Οι μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες του κόσμου ανακοίνωσαν για ένα ακόμη τρίμηνο τεράστια υπερκέρδη, επωφελούμενες των υψηλών τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου που επιδεινώθηκαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Shell. BP, Total, Chevron και Exxon Mobil δεν θα πίστευαν ποτέ πως θα έφτανε η εποχή που θα έβλεπαν τα κέρδη τους να εκτοξεύονται σε ιστορικό 150 και πλέον ετών, ότι θα ξεπερνούσαν σε αξία ακόμα και τους τεχνολογικούς γίγαντες Meta Platforms και ότι θα έβγαζαν 14 εκατ. δολάρια ώρα.1Πλέον, σε Ευρώπη και Αμερική οι κυβερνήσεις πιέζονται να ανακόψουν τον ανεξέλεγκτο πλουτισμό των πετρελαϊκών εταιρειών, μετακυλίοντας μέρη των κερδών στη στήριξη των νοικοκυριών που πλήττονται από την ενεργειακή ακρίβεια. Οι κολοσσοί όμως φαίνεται να έχουν τον τρόπο να “γλιστράνε”.
Η βρετανική Shell και η γαλλική Total Energies ανέφεραν την Πέμπτη 28 Οκτωβρίου κέρδη 59 δισ. δολαρίων για τους πρώτους εννέα μήνες του 2022. Κέρδη που “αγγίζουν” το ετήσιο ΑΕΠ μικρών κρατών παρουσίασε η ExxonMobil που έφτασε τα 20 δισ. δολάρια μέσα σε μόλις ένα τρίμηνο.2Πρόκειται για 4 δισ. περισσότερα απ’ όσα προέβλεπαν οι αναλυτές. Μέσα σε μια νύχτα, ο πετρελαϊκός γίγαντας Saudi Aramco δήλωσε ότι είχε κέρδη 42,4 δισ. δολαρίων σε μόλις τρεις μήνες χάρη στις υψηλότερες τιμές του πετρελαίου.
Πρόκειται για απόλυτο ρεκόρ τριμήνου της εταιρείας, ξεπερνώντας τα 17,9 δισ. δολάρια κέρδη που κατέγραψε το προηγούμενο τρίμηνο, μια ημέρα μετά τις ανακοινώσεις της Shell για κέρδη 9,5 δισ. δολαρίων μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου.3Η Chevron κατέγραψε κέρδη τριμήνου ύψους 11,2 δισ. δολαρίων, το δεύτερο μεγαλύτερο όλων των εποχών, ξεπερνώντας και εκείνη τις εκτιμήσεις. Τα κέρδη της ήταν ελαφρώς χαμηλότερα μόνο από το προηγούμενο τρίμηνο, όμως σχεδόν τα διπλασίασε σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα.
Οι δύο μεγάλες αμερικανικές πετρελαϊκές κατέγραψαν αθροιστικά κέρδη που ξεπερνούν τα 30 δισ. δολάρια μέσα σε τρεις μόλις μήνες. Οι πετρελαϊκές σημειώνουν κέρδη ρεκόρ, εξαιτίας της ανόδου της τιμής του πετρελαίου και του φυσικού αερίου μετά τον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, η οποία έχει επιφέρει τεράστια αύξηση του κόστους σε οικιακούς καταναλωτές και επιχειρήσεις.4Οι κυρώσεις της Δύσης στη Ρωσία έχουν πιέσει ιδιαίτερα την οικονομία των δυτικών χωρών, οι οποίες ψάχνουν αλλού πλέον για ενέργεια, ενώ οι εξαγωγές αερίου και πετρελαίου των ΗΠΑ στην Ευρώπη έχουν πραγματοποιήσει άλμα.
Η BP αποκάλυψε ότι τα κέρδη της υπερδιπλασιάστηκαν το περασμένο τρίμηνο, καθώς οι τιμές του φυσικού αερίου και του πετρελαίου συνεχίζουν να ανεβαίνουν στα ύψη. Ο πετρελαϊκός γίγαντας ανέφερε ότι τα υποκείμενα κέρδη κόστους αντικατάστασης – ένα μέτρο που προτιμούσε η BP – είχαν αυξηθεί στα 8,2 δισ. δολάρια σε σύγκριση με 3,3 δισ. δολάρια ένα χρόνο νωρίτερα. Τα κέρδη του 2022 στη BP θα μπορούσαν να σπάσουν το όριο των 20 δισ. δολαρίων.
Τα κέρδη που ανακοίνωσε η BP ήταν σημαντικά υψηλότερα από τα 6,1 δισ. δολάρια που ανέμεναν οι αναλυτές της αγοράς. Ωστόσο, ο ενεργειακός γίγαντας δήλωσε ότι τα κέρδη ήταν χαμηλότερα από το προηγούμενο τρίμηνο – που ήταν το δεύτερο καλύτερο στην ιστορία του – αφού οι μέσες τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν ξανά.5Υψηλότερα κέρδη 8,5 δισ. δολαρίων καταγράφηκαν την περίοδο μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου μετά από μια τεράστια άνοδο στις τιμές του πετρελαίου. Ο Bernard Looney, διευθύνων σύμβουλος της BP, είπε:
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η εταιρεία συνέχιζε να αποδίδει ενώ μεταμορφωνόταν. Παρέχουμε το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο που χρειάζεται ο κόσμος σήμερα, ενώ ταυτόχρονα επενδύουμε για να επιταχύνουμε την ενεργειακή μετάβαση.
Οι επτά μεγαλύτερες εξορυκτικές εταιρείες, κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2022, παρουσίασαν κέρδη 173,6 δισ. δολαρίων.6Πιέσεις για φορολόγηση των εταιρειώνΟι εξελίξεις αυτές όμως δημιουργούν προβληματισμό εν μέσω μεγάλης ενεργειακής ακρίβειας. Η ανακοίνωση της BP έχει πυροδοτήσει εκ νέου εκκλήσεις για υψηλότερο έκτακτο φόρο στους γίγαντες του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, καθώς οι αυξανόμενες τιμές της ενέργειας συνεχίζουν να ασκούν πίεση στο κοινό. Ο πρώην Υπουργός Επιχειρήσεων, Ενέργειας και Βιομηχανικής Στρατηγικής του Ηνωμένου Βασιλείου και πρόεδρος της Cop26 Άλοκ Σάρμα δήλωσε πως:
Πρέπει να συγκεντρώσουμε περισσότερα χρήματα από έναν έκτακτο φόρο στις εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου και να τις ενθαρρύνουμε ενεργά να επενδύσουν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Σημειώνεται ότι το Ηνωμένο Βασίλειο και η ΕΕ έχουν θεσπίσει φόρους για απρόσμενα κέρδη από ορυκτά καύσιμα για να στηρίξουν τα νοικοκυριά. Ακόμα και το πρώην στέλεχος της BP, Νικ Μπάτλερ, με άρθρο του στον Guardian υποστήριξε ότι η πρόσθετη φορολογία είναι δικαιολογημένη και ότι τα κίνητρα πρέπει να στοχεύουν σε ενεργειακές επενδύσεις χαμηλών εκπομπών άνθρακα.7Την ίδια στιγμή, οι ακτιβιστές στις ΗΠΑ ζήτησαν από τον Τζο Μπάιντεν να υιοθετήσει ένα παρόμοιο μέτρο φορολόγησης. Τα δυσθεώρητα κέρδη των εταιρειών είναι βέβαιο ότι θα ενισχύσουν την κριτική από πλευράς Πρόεδρου Τζο Μπάιντεν και άλλους κορυφαίους Δημοκρατικούς σχετικά με την κερδοσκοπία, καθώς μαίνεται ο πόλεμος στην Ουκρανία. Ο Μπάιντεν έχει ήδη “ξεχωρίσει” την Exxon και τη Shell και οι πιο πρόσφατες εκθέσεις κερδών έρχονται στη δημοσιότητα λίγο πριν της ενδιάμεσες εκλογές.
Ο Μπάιντεν απηύθυνε αυστηρό μήνυμα προς τους πετρελαϊκούς κολοσσούς, καλώντας τους να σταματήσουν να κερδοσκοπούν με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία και προειδοποιώντας τους πως θα φορολογηθούν με υψηλότερο συντελεστή εάν δεν επενδύσουν τα υπερκέρδη τους για να μειώσουν το αυξημένο κόστος που καλούνται να πληρώσουν οι Αμερικανοί.
Είναι καιρός αυτές οι εταιρείες να σταματήσουν να επωφελούνται από τον πόλεμο και να αναλάβουν τις ευθύνες τους απέναντι στην πατρίδα. Ο αμερικανικός λαός θα κρίνει ποιος είναι με το μέρος του και ποιος νοιάζεται μόνο για τα κέρδη του.
Η βιομηχανία πετρελαίου δεν έχει εκπληρώσει τη δέσμευσή της να επενδύσει στις ΗΠΑ και να στηρίξει τον αμερικανικό λαό. Οι εταιρείες του κλάδου αποκομίζουν απίστευτα υψηλά κέρδη.
Θεωρώ πως είναι εξωφρενικά. Αν μετακυλούσαν αυτά τα κέρδη προς όφελος των καταναλωτών, η τιμή της βενζίνης θα υποχωρούσε κατά περίπου 50 σεντς.
Σε περίπτωση που οι εταιρείες δεν συμβάλλουν στη μείωση των τιμών στα καύσιμα, θα φορολογηθούν υψηλότερα για τα υπερκέρδη τους και θα βρεθούν αντιμέτωπες με περιορισμούς.
δήλωσε ο πρόεδρος Μπάιντεν σε ομιλία του τη Δευτέρα στον Λευκό Οίκο.
Ωστόσο, οι αμερικανικές πετρελαϊκές πιέζονται λιγότερο από τις ευρωπαϊκές, οι οποίες υπόκεινται –όπως αναφέρθηκε- σε φόρους απρόσμενων κερδών και μεγαλύτερες εκκλήσεις για επενδύσεις σε ενέργεια χαμηλών εκπομπών άνθρακα, παρόλο που μερικά από τα μεγαλύτερα κέρδη παγκοσμίως εξακολουθούν να βασίζονται στα ορυκτά καύσιμα.8Αμφιλεγόμενη η αποτελεσματικότητα φορολόγησης των εταιρειώνΠαρά την ειδική όμως φορολόγηση, οι πιο πρόσφατες οικονομικές καταστάσεις των εταιρειών πετρελαίου (τρίμηνο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου) είναι πιθανό να θέσουν υπό αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητα των έκτακτων φορολογικών μέτρων. Για παράδειγμα, η Shell ανακοίνωσε ότι δεν θα πληρώσει τίποτα στο πλαίσιο της βρετανικής εισφοράς που προορίζεται να συγκεντρώσει χρήματα για να στηρίξει τα νοικοκυριά που αγωνίζονται με λογαριασμούς ενέργειας.
Ο Μάθιου Λόρενς, διευθυντής της δεξαμενής σκέψης Common Wealth, είπε ότι ο μηδενικός απροσδόκητος φόρος της Shell για το 2022 δείχνει ότι η εισφορά που εισήγαγε ο Ρίσι Σούνακ τον Μάιο ως υπουργός Οικονομικών, ήταν “ακατάλληλoς για τον σκοπό” και χρειαζόταν σημαντική αλλαγή.
Έχουμε νέο πρωθυπουργό αλλά το ίδιο παλιό πρόβλημα. Οι ενεργειακοί γίγαντες αποκομίζουν τεράστια κέρδη καθώς εκατομμύρια νοικοκυριά αντιμετωπίζουν έναν απελπισμένο χειμώνα. Ο Ρίσι Σούνακ θα πρέπει να δείξει ότι έχει αντίληψη της κρίσης που κληρονόμησε – και βοήθησε στη δημιουργία,
είπε ο Λόρενς.
Η Shell δήλωσε την Πέμπτη 27 Οκτωβρίου ότι θα εξακολουθήσει να πληρώνει άλλους φόρους, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, και αναμένει να πληρώσει ένα απροσδιόριστο ποσό για τον φόρο απρόσμενων κερδών στις αρχές του 2023. Το βρετανικό υπουργείο Οικονομικών δήλωσε ότι αναμένει να αυξηθεί η εισφορά στις 17 δισ. λίγες κατά την περίοδο 2022-23 και τα φορολογικά έτη 2023-24.
Ο φόρος εισήχθη από τον Ρίσι Σούνακ όταν ήταν υπουργός, με την ονομασία Εισφορά Ενεργειακών Κερδών και τον στόχο να συγκεντρώσει 5 δισεκατομμύρια λίρες τον πρώτο χρόνο.9Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου εξετάζει το ενδεχόμενο να κάνει αλλαγές στη φορολόγηση των απρόσμενων κερδών, με τον καγκελάριο Τζέρεμι Χαντ να διερευνά τη δυνατότητα παράτασής του για άλλα δύο χρόνια πέρα από την αρχική ημερομηνία λήξης του 2025.
Πηγές του υπουργείου Οικονομικών ανέφεραν στο BBC ότι συζητείται επέκταση του φόρου απροσδόκητων κερδών ενόψει του φθινοπωρινού διαγγέλματος στις 17 Νοεμβρίου, η οποία θα περιγράφει λεπτομερώς τα σχέδια για αυξήσεις φόρων και περικοπές δαπανών καθώς η κυβέρνηση προσπαθεί να καλύψει μια “μαύρη τρύπα” στα δημόσια οικονομικά.
Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει την αύξηση του ποσοστού που πρέπει να πληρώνουν οι εταιρείες πετρελαίου και ενέργειας από έκτακτα κέρδη, παρατείνοντας το χρονοδιάγραμμα το οποίο ισχύει ή επεκτείνοντάς το ώστε να συμπεριλάβει και τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας.10Ωστόσο, σημειώνεται ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός Σούνακ έχει εγείρει την πιθανότητα μείωσης του φόρου εάν οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου επανέλθουν σε “ιστορικά πιο φυσιολογικά επίπεδα”.
Ο νέος πρόεδρος του Συντηρητικού κόμματος, Nadhim Zahawi, δήλωσε την Πέμπτη 27 Οκτωβρίου ότι όλα ήταν στο τραπέζι, αλλά πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να δημιουργήσει ένα φορολογικό σύστημα που να αποθαρρύνει τις επενδύσεις.11Το βρετανικό παραθυράκιΤην ίδια στιγμή, οι εταιρείες βρίσκουν παραθυράκια στη φορολόγηση. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η φορολόγηση απρόσμενων κερδών ισχύει μόνο για θυγατρικές που εξορύσσουν πετρέλαιο στο Ηνωμένο Βασίλειο ή στην υφαλοκρηπίδα του, που σημαίνει ότι δεν ισχύει για διυλιστήρια, εταιρείες και πρατήρια βενζίνης που αποτελούσαν τεράστια πηγή κερδών για εταιρείες, όπως η Shell.
Ακόμη και εκείνες οι εταιρείες πετρελαίου που πληρούν τις προϋποθέσεις για την εισφορά, μπορούν να χρησιμοποιήσουν άλλες στρατηγικές για να αποφύγουν τον φόρο. Η φορολογία ισχύει μόνο για τα κέρδη, επομένως οι εταιρείες εκμετάλλευσης που επενδύουν σε μεγάλο βαθμό στην παραγωγή της Βόρειας Θάλασσας μπορεί να είναι ζημιογόνες, ακόμη και όταν άλλα τμήματα των μητρικών τους εταιρειών αντλούν δισεκατομμύρια λίρες. Ο εξορυκτικός βραχίονας της Shell στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν είχε κέρδη από το 2017.12Υπενθυμίζεται ότι ο Σούνακ εισήγαγε επίσης επενδυτικές εκπτώσεις που παρέχουν φορολογική ελάφρυνση ύψους 91 λιρών για κάθε 100 λίρες που ξοδεύουν οι εταιρείες πετρελαίου σε νέες επενδύσεις στη Βόρεια Θάλασσα.
Ενώ η Shell δεν θα πληρώσει κανέναν φόρο απρόσμενων κερδών που να σχετίζεται με το τελευταίο τρίμηνο, τα δικαιώματα εξακολουθούν να ισχύουν, πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούσε ενδεχομένως να μειώσει τον φορολογικό της λογαριασμό στα επόμενα χρόνια. Εκπρόσωπος του βρετανικού υπουργείου Οικονομικών είπε:
Οι δαπάνες των πετρελαϊκών εταιρειών θα στηρίξουν την οικονομία, τις θέσεις εργασίας και την ενεργειακή μας ασφάλεια. Γι’ αυτό όσο περισσότερες επενδύσεις κάνει μια επιχείρηση στο Ηνωμένο Βασίλειο, τόσο λιγότερους φόρους θα πληρώσουν.
Σύμφωνα με την δεξαμενή σκέψης που εκπροσωπεί ενεργειακές εταιρείες Energy UK, η φορολογική ελάφρυνση θα είναι αξίας 25 δισ. λίρες ετησίως για τους εξαγωγείς. Όπως ισχυρίζεται, το ίδιο ποσό θα βοηθούσε στη χρηματοδότηση της υποδομής για αρκετά αιολικά πάρκα για την τροφοδοσία 7 εκατομμυρίων κατοικιών στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η ΕΕ έχει τον δικό της φόρο απρόσμενων κερδών στην ενέργεια που αγγίζει τα 140 δισ. ευρώ, η πλειονότητα των οποίων θα επιβάλλεται στους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας, στους οποίους περιλαμβάνονται και οι παραγωγοί ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, σύμφωνα με ανάλυση που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη από την Transport & Environment με έδρα τις Βρυξέλλες.
Ωστόσο, η τοποθέτηση της επικεφαλής της εκστρατείας για το πετρέλαιο, Agathe Bounfour, δεν είναι και τόσο αισιόδοξη. Όπως υποστήριξε μεγάλο μέρος της δύναμης του φόρου απρόσμενων κερδών στην ΕΕ ακυρώθηκε από άλλες επιδοτήσεις για τη χρήση ορυκτών καυσίμων.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες μπορούν να τερματίσουν αυτήν την ανισορροπία αφαιρώντας τις οπισθοδρομικές επιδοτήσεις και βάζοντας τις εταιρείες πετρελαίου να πληρώσουν το λογαριασμό.
Ειδήσεις
ΠΗΓΗ
Σχετικά άρθρα
