Ποια είναι τα ηθικά όρια στην προσπάθεια ενός ανθρώπου να σώσει τη ζωή του όταν βρίσκεται άμεσα αντιμέτωπος με το θάνατο; Ποιες είναι οι σωστές και οι λάθος επιλογές;
Το ερώτημα αυτό επαναφέρει με μυθοπλαστικό τρόπο, η ταινία Society of the Snow που σημειώνει τεράστια επιτυχία στο Netflix . Βασίζεται στη συγκλονιστική αληθινή ιστορία των επιζώντων ενός αεροπορικού δυστυχήματος στις Άνδεις το 1972, οι οποίοι κατέφυγαν στον κανιβαλισμό για να επιβιώσουν.
Society of the Snow is “an incredible tale of survival and strength of the human spirit.” J.A. Bayona’s latest film is Spain’s International Selection for the 2024 Oscars and now playing. pic.twitter.com/hDOy65UCDf
— Netflix (@netflix) January 12, 2024
Ο λόγος για την πτήση 571 της Πολεμικής Αεροπορίας της Ουρουγουάης, μια πτήση με 45 επιβάτες, που θα μετέφερε 19 μέλη της ομάδας ράγκμπι «Old Christians Club», μαζί με τις οικογένειες, τους υποστηρικτές και τους φίλους τους, από το Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης στο Σαντιάγο της Χιλής. Στις 13 Οκτωβρίου του 1972, το αεροπλάνο συγκρούστηκε με το βουνό και κατέπεσε σε πλαγιά των Άνδεων.
12 επιβάτες σκοτώθηκαν ακαριαία από την αρχική σύγκρουση, άλλοι πέντε δεν κατάφεραν να επιβιώσουν την πρώτη νύχτα. Οι υπόλοιποι είχαν να αντιμετωπίσουν θερμοκρασίες -30 βαθμών Κελσίου, τραυματισμούς, χιονοστιβάδες (κόστισαν τη ζωή σε ακόμη 8 μέλη της ομάδας) και βέβαια την πείνα. Οι πενιχρές προμήθειες που είχαν μαζί τους δεν έφταναν για να τους κρατήσουν στη ζωή μέχρι να έρθει βοήθεια. Για να μείνουν ζωντανοί, κατέφυγαν στον κανιβαλισμό. 16 άτομα σώθηκαν τελικά και επέστρεψαν στην πατρίδα τους.
«Είχαμε τρελαθεί; Μεταμορφωθήκαμε σε άγρια θηρία;»
Τα πτώματα διαλέγονταν από συγκεκριμένους εθελοντές που φρόντιζαν να μην φανερώσουν στους υπόλοιπους την ταυτότητά τους. «Στα βουνά οι κανονικοί άνθρωποι αντιμετώπιζαν τρομερές καταστάσεις. Στον τόπο που ήμασταν δεν υπήρχε δημοκρατία. Απλώς είπα σε όλους τους ανθρώπους γύρω μου ποια ήταν η ιδέα μου. Συμπωματικά, κι άλλοι άνθρωποι είχαν την ίδια», είπε στην Telegraph ο Ρομπέρο Κανέσα, ένας από τους επιζώντες, που το 2012 διεκδίκησε την προεδρία της Ουρουγουάης.
«Αναρωτιόμασταν αν είχαμε τρελαθεί για να σκεφτόμαστε κάτι τέτοιο. Είχαμε μεταμορφωθεί σε άγρια θηρία; Ή μήπως αυτό ήταν το μοναδικό λογικό πράγμα που μπορούσαμε να κάνουμε;», είχε δηλώσει παλιότερα ο Κανέσα.
«Οι καταστάσεις απελπισίας απαιτούν απελπισμένες λύσεις»
Από την πλευρά του, ένας άλλος επιζών της αεροπορικής τραγωδίας, ο Κάρλος «Καρλίτος» Πάεζ Ροντρίγκεζ, σε εκτενή συνέντευξη που έδωσε στο LADbible, περιέγραψε τη στιγμή εκείνη που η πείνα μέσα στο χιόνι, άρχισε να γίνεται ανυπόφορη: ««Δεν μπορούσα να αντέξω άλλο. Δεν έχει καμία σχέση με το αίσθημα της πείνας που μπορεί ο καθένας να αισθανθεί. Το μόνο που νιώθεις είναι διαρκής πόνος στο στομάχι σου και ξέρεις ότι αν δεν φας, θα πεθάνεις».
Όπως πρόσθεσε ο ίδιος, οι καταστάσεις που είναι γεμάτες απελπισία απαιτούν απελπισμένες λύσεις. «Συνειδητοποίησα πως όλοι έφταναν ταυτόχρονα στην ίδια ιδέα, αλλά κανείς δεν έλεγε τίποτα», είπε, αναφερόμενος βέβαια στην επιλογή του κανιβαλισμού.
«Ο πρώτος άνθρωπος που άκουσα να το λέει δυνατά ήταν ο Νάντο Παράδο όταν του είπα ότι δεν είχε μείνει τίποτα από τρόφιμα. Και μου είπε: ‘Καρλίτος, θα έτρωγα τον πιλότο’. Το οποίο ήταν πολύ φυσικό να το πει γιατί είχε χάσει τη μητέρα του και την αδελφή του στη συντριβή, οπότε συνειδητά ή όχι, είχε αρνητικά συναισθήματα εναντίον του πιλότου», σημείωσε ο Ροντρίγκεζ.
Ο επιζών του δυστυχήματος τόνισε στην ίδια συνέντευξη ότι τη 10η μέρα μετά τη συντριβή έμαθαν από το ραδιόφωνο πως η έρευνα για την ανεύρεσή τους είχε ματαιωθεί και «τότε ήταν που αρχίσαμε να σκεφτόμαστε όλοι ότι η μόνη πιθανή επιλογή μας ήταν να τραφούμε από τους νεκρούς συνταξιδιώτες μας, γιατί δεν υπήρχε άλλος τρόπος».
Ο Ροντρίγκεζ ήταν 18 ετών όταν συνετρίβη το αεροπλάνο. Στη συνέντευξή του για τη σειρά Minutes With του LADbible, δήλωσε ότι οι 16 άνδρες έκαναν μια συμφωνία πριν καταφύγουν στη σάρκα των συνταξιδιωτών τους για τροφή. «Το πρώτο πράγμα που κάναμε ήταν να κάνουμε μια επίσημη συμφωνία μεταξύ μας ότι αν κάποιος από εμάς πεθάνει, οι άλλοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το σώμα του. Και το δεύτερο πράγμα που κάναμε ήταν να αναθέσουμε στους φοιτητές ιατρικής, οι οποίοι είχαν αγκαλιάσει τον ρόλο τους ως γιατροί, να αναλάβουν το θέμα».
Η ταινία «Society of the Snow» βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο που δημοσιεύθηκε το 2008 από τον Ουρουγουανό συγγραφέα Πάμπλο Βιέρσι, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται αποκλειστικές συνεντεύξεις με όσους επέζησαν. Στο παρελθόν είχε κυκλοφορήσει άλλη μια ταινία το 1993, με τίτλο «Alive», στην οποία δεν είχαν αναφερθεί, σκόπιμα, τα αληθινά ονόματα των θυμάτων.
Ολόκληρη η συνέντευξη του Κάρλος Ροντρίγκεζ
Το «Society of the Snow», πέρα από την αφήγηση μιας συγκλονιστικής ιστορίας, περιγράφει μια τραγωδία, που τα όρια της ηθικής συναντούν την ανάγκη για επιβίωση. Διηγείται ταυτόχρονα ένα τραύμα που δεν έσβησε ποτέ όχι μόνο για τους πρωταγωνιστές της ιστορίας, καθώς τα γεγονότα αυτά συζητήθηκαν ευρέως τις δεκαετίες που ακολούθησαν.
«Λύσαμε ένα ζήτημα που έπρεπε να λυθεί, γιατί είχαμε ακόμα το πιο ιερό από όλα τα δικαιώματα: το δικαίωμα στη ζωή και το δικαίωμα να επιστρέψουμε στην πατρίδα», δήλωσε στη συνέντευξή του ο Καρλίτος Ροντρίγκεζ.
