Στο ραντάρ της επιστημονικής κοινότητας έχει μπει η αύξηση των κρουσμάτων της υποπαραλλαγής BA.2 της Όμικρον, η οποία, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), έχει εντοπιστεί σε 57 χώρες και πλέον αντιπροσωπεύει περίπου το ένα δέκατο των αλληλουχιών γονιδιώματος Sars-Cov-2 που έχουν ανέβει στην παγκόσμια βάση δεδομένων GISAID. Η αρχική εκδοχή της Όμικρον, που ορίζεται ως BA.1, εξακολουθεί να είναι υπεύθυνη για τις περισσότερες περιπτώσεις. Ωστόσο,η υποπαραλλαγή BA.2 έχει γίνει η κυρίαρχη παραλλαγή στη Δανία, την Ινδία και τη Νότια Αφρική.
Οι Financial Times συνοψίζουν τα βασικά ερωτήματα σχετικά με την υποπαραλλαγή:
Σε τι διαφέρουν οι υποπαραλλαγές της Όμικρον από την αρχική της εκδοχή;
Υπάρχουν τρεις επίσημα καθορισμένοι υποτύποι της Όμικρον: BA.1, BA.2 και BA.3- με την τελευταία υποπαραλλαγή να έχει συνδεθεί με λιγότερες από 400 περιπτώσεις παγκοσμίως. Η υποπαραλλαγή BA.2 διαθέτει έως και 27 μεταλλάξεις που δεν βρίσκονται στην αρχική εκοδχή της Όμικρον, BA.1.
Ξεχωριστή έρευνα από φορείς δημόσιας υγείας στη Δανία και στο Ηνωμένο Βασίλειο που εξετάζει τη μετάδοση στο σπίτι δείχνει ότι αυτές οι μεταλλάξεις καθιστούν την BA.2 μεταξύ 30 και 34% πιο μολυσματική από τη BA.1.
Η Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου χαρακτήρισε τη BA.2 ως «παραλλαγή υπό έρευνα» στα μέσα Ιανουαρίου, ενώ ΠΟΥ αντιμετωπίζει όλες τις υποκατηγορίες της Όμικρον ως μια «παραλλαγή ανησυχίας».
Μπορεί η BA.2 να διαφύγει την ανοσολογική άμυνα του οργανισμού από εμβολιασμό ή προηγούμενη μόλυνση;
Η μελέτη της Δανίας διαπίστωσε ότι η υποπαραλλαγή BA.2 «κατέχει ιδιότητες ανοσοδιαφυγής» που «μειώνουν περαιτέρω την προστατευτική επίδραση του εμβολιασμού έναντι της μόλυνσης», σε σύγκριση με τη BA.1. Ωστόσο, οι ερευνητές πρόσθεσαν ότι η BA.2 «δεν αύξησε» την πιθανότητα των εμβολιασμένων ατόμων να μεταδώσουν τον ιό μόλις μολυνθούν.
Από την άλλη, τα δεδομένα την Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου διαπίστωσαν ότι τα εμβόλια μπορεί να είναι ελαφρώς πιο αποτελεσματικά έναντι του υποτύπου της Όμικρον από το αρχικό. Οι αναμνηστικές δόσεις ήταν 63% αποτελεσματικές έναντι της συμπτωματικής λοίμωξης από BA.1, σε σύγκριση με 70% έναντι του BA.2, τουλάχιστον δύο εβδομάδες μετά τη χορήγηση της δόσης. Όμως τα δεδομένα για τη BA.2 είναι περιορισμένα, επομένως οι εκτιμήσεις είναι λιγότερο βέβαιες.
Πόσο πρέπει να ανησυχούμε για την υποπαραλλαγή BA.2;
Παρά το πλεονέκτημα μετάδοσης της BA.2 «δεν δικαιολογεί» περισσότερα μέτρα δημόσιας υγείας από όσα έχουν θέσει σε εφαρμογή οι κυβερνήσεις ως απάντηση στην αρχική εκδοχή της Όμικρον, σημείωσε ο καθηγητής κλινικής μικροβιολογίας στο πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, Ράβι Γκούπτα.
«Η [BA.2] μπορεί να είναι περισσότερο μεταδοτική κατά ένα ορισμένο περιθώριο, αλλά η Όμικρον είναι ήδη τόσο μεταδοτική που η σταδιακή αύξηση είναι απίθανο να μας βγάλει εκτός πορείας», είπε ο Γκούπτα, προσθέτοντας ότι «δεν είναι όλες οι μεταλλάξεις ίσες» και ορισμένες κάνουν ελάχιστα «για να αλλάξουν τον τρόπο που συμπεριφέρεται ο ιός». Όπως εξήγησε επίσης, «δεν υπάρχουν σημάδια» ότι η BA.2 προκαλεί πιο σοβαρή ασθένεια.
Επιπλέον, ο Μπόρις Πάβλιν, μέλος της ομάδας αντιμετώπισης του Co-19 του ΠΟΥ, τόνισε την Τρίτη ότι η BA.2 δεν φαίνεται να αλλάζει την εικόνα στα νοσοκομεία σε χώρες όπου εξαπλώνεται γρήγορα. «Κοιτάζοντας άλλες χώρες όπου η BA.2 κυριαρχεί τώρα, δεν βλέπουμε μεγαλύτερες αλλαγές στις νοσηλείες από το αναμενόμενο», είπε.
Είναι πιθανό η BA.2 να γίνει η κυρίαρχη παραλλαγή παγκοσμίως;
Η αυξημένη μολυσματικότητα της BA.2 σημαίνει ότι «θα γίνει πιθανότατα το κυρίαρχο στέλεχος» και σε άλλες χώρες πέρα από τη Δανία, αλλά θα μπορούσε επίσης να «σβήσει» σε άλλες περιοχές όπου υπερτερεί κάποια άλλη παραλλαγή ή αντιμετωπίσει «αποτελεσματικά αντίμετρα», εκτίμησε ο Μπαγιάρι Όλμος, ανοσολόγος και ερευνητής στο Εργαστήριο Μοριακής Ιατρικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Κοπεγχάγης.
Ωστόσο, προέβλεψε ότι οι χώρες με υψηλά ποσοστά εμβολιασμού θα αποφύγουν «ένα κύμα νοσηλειών» ανεξάρτητα από τα επίπεδα μόλυνσης. «Δεν νομίζω ότι αυτό θα παρατείνει σημαντικά την πανδημία», είπε.
Από την πλευρά του, ο καθηγητής Τούλιο ντι Ολιβέιρα, διευθυντής του Κέντρου Αντιμετώπισης Επιδημίας και Καινοτομίας στη Νότια Αφρική, ο οποίος ειδοποίησε για πρώτη φορά τον κόσμο για την Όμικρον, είπε ότι η υπερβολική εστίαση στα στοιχεία μόλυνσης είναι αυτό που «οι άνθρωποι έκαναν πραγματικά λάθος» μετά την πρώτη εμφάνιση του στελέχους. «Όλοι άρχισαν να τρέμουν με τον αριθμό των μολύνσεων, αλλά τα νοσοκομεία μας ήταν άδεια», είπε.
