Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη[email protected]
Oι συζητήσεις για την επανεξέταση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης έχουν αρχίσει και η τελική απόφαση δεν θα είναι καθόλου εύκολη. Ενώ οι περισσότεροι διαμορφωτές πολιτικής συμφωνούν θεωρητικά ότι δεν θα πρέπει να υπάρξει επιστροφή στη λιτότητα, η θέση αυτή απέχει αρκετά από την πράξη, καθώς τα «γεράκια» είναι εδώ και καιροφυλαχτούν.
Το μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ Φάμπιο Πανέτα το άφησε να εννοηθεί εμμέσως πλην σαφώς στην αντιπαράθεση που είχε στους κόλπους του δ.σ. της ΕΚΤ με τα λεγόμενα «γεράκια» της νομισματικής πολιτικής, τον διοικητή της Μπούντεσμπανκ Γενς Βάιντμαν και τον επικεφαλής της αυστριακής κεντρικής τράπεζας Ρόμπερτ Χόλζμαν. Αφού δήλωσε ότι καλό θα ήταν η ΕΚΤ να διατηρήσει την ευελιξία του έκτακτου προγράμματος αγοράς ομολόγων ΡΕΡΡ και μετά το πέρας της πανδημίας, που σημαίνει να το χρησιμοποιεί όπου και όποτε υπάρχει ανάγκη, πήγε ένα βήμα παραπέρα. Κάλεσε τις κυβερνήσεις και τους πολίτες να αναγνωρίσουν ότι το τρέχον μίγμα δημοσιονομικών και νομισματικών μέτρων τόνωσης είναι «ξεκάθαρα ανώτερο» εκείνου πριν από την πανδημία, όταν οι πολιτικοί ηγέτες εστίαζαν στη μείωση του χρέους.
Η συζήτηση μόλις έχει «ανάψει» και προδιαγράφεται δύσκολη. Από τώρα τα δημοσιονομικά σχέδια του Βερολίνου δίνουν ένα δείγμα γραφής για το πώς η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης σκοπεύει να χειριστεί το ζήτημα αυτό, παρότι η σημερινή κυβέρνηση δεν πρόκειται να επιβιώσει στην τωρινή της μορφή μετά τις εκλογές του φθινοπώρου. Με βάση λοιπόν τα σχέδια για την περίοδο 2023-2025, η αναστολή του φρένου χρέους -δηλ. του αυστηρού ορίου στον νέο δανεισμό- θα συνεχιστεί και το επόμενο έτος, επιτρέποντας στη γερμανική κυβέρνηση να δανειστεί περί τα 100 δισ. ευρώ τον επόμενο χρόνο. Όμως, για το 2023 το έλλειμμα προβλέπεται ότι θα πρέπει να υποχωρήσει κάτω από τα 10 δισ. ευρώ προκειμένου να ανταποκριθεί στο φρένο χρέους. Αυτό θα συμβαίνει κάθε φορά που οι προβλέψεις για την ανάπτυξη είναι κατώτερες του στόχου και η ανεργία παραμένει σε επίπεδα υψηλότερα από αυτά προ πανδημίας, όπως προειδοποιούν κάποιοι οικονομολόγοι. Τι θα σημάνει αυτό για την Ευρωζώνη;
Σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα θα υπάρξει μία καθυστέρηση στη σταθεροποίηση των προϋπολογισμών, γεγονός που θα «κλείνει το μάτι» σε κάποιες δημοσιονομικές αποκλίσεις στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου πρωτίστως. Η Γερμανία θα είναι αυτή που θα θέσει ξανά τον τόνο για την επιστροφή σε κανόνες που θα σημάνουν την αρχή δημοσιονομικής σταθεροποίησης εάν όχι λιτότητας; Οι λέξεις φοβίζουν… και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν αλλιώς. Πριν όμως ληφθούν οι όποιες αποφάσεις θα μεσολαβήσει ένα εκλογικό αποτέλεσμα που θα κρίνει την πολιτική των κανόνων. Και βεβαίως υπάρχει και η πανδημία, που κανείς δεν μπορεί να διασφαλίσει ότι ήρθε το οριστικό τέλος της.
