Ενισχυμένος, υπό προθεσμία ή λαβωμένος μετά το «εμφυλιοπολεμικό» Συνέδριο στο Φάληρο, ο Στέφανος Κασσελάκης έχει πάρει χαρτί και μολύβι, φτιάχνοντας λίστα με τις κινήσεις που -μακροπρόθεσμα ή βραχυπρόθεσμα- θα ολοκληρώσουν τον μετασχηματισμό του ΣΥΡΙΖΑ σε ό,τι ο ίδιος έχει στο μυαλό του.
Σε προ ημερών συνέντευξή του ο πρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης είχε αρνηθεί πως «είναι άλλος ο ΣΥΡΙΖΑ που θέλω» επικαλούμενος ως εγχειρίδιο το πρόγραμμα της Κουμουνδούρου. Από την άλλη ωστόσο θεωρεί πως έχει λάβει «ξεκάθαρη εντολή» να δρομολογήσει «τις δομικές αλλαγές που έχει ανάγκη το κόμμα». Άρα βρίσκεται σε μια διαρκή πολιτική «παλινδρόμηση» για να καταλήξει τι και πώς είναι απαραίτητο να πορευτεί εφεξής.
Σε μια αντιπαραβολή του ερωτηματολογίου που ο ίδιος είχε δημοσιεύσει ζητώντας τη γνώμη των μελών σε ταυτοτικά ζητήματα, ο Στ. Κασσελάκης καλείται να δώσει τις δικές του απαντήσεις σ’ όσα θα ορίσουν την επόμενη ημέρα στο κόμμα του οποίου ηγείται από τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Θ’ αλλάξει το όνομα, το σύμβολο και τα χρώματα;
Το γεγονός πως ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ επικαλέστηκε ανακολουθία του όρου «Συνασπισμός» με την τωρινή μορφή του κόμματος, λέγοντας ότι «δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα» από τη στιγμή που πλέον πρόκειται για ενιαίο πολιτικό φορέα ζωντάνεψε ξανά την εκδοχή αλλαγής ονομασίας. Πρόκειται ούτως ή άλλως για ένα από τα διλήμματα που είχε συμπεριλάβει ως ενδεχόμενο στο ερωτηματολόγιο προς τα μέλη του isyriza.
Δεδομένου μάλιστα πως, κατά δήλωσή του, έχει μια πρώιμη εικόνα των απαντήσεων που έχουν δοθεί στην πλατφόρμα είναι ένα ζήτημα που φαίνεται να τον απασχολεί αρκετά. Εκ των υστέρων ανέφερε πως «δεν θέλω να αλλάξει το όνομα», ίσως και λόγω των αντιδράσεων, αλλά ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να επηρεάσει τη βάση περιμένοντας το τελικό πόρισμα.
Αντιρρήσεις από τη βάση
Πάντως η πρόσφατη δημοσκόπηση της MRB για το OPEN έδειξε -μεταξύ πολλών άλλων- πως το 53.7% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ (Ιούνιος 2023) εκφράζει σοβαρές ενστάσεις ως προς αυτό το ενδεχόμενο. Παραπάνω δηλαδή από έναν στους δύο κάνει δεύτερες σκέψεις. Μολαταύτα το δείγμα δεν είναι τόσο ισχυρό (1.500 άτομα, εκ των οποίων μόνο το 8.8% θα ψήφιζε ΣΥΡΙΖΑ στις επερχόμενες Ευρωεκλογές), άρα ο Στ. Κασσελάκης θα μετρήσει τα υπέρ και τα κατά μιας τέτοιας μεταβολής.
Συνεπακόλουθο μιας δυνητικής αλλαγής θα είναι η επέκτασή της στο ισχύον λογότυπο και στους χρωματισμούς. Η «ανανέωση» σε ανάλογη περίπτωση θα είναι πλήρης και το λίφτινγκ ολικό προκειμένου το κόμμα να εκπέμψει την επιδιωκόμενη φρεσκάδα.
Το «κακό» παρελθόν
Πάντως το παράδειγμα του ΠαΣοΚ έχει διδάξει πως ονομασίες και σύμβολα δεν επηρεάζουν τόσο όσο πιστεύεται το εκλογικό σώμα. Μετρά πάνω απ’ όλα η πολιτική, μετρούν κυρίως τα πρόσωπα που την εκφράζουν και την ασκούν, μετράει η δυναμική που συγκεντρώνει και εκπέμπει κάθε κομματικός σχηματισμός.
Εξ ου και το 26.1% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ δεν δείχνει να τον νοιάζει τόσο το «αναβάπτισμα» (Μου είναι αδιάφορο-Δεν έχει σημασία) όσο ο τρόπος που θα πορευτεί και θα σταθεί το κόμμα απέναντι στα μείζονα προβλήματα.
Αριστερά ή στροφή στο Κέντρο;
Αντίθετα στο δίλημμα της κατεύθυνσης η πυξίδα δείχνει μια εναλλακτική πορεία.
Με βάση το ψηφισμένο και αναρτημένο καταστατικό ο ΣΥΡΙΖΑ αυτοπροσδιορίζεται ως «ενιαίο, μαζικό, δημοκρατικό, πολυτασικό κόμμα της σύγχρονης Αριστεράς». Είναι ο συμπληρωματικός χαρακτήρας που προσδόθηκε στην παράταξη το 2020 ως αποτέλεσμα της μετεξέλιξης της διακήρυξης του πρώτου -ιδρυτικού- συνεδρίου επτά χρόνια νωρίτερα.
Σήμερα όμως, το 2024, ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται αντιμέτωπος με μια διαρκή κρίση ταυτότητας. Έχει σταθεί μπροστά σ’ ένα σταυροδρόμι αποφάσεων και καλείται να επιλέξει δρομολόγιο. Το κατανοεί και το αποδέχεται η ηγετική ομάδα, ως εκ τούτου και ο Στέφανος Κασσελάκης.
Στον δρόμο για το S&D
Οι προτροπές για μία πιο κεντροαριστερή στροφή και απεύθυνση τόσο στο (προοδευτικό) κέντρο όσο και στο συμπαγές σοσιαλιστικό κομμάτι της χώρας αυξάνονται. Ραγκούσης, Θεοχαρόπουλος και Ζαχαριάδης, εκπροσωπώντας μια συγκεκριμένη πτέρυγα της Κουμουνδούρου, είχαν θέσει στην Κεντρική Επιτροπή το ζήτημα της μετατόπισης από την Ευρωπαϊκή Αριστερά στους Ευρωσοσιαλιστές, ενόσω οι «συμμαχίες» στον χώρο αριστερότερα της ΝΔ έχουν καταστεί πλέον αναγκαίες.
Κι αν στο Συνέδριο ειπώθηκε ο όρος «ψευτοδίλημμα» από μερίδα ομιλητών χαμηλότερων βαθμίδων, ο Στέφανος Κασσελάκης λαμβάνει διάφορες προσλαμβάνουσες και δεν αποκλείει τίποτα, άμεσα ή αργότερα. Τον ενδιαφέρει ένας ΣΥΡΙΖΑ κυβερνητικός που θα κοιτά αφ’ υψηλού τους άλλους και σταδιακά θα ηγηθεί στον χώρο. Γι’ αυτό και πασχίζει να πείσει το ακροατήριο πως το ποσοστό στις Ευρωεκλογές θα είναι υψηλότερο του αντίστοιχου των εθνικών εκλογών και η δεύτερη θέση μη διαπραγματεύσιμη.
Ο κόσμος δείχνει προτίμηση
Προς ενίσχυση της προσπάθειάς του θα αναζητήσει υποχρεωτικά τρόπους προσέλκυσης ενός κοινού αρκετά πιο κεντρώου από την παραδοσιακή βάση του κόμματος. Από τη στιγμή, άλλωστε, που ο ΣΥΡΙΖΑ ως φορέας απευθύνεται καταστατικά «σε όλους τους δημοκρατικούς πολίτες της χώρας, γυναίκες και άνδρες, όπως εντάσσονται σε ποικίλους κοινωνικούς χώρους, ανεξάρτητα από διαφορετικές ιδεολογικές αφετηρίες ή πολιτικές διαδρομές» έχει το ελεύθερο να κυνηγήσει άλλη μια διεύρυνση.
Το δίλημμα που άφησε στο τραπέζι, προσωπικό και ομαδικό, ήταν ξεκάθαρο. Κεντροαριστερή ή Αριστέρα. Φαίνεται ήδη πως και ο ίδιος έχει γίνει αποδέκτης μηνυμάτων που δείχνουν αναστροφή. Δεν είναι τυχαίο πως το 58.6%, σχεδόν 6/10 ψηφοφόρους, βλέπει το κόμμα σε κεντρώα – κεντροαριστερή κατεύθυνση έναντι του μόλις 30.5% (1/3), που δεν θα επιθυμούσε την εν λόγω μετατόπιση λόγω χαρακτήρα και παράδοσης.
Η διαφορά αυτή, όπως αποτυπώνεται στα ευρήματα, είναι τουλάχιστον υπολογίσιμη και μένει ν’ αποτυπωθεί επίσης στις απαντήσεις των μελών.
Ποιοι θα είναι υποψήφιοι Ευρωβουλευτές;
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έχει διευκρινίσει ότι το ευρωψηφοδέλτιο για την κάλπη του Ιουνίου θα καταρτιστεί αποκλειστικά με βάση τη βούληση των μελών και μέσα από προκριματικές διαδικασίες. Εμπλοκή οργάνου δεν προβλέπεται σε αυτή τη διαδικασία επιλογής, πολύ περισσότερο δε οποιαδήποτε μεροληψία υπέρ προβεβλημένων στελεχών που έχουν εκφράσει την επιθυμία να διεκδικήσουν έδρα σε Βρυξέλλες – Στρασβούργο.
Βεβαίως θα πρέπει ο Στ. Κασσελάκης να διασφαλίσει πως το «παλζ» με τους υποψήφιους για το Ευρωκοινοβούλιο θα καλύπτει τις απαιτήσεις και τις ανάγκες μιας κομβικής, πανελλαδικής εκλογικής μάχης, στην οποία ο ΣΥΡΙΖΑ και ο ίδιος θα μετρήσουν το μέγεθός τους. Μολονότι δηλαδή έχει δεσμευτεί, και το επανέλαβε εκ νέου, πως θα στηρίξει προσωπικά και θα προωθήσει πρόσωπα με το κατάλληλο βιογραφικό που δεν έχουν τη δυνατότητα να αυτοπροβληθούν ή να «διαφημίσουν» επαρκώς τον εαυτό τους, έχει καθήκον να συνθέσει μια ευρεία γκάμα.
Φερ’ ειπείν η Δώρα Αυγέρη, ο Γιώργος Τσίπρας και ο Νικόλας Φαραντούρης πρόκειται να συμμετάσχουν ενεργά στην κομβική αυτή μάχη, όπως επίσης οι δύο νυν Ευρωβουλευτές (Κουντουρά, Αρβανίτης).
Η λεπτή ισορροπία εντός κόμματος
Η εσωκομματική αυτή ισορροπία είναι αρκετά λεπτή, αλλά ταυτόχρονα απαιτητή, εφόσον πάντα στόχος είναι το κόμμα από τη μία να προσελκύσει ανθρώπους με δυνατό βιογραφικό, κυρίως επιστήμονες, και από την άλλη να αποκομίσει τα εκλογικά οφέλη από στελέχη και συνεργαζόμενα άτομα (όπως ο βετεράνος καλαθοσφαιριστής Νίκος Παππάς) που είναι σαφώς πιο αναγνωρίσιμα και η διαδρομή τους πιο προσιτή στον μέσο ψηφοφόρο, ενώ διαθέτουν (τα περισσότερα) και το «know how» μιας προεκλογικής καμπάνιας με σκληρά χαρακτηριστικά.
Βέβαια μετά τις 9/6 ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα υποχρεωθεί ν’ αποφασίσει πώς θα εκμεταλλευτεί και πού θα τοποθετήσει εκείνους που δεν θα εκλεγούν, διότι είναι αδύνατον να τα καταφέρουν όλοι, και θα χρειαστεί να επανέλθουν στην καθημερινότητα του ΣΥΡΙΖΑ αναλαμβάνοντας διαφορετικά πόστα απ’ αυτά που είχαν.
Πώς μοιράζονται οι ρόλοι, τι θα γίνει με τα Όργανα;
Ο τομέας στον οποίο ο Στέφανος Κασσελάκης θα πρέπει να ενεργήσει αυτοβούλως και ν’ αποφασίσει είναι η στελέχωση του έμψυχου δυναμικού. Οι δημοσκοπήσεις φάνηκε πως θα καθυστερήσουν οι σαρωτικές αλλαγές και γι’ αυτό η συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής δεν προγραμματίστηκε άμεσα.
Παρόλα αυτά ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έθεσε σε εφαρμογή ήδη τους μηχανισμούς της Κουμουνδούρου προκειμένου να πλαισιωθεί από ανθρώπους με τους οποίους είναι πιο εφικτό να συνεννοηθεί, καθώς εκπέμπουν σχεδόν στο ίδιο μήκος κύματος. Χαρακτηριστικά παραδείγματα ο Θάνος Μωραΐτης (νέος διευθυντής ΚΟ) και η Νίνα Κασιμάτη (τομεάρχης Ναυτιλίας). Επίσης η δημοσιογράφος Βούλα Κεχαγιά αναλαμβάνει χρέη εκπροσώπου Τύπου.
Κι αν η προ ημερών αποπομπή από την Κουμουνδούρου του γεν. διευθυντή Θύμιου Γεωργόπουλου ενείχε χροιά ρεβανσισμού έναντι του Αλέξη Τσίπρα, απόρροια του μεταξύ τους ρήγματος μετά την προσυνεδριακή πρωθυπουργική παρέμβαση, από την προσπάθειά του δεν έλειψε η συμπερίληψη εσωτερικών δυνάμεων.
Το Εκτελεστικό Γραφείο και η Πολιτική Γραμματεία
Η αποδοχή εκ μέρους της Όλγας Γεροβασίλη στην προεδρική πρόταση να αποτελέσει μέλος του ενισχυμένου Εκτελεστικού Γραφείου ήταν ένα δείγμα προθέσεων «εκεχειρίας» από τον Στ. Κασσελάκη. Όπως και το δείπνο που προηγήθηκε μαζί της την Τετάρτη.
Ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ αποφάνθηκε ήδη για εκείνους με τους οποίους θα πίνει τον «πρωινό καφέ» του και θα συνομιλεί για τους βασικούς άξονες της στρατηγικής. Ο Παύλος Πολάκης σε αυτό το γκρουπ δεν ανήκει, καθώς όχι μόνο δεν συμπεριελήφθη στην «ομάδα κρούσης», αλλά καθαιρέθηκε από υπερτομεάρχης. Εφεξής τον Χανιώτη βουλευτή θα τον αφορά μονάχα το αγαπημένο του «χαρτοφυλάκιο», ο τομέας της Διαφάνειας – όπως κι επί τη Τσίπρα, καθώς αντικαταστάθηκε από τον Γιάννη Σαρακιώτη (και σε δεύτερο πλάνο από τη Ραλλία Χρηστίδου).
Ο Νίκος Παππάς αντιθέτως, που αποτέλεσε τον εμπνευστή της πρότασης «παύσης του πυρός» και βγήκε ακόμη πιο ενισχυμένος μετά το Συνέδριο, θα είναι από τους συνδετικούς κρίκους. Ή αλλιώς εκ των στελεχών εκείνων που θα έχουν λόγο στη χάραξη της πολιτικής και των κατευθυντήριων γραμμών της στρατηγικής προς όλη την υπόλοιπη ομάδα.
Εκτός από τομεάρχης Οικονομικών, θα δίνει το παρών (ως προσκεκλημένος) στο διευρυμένο Εκτελεστικό Γραφείο, δίπλα σε πρόσωπα της εμπιστοσύνης Κασσελάκη (Αποστολάκης, Ρήγας, Κρέτσος, Μπουρνούς).
Ο Βασιλειάδης έκανε την αρχή
Σ’ αυτό το σκέλος θα έχει ξεχωριστή σημασία η οργάνωση της Γραμματείας του κόμματος. Ο Γιώργος Βασιλειάδης ενεργοποίησε την παραίτηση που είχε υποβάλει από το περασμένο καλοκαίρι κι άφησε το πόστο του «παραμένοντας στις επάλξεις του κόμματος ως μέλος της ΚΕ». Η Ράνια Σβίγκου από την πλευρά της διατηρείται μέχρι νεωτέρας.
Σε αμφότερους είχε πιστωθεί η καλή διαχείριση σε αυτό το μεταβατικό διάστημα των αναταράξεων, αλλά σε δεύτερο πλάνο δεν πέρασε απαρατήρητο ότι δεν είχαν ταχθεί στην προεδρική γραμμή του Συνεδρίου.
Μετά και την επίσημη ανακοίνωση, δημοσιεύω και την επιστολή της παραίτησης μου. Ευχαριστώ τον Αλέξη Τσίπρα και την Κεντρική Επιτροπή του κόμματος για την μεγάλη τιμή που μου έκαναν. Και ευχαριστώ τον Στέφανο Κασσελάκη για τη μέχρι σήμερα συνεργασία. Εύχομαι από καρδιάς καλή…
— Γιώργος Βασιλειάδης / Giorgos Vassiliadis (@g_vassiliadis) March 1, 2024
Προφανώς και μετρά η απόφαση της ΚΕ, η οποία παρεμπιπτόντως έχασε άλλα τέσσερα μέλη, αλλά σε κάθε περίπτωση είναι πόστα που ανέκαθεν εξέφραζαν απολύτως τον εκάστοτε πρόεδρο για να μην απαιτείται μια μόνιμη εποπτεία της δουλειάς τους. Αν εν τέλει θ’ αντικατασταθούν και τα δύο στελέχη, και όχι μόνο το ένα, όπως προβλέπεται να συμβεί με τον Γιάννη Βουλγαράκη (ως Συντονιστή Οργανωτικού Γραφείου) εξαρτάται και από τις κουβέντες με τους υποψηφίους διαδόχους και τη διάθεσή τους να μπουν σε όλον αυτόν τον οργανωτικό «οργασμό» και την τριβή με την καθημερινότητα του κόμματος.
Η σύνθεση της Πολιτικής Γραμματείας εξαρτάται επίσης από τις εργασίες και της αποφάσεις της Κεντρικής Επιτροπής, αλλά είναι βέβαιο πως θα προκύψει απόπειρα οικειοθελούς αποχώρησης προσώπων που δεν υιοθετούν ούτε απηχούν τις προεδρικές θέσεις έτσι ώστε να «διευκολυνθεί» το έργο της ηγετικής ομάδας.
Ήδη η αποχώρηση Βασιλειάδη άφησε το πρώτο κενό στη συνολική σύνθεση.
Δεν αποκλείεται η ανασυγκρότηση του Εκτελεστικού Γραφείου να υποβαθμίσει ως ένα σημείο την ισχύ της, εκτός κι προκύψουν αντικαταστάσεις προκειμένου να έρθει στα μέτρα του προέδρου. Αυτή όμως είναι μια παράμετρος που θα διαλευκανθεί προϊόντος του χρόνου και όταν πια αξιολογηθούν οι απαντήσεις του ερωτηματολογίου συνδυαστικά με την επόμενη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής.
