Σε χρηματικές διανομές προς τους μετόχους (μερίσματα, προμερίσματα, επιστροφές κεφαλαίου, μερίσματα παρελθουσών χρήσεων) ύψους 2,81 δισ. ευρώ προχώρησαν, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΧΑΕ, μέχρι στιγμής μέσα στο 2023 συνολικά 70 εισηγμένες στο Χρηματιστήριο της Αθήνας επιχειρήσεις, ενώ ως το τέλος του έτους τα ποσά που θα επιστραφούν στους μετόχους τους αναμένεται να ξεπεράσουν τα 3 δισ. (από 2,38 δισ. ευρώ πέρυσι), που είναι το υψηλότερο ποσό των τελευταίων 15 ετών.
Οι αποδόσεις
Η μέση μερισματική απόδοση των μετοχών στο ΧΑ κινείται μάλιστα σήμερα στο 3,5%, ενώ χωρίς τη συνεκτίμηση των συστημικών τραπεζών, αν εξαιρεθούν οι τράπεζες, οι οποίες αναμένεται να διανείμουν ύστερα από 13 χρόνια συνολικά μερίσματα στην περιοχή των 650 εκατ. ευρώ μέσα στο 2024, η μέση μερισματική απόδοση της αγοράς αυξάνει στο 4,5%, στα επίπεδα δηλαδή που κυμαίνεται σήμερα η μέση μερισματική απόδοση των μετοχών μεγάλης κεφαλαιοποίησης. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, η απόδοση ξεπερνά ακόμη και το 10%, την ώρα που οι λογαριασμοί ταμιευτηρίου (αν εξαιρεθεί και ο πληθωρισμός) αφαιρούν ουσιαστικά εισόδημα από τους καταθέτες. Ετσι, ορισμένοι στην αγορά θυμήθηκαν πως παλαιότερα αρκετοί μικροεπενδυτές του ΧΑ επανεπένδυαν μεγάλο μέρος από τα μερίσματά τους μεγιστοποιώντας αφενός την απόδοσή τους σε ανοδικές αγορές, αφετέρου στην επόμενη χρήση εισέπρατταν μεγαλύτερα – σε τελική αξία – μερίσματα.
Η κρίση
Ρεκόρ στη διανομή μερισμάτων σημειώθηκε το 2007 (5,4 δισ. ευρώ) και το 2008 (4,5 δισ. ευρώ), με τις εταιρείες όμως τότε που «σκέφτηκαν» τις τσέπες των μετόχων τους (συμπεριλαμβανομένων και των τραπεζών) να φτάνουν τις 189 και τις 183 αντίστοιχα. Στη συνέχεια, η παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση και η ελληνική κρίση χρέους περιόρισαν και τις εταιρείες που διένειμαν μερίσματα. Π.χ. το 2013, μόλις 38 εισηγμένες μοίρασαν μερίσματα συνολικού ύψους μόλις 600 εκατ. ευρώ, που είναι και το αρνητικό ρεκόρ της περιόδου.
Κατά τη 10ετία της κρίσης, εξάλλου, η ύπαρξη υπολογίσιμου ταμείου στο τέλος κάθε περιόδου ήταν σημαντικότερη ακόμα και από την κερδοφορία της επιχείρησης, καθώς οι συνθήκες ρευστότητας ήταν ιδιαίτερα απαιτητικές, παρατηρούσαν αναλυτές της αγοράς, ενώ οι επενδύσεις και διαπραγματευτική ικανότητα είχαν ως σημείο αναφοράς τη δύναμη των μετρητών στο ταμείο των επιχειρήσεων.
Μετά το 2019 η πολιτική των διοικήσεων έδειξε να αλλάζει και να γίνεται πιο ανοικτή στην αύξηση του ύψους του μερίσματος επί των καθαρών κερδών. Εκείνη τη χρονιά 42 εισηγμένες μοίρασαν σε μερίσματα 2,3 δισ. ευρώ. Η χαμηλότερη φορολογία, η εξαίρεση από την εισφορά αλληλεγγύης, τα μηδενικά επιτόκια ταμιευτηρίου και η σημαντικά αυξημένη κερδοφορία πολλών επιχειρήσεων ενίσχυσαν τα κίνητρα των διοικήσεων των εισηγμένων για να μοιράσουν ρευστότητα στους μετόχους τους, με αποτέλεσμα και οι μερισματικές αποδόσεις να αποκτήσουν νόημα και να συγκινήσουν μέρος των επενδυτών που έλκονται από τα διανεμόμενα κέρδη.
Ανω του 80% των μερισμάτων (2,27 δισ. ευρώ) που διανέμουν πάντως μέσα στο 2023 οι εισηγμένες αφορά σε μόλις σε 7 εταιρείες: ΟΠΑΠ (781,18 εκατ. ευρώ), Jumbo (400,96 εκατ. ευρώ), Coca-Cola HBC (290,59 εκατ. ευρώ), ΟΤΕ (255,33 εκατ. ευρώ), Helleniq Energy (229,22 εκατ. ευρώ), Μυτιληναίος (177,18 εκατ. ευρώ) και Μotor Oil (135,60 εκατ. ευρώ). Το ποσοστό αυτό ξεπερνά το 90% αν προστεθούν και οι Titan (46,99 εκατ. ευρώ), ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή (44,85 εκατ. ευρώ), ΠΡΟΝΤΕΑ (37,04 εκατ. ευρώ), Καρέλια (32,56 εκατ. ευρώ), Autohellas (31,60 εκατ. ευρώ), Viohalco (31,10 εκατ. ευρώ), ΟΛΠ (26 εκατ. ευρώ) και Ελβάλ Χαλκόρ (22,51 εκατ. ευρώ), που απαρτίζουν τη λίστα με τις τοπ 15 εισηγμένες με τις μεγαλύτερες διανομές μερισμάτων σε αξία εφέτος (2,54 δισ. ευρώ).
Προσαρμογή
Η ανάκαμψη των επιχειρήσεων τα τελευταία χρόνια ήταν σημαντική και πέρα από τις προσδοκίες μέσω προγραμμάτων συνεχούς βελτίωσης, επενδύσεων και λειτουργικής αποτελεσματικότητας. Το σύνολο των οικονομικών μεγεθών και αριθμοδεικτών παρουσιάζει σημαντική αύξηση, αποτυπώνοντας τη συνεχή προσπάθεια των εταιρειών για προσαρμογή στις απαιτήσεις της οικονομίας και παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας. Τα δεδομένα συνηγορούν και στην εκτίμηση ότι ένας σκληρός πυρήνας εισηγμένων που δοκιμάστηκε και επιβίωσε μέσα από τις συνεχόμενες κρίσεις διαθέτει πλέον ισχυρούς ισολογισμούς και αναμένεται να είναι σε θέση να ανταμείβει τους μετόχους και τα επόμενα χρόνια.
