Του Νίκου Σακελλαρίου, συνεργάτη του Taxheaven
Τα μείζονα ζητήματα τα οποία καλείται να αντιμετωπίσει ο σύγχρονος κόσμος (κράτος δικαίου, περιβάλλον, προστασία της ιδιωτικής ζωής στην ψηφιακή εποχή κ.λπ.) καθώς και τα περιοριστικά μέτρα που έλαβε η Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω του πολέμου στην Ουκρανία τροφοδοτούν τη νομολογία των ενωσιακών δικαιοδοτικών οργάνων
Για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά ο αριθμός των νεοεισερχόμενων υποθέσεων ενώπιον του Δικαστηρίου και του Γενικού Δικαστηρίου παραμένει ιδιαίτερα υψηλός
Ο αριθμός των υποθέσεων που εισήχθησαν ενώπιον των δύο δικαιοδοτικών οργάνων το 2022 ήταν περίπου ίδιος με εκείνον του προηγούμενου έτους (1710 υποθέσεις το 2022, έναντι 1720 το 2021), κινήθηκε δηλαδή και πάλι σε πολύ υψηλά επίπεδα. Συνεπώς, παρατηρείται τα τελευταία χρόνια μια σημαντική και συστημική αύξηση του αριθμού των νεοεισερχόμενων υποθέσεων, ιδίως ενώπιον του Δικαστηρίου (+21 %). Μεταξύ 2013 και 2017 έφθαναν στο Δικαστήριο κατά μέσο όρο 693 νέες υποθέσεις ετησίως, ενώ για το διάστημα μεταξύ 2018 και 2022 ο ετήσιος αυτός μέσος όρος ανήλθε σε 839, σημειώνοντας άνοδο της τάξης των 146 υποθέσεων τον χρόνο. Από την πλευρά του, ο αριθμός των υποθέσεων που εισάγονται ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου έχει σταθεροποιηθεί, με μέσο όρο 883 υποθέσεις κατ’ έτος.
Όσον αφορά τη διεκπεραίωση των υποθέσεων, το 2022 περατώθηκαν συνολικά 1666 υποθέσεις από το Δικαστήριο και το Γενικό Δικαστήριο επίδοση αντίστοιχη με τον μέσο όρο των τελευταίων ετών (1692 υποθέσεις ετησίως μεταξύ 2018 και 2021).
Τα θέματα που δικάζονται
Ως προς το εύρος των θεμάτων που καλύπτουν οι διαφορές των οποίων επιλαμβάνονται τα δύο δικαιοδοτικά όργανα, ο Koen Lenaerts, Πρόεδρος του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επισημαίνει ότι «πληθαίνουν οι υποθέσεις στις οποίες το θεσμικό όργανο καλείται να αποφανθεί επί ευαίσθητων ζητημάτων. Πράγματι, οι αποφάσεις του Δικαστηρίου και του Γενικού Δικαστηρίου αγγίζουν άμεσα τα μείζονα διακυβεύματα της σύγχρονης εποχής, όπως είναι η διαφύλαξη των αξιών του κράτους δικαίου, η προστασία του περιβάλλοντος, η καταπολέμηση των διακρίσεων, ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής και των προσωπικών δεδομένων, η τήρηση των κανόνων του ανταγωνισμού από τους ψηφιακούς γίγαντες και η προστασία των καταναλωτών.»
Προκειμένου να διατηρήσει την ικανότητά του να εκδίδει ποιοτικές αποφάσεις σε εύλογο χρόνο, το Δικαστήριο, κάνοντας χρήση της σχετικής ευχέρειας που παρέχουν οι Συνθήκες, απηύθυνε στον νομοθέτη της Ένωσης, στις 30 Νοεμβρίου 2022, αίτημα τροποποίησης του Οργανισμού του, ζητώντας, αφενός, να μεταβιβαστεί στο Γενικό Δικαστήριο η αρμοδιότητά του επί προδικαστικών παραπομπών σε ορισμένους συγκεκριμένους τομείς και, αφετέρου, να επεκταθεί η εφαρμογή του μηχανισμού προηγούμενης έγκρισης της εξέτασης των αιτήσεων αναιρέσεως κατά των αποφάσεων του Γενικού Δικαστηρίου.
