Η συμμετοχή του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν σε διαδικτυακή σύνοδο κορυφής της Ομάδας των Είκοσι (G20) την Τετάρτη προκάλεσε αντιδράσεις, όχι για την παρουσία του αλλά για μία δήλωσή του.
Ο Πούτιν ζήτησε να τερματιστεί η «τραγωδία» του πολέμου στην Ουκρανία, κάτι που θεωρήθηκε υποκριτική δήλωση από τον άνθρωπο που έστειλε τα ρωσικά στρατεύματα στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο Ρώσος πρόεδρος αναφέρθηκε συγκεκριμένα στη σύγκρουση κάνοντας λόγο για «πόλεμο» και όχι «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», που είναι ο όρος που χρησιμοποιεί η Μόσχα για τις συγκρούσεις στην Ουκρανία.
Παρά τα ευχολόγια για τερματισμό του πολέμου που ο ίδιος ξεκίνησε, ο Πούτιν δεν ανέφερε καμία στρατηγική για τον τερματισμό των συγκρούσεων. Αντίθετα, ισχυρίστηκε ότι «η Ρωσία δεν αρνήθηκε ποτέ τις ειρηνευτικές συνομιλίες με την Ουκρανία».
Γιατί υπάρχουν εικασίες για επικείμενο θάνατο του Πούτιν;
«Φυσικά, οι στρατιωτικές ενέργειες συνιστούν πάντα μια τραγωδία», είπε χαρακτηριστικά. «Για συγκεκριμένους ανθρώπους, συγκεκριμένες οικογένειες και τη χώρα συνολικά. Και, φυσικά, πρέπει να σκεφτούμε πώς να σταματήσουμε αυτήν την τραγωδία… Καταλαβαίνω ότι αυτός ο πόλεμος και ο θάνατος ανθρώπων δεν μπορούν παρά να σοκάρουν».
Ο Πούτιν κατηγόρησε την Ουκρανία για την συνέχιση του πολέμου, υποστηρίζοντας ότι το Κίεβο αρνήθηκε να διαπραγματευθεί τον τερματισμό του.
Σχολιάζοντας στο Newsweek η Σάρα Άστον-Τσιρίλο, από το Κέντρο Έρευνας των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας, ανέφερε ότι ο Πούτιν δεν σοβαρολογεί. «Εάν το εννοεί, μπορεί να ξεκινήσει διατάσσοντας την απομάκρυνση όλων των ρωσικών στρατευμάτων από την Ουκρανία και εγκαταλείποντας τις παράνομες αξιώσεις του σε ουκρανικά εδάφη συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας», είπε. «Στη συνέχεια, για να δείξει ότι σοβαρολογεί για την ειρήνη, μπορεί να πάει στη Χάγη για να αντιμετωπίσει τα εγκλήματα πολέμου για τα οποία έχει κατηγορηθεί».
Από την πλευρά του, ο Τζέισον Τζέι Σμαρτ, ειδικός στη μετασοβιετική και διεθνή πολιτική, υποστήριξε επίσης ότι ο Πούτιν έριξε κροκοδείλια δάκρυα την Τετάρτη. Κατηγόρησε τον Ρώσο πρόεδρο ότι είπε ψέματα ως μέρος μιας στρατηγικής για να ασκήσει πίεση στην Ουκρανία, η οποία θα μπορούσε ενδεχομένως να αναγκαστεί να παραχωρήσει αμφισβητούμενα εδάφη της στις διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα.
«Λέει ψέματα με κάθε του ανάσα», είπε χαρακτηριστικά. «Η δήλωσε του Πούτιν δεν είναι παρά μια τακτική για να ενθαρρύνει τη Δύση να πιέσει την Ουκρανία να προσέλθει σε διαπραγματεύσεις. Η Μόσχα είναι ρητά σαφής ότι οι στόχοι της στην Ουκρανία, για την ανατροπή της κυβέρνησης και την κατοχή εδαφών, παραμένουν αμετάβλητοι».
«Η Ρωσία θα χρησιμοποιούσε οποιαδήποτε ‘’διαπραγμάτευση’’ ως ευκαιρία για να μετακινήσει στρατεύματα και εξοπλισμό προτού τελικά, έχοντας βρει κάποιο πρόσχημα, ξεκινήσει εκ νέου την επίθεσή της στην Ουκρανία», πρόσθεσε.
Αντίστοιχα, η Ορίσια Λούτσεβιτς, αναπληρώτρια διευθύντρια του προγράμματος για τη Ρωσία και την Ευρασία και επικεφαλής του φόρουμ της Ουκρανίας στη βρετανική δεξαμενή σκέψης Chatham House, εκτίμησε ότι ο Πούτιν επιδιώκει τη «συνθηκολόγηση της Ουκρανίας» και δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι είναι πρόθυμος να διαπραγματευτεί με καλή πίστη».
«Όταν ακούτε τα λόγια του Πούτιν, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι μιλάμε για έναν πράκτορα ασφαλείας στο Κρεμλίνο», είπε. «Ξεκίνησε τον πόλεμο, τον επέκτεινε, υποτίμησε την Ουκρανία και τη Δύση και τώρα ετοιμάζεται για ένα ολοκληρωτικό πόλεμο. Δεν αποκλιμακώνει. Το αντίθετο μάλιστα. Η Ρωσία αυξάνει τις αμυντικές δαπάνες κατά 70% το 2024».
«Όταν μιλάει για διαπραγματεύσεις, πρέπει να ακούμε την συνθηκολόγηση της Ουκρανίας», πρόσθεσε. «Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι θέλει να διαπραγματευτεί καλή τη πίστη. Ο μακροχρόνιος πόλεμος είναι μια στρατηγική επιβίωσης για το καθεστώς του: να καταστείλει, να διατηρήσει την πλήρη κινητοποίηση, να δημιουργήσει την αίσθηση ότι είναι αναντικατάστατος στη Ρωσία. Οποιαδήποτε ένδειξη ετοιμότητας για διαπραγμάτευση θα ερμηνευθεί ως αδυναμία (για την Ουκρανία) και θα τον εμψυχώσει περαιτέρω».
Πάντως ο Μαρκ Κατζ, καθηγητής πολιτικής και κυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο George Mason, βλέπει «δύο πιθανές ερμηνείες» για τις επιδιώξεις του Πούτιν. Η δήλωση του Ρώσου προέδρου είτε είναι «μια πραγματική ένδειξη ότι θα ήθελε να δει τον πόλεμο να τελειώσει (πιθανότατα επειδή το κόστος γι ‘αυτόν αυξάνεται) είτε ελπίζει να δημιουργήσει ένα ΄΄στρατόπεδο υπέρ ειρήνης’’ στη Δύση που θα υποστηρίζει ότι η δυτική στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία πρέπει τώρα να περιοριστεί για να βρει τον Πούτιν στα μισά του δρόμου και να τερματίσει τη σύγκρουση».
Διευκρίνισε μάλιστα ότι η μία ερμηνεία δεν αποκλείει την άλλη. «Ο Πούτιν μπορεί να θέλει να τερματίσει τον πόλεμο, αλλά παράλληλα να θέλει να το κάνει με όρους ευνοϊκούς για τη Ρωσία».
«Θα είναι ακόμη πιο σημαντικό εάν άλλοι αξιωματούχοι και τα κύρια μέσα ενημέρωσης της Ρωσίας αρχίσουν επίσης να χρησιμοποιούν τον όρο ‘’πόλεμος’’», πρόσθεσε.
