Η άμεση κίνηση για την επισήμανση της ασπαρτάμης ως πιθανής καρκινογόνου ουσίας έρχεται μετά από χρόνια πίεσης από μια κορυφαία ομάδα καταναλωτών στις Ηνωμένες Πολιτείες και μια χούφτα επιστημόνων για τον καρκίνο που ελπίζουν να διευθετήσουν μια συζήτηση δεκαετιών σχετικά με την ασφάλεια του γλυκαντικού.
Το Reuters ανέφερε τον περασμένο μήνα ότι ο βραχίονας έρευνας για τον καρκίνο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), γνωστός ως Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC), επρόκειτο να προβεί στην εν λόγω δήλωση στις 14 Ιουλίου, σύμφωνα με δύο πηγές με γνώση της διαδικασίας.
Ο χαρακτηρισμός ως «πιθανώς καρκινογόνο για τον άνθρωπο» θα αποτελέσει κίνητρο για τη χρηματοδότηση αυστηρότερης έρευνας σχετικά με το ζήτημα της ασφάλειας, λένε ειδικοί σε θέματα τοξικολογίας και καρκίνου.
«Δεν βλέπω πώς, χωρίς καλύτερα σχεδιασμένες μελέτες, μπορούμε να βγάλουμε οποιαδήποτε συμπεράσματα σχετικά με αυτό», δήλωσε ο Andy Smith, καθηγητής στη Μονάδα Τοξικολογίας MRC του Πανεπιστημίου του Cambridge. Ο Smith δήλωσε ότι οι ρυθμιστικές αρχές παγκοσμίως μπορεί επίσης να επανεξετάσουν τα δεδομένα μετά τη δήλωση της IARC και την επικείμενη επανεξέταση από μια άλλη επιτροπή του ΠΟΥ.
Η ασπαρτάμη είναι ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα γλυκαντικά στον κόσμο, που εμφανίζεται σε προϊόντα από την Coca-Cola Diet Coke μέχρι την τσίχλα Extra της Mars χωρίς ζάχαρη, αλλά έχουν εγερθεί ερωτήματα σχετικά με την ασφάλειά της από λίγο καιρό μετά την πρώτη έγκριση της χρήσης της από τις ρυθμιστικές αρχές υγείας των ΗΠΑ πριν από τέσσερις δεκαετίες. Οι ρυθμιστικές αρχές παγκοσμίως έχουν αποφανθεί ότι η ασπαρτάμη είναι ασφαλής για κατανάλωση εντός καθορισμένων ορίων.
Η IARC, ένας ημι-αυτόνομος βραχίονας του ΠΟΥ, αποφαίνεται αν μια ουσία είναι δυνητικά καρκινογόνος με βάση όλα τα δημοσιευμένα επιστημονικά στοιχεία, αλλά δεν λαμβάνει υπόψη πόσο θα πρέπει να καταναλώσει ένα άτομο για να είναι επικίνδυνη.
Η ταξινόμηση ως «πιθανώς καρκινογόνος» αντικατοπτρίζει επίσης τα περιορισμένα στοιχεία που υποδηλώνουν σύνδεση και τοποθετεί την ασπαρτάμη στην ίδια κατηγορία με το εκχύλισμα αλόης βέρα από ολόκληρα φύλλα και ορισμένα λαχανικά τουρσί.
Την Παρασκευή αναμένεται επίσης ξεχωριστή σύσταση για τα επίπεδα ασφαλούς κατανάλωσης από την Κοινή Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας/ΠΟΥ για τα Πρόσθετα Τροφίμων (JECFA).
Νέα στοιχεία
Η IARC δήλωσε για πρώτη φορά ότι η ασπαρτάμη ήταν «μέσης προτεραιότητας» για επανεξέταση το 2008. Προτάθηκε εκ νέου το 2014 από την CSPI, δήλωσε ο Lurie, με την υποστήριξη του πρώην κορυφαίου υπαλλήλου της IARC James Huff και του συμβούλου Ron Melnick, αμφότεροι ειδικοί στον καρκίνο που εργάζονταν στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ.
Μετά την υποψηφιότητα του 2014, η ασπαρτάμη συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο «υψηλής προτεραιότητας» της IARC «λόγω της ευρείας χρήσης της, της παρατεταμένης ανησυχίας σχετικά με το καρκινογόνο δυναμικό της και των πρόσφατων αναφορών θετικών ευρημάτων σε μελέτες καρκινογένεσης σε ζώα», σύμφωνα με έγγραφα που δημοσίευσε τότε ο οργανισμός.
Όμως δεν ελήφθη καμία δράση μέχρι το 2022, αφού η ασπαρτάμη προτάθηκε εκ νέου για επανεξέταση από το CSPI και τον Melnick το 2019.
«Έχει διεξαχθεί ένας τεράστιος αριθμός μελετών για την ασπαρτάμη, οι οποίες στη συντριπτική τους πλειοψηφία δείχνουν ότι είναι πολύ ασφαλής και δεν έχει καρκινογόνο δράση», δήλωσε ο δρ Σάμιουελ Κοέν, καθηγητής ογκολογίας στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Νεμπράσκα, ο οποίος μελετά τα γλυκαντικά επί δεκαετίες, έχει συμμετάσχει σε διάφορες επιτροπές εμπειρογνωμόνων και έχει συμβουλεύσει τη βιομηχανία.
Οι φορείς της βιομηχανίας δήλωσαν ότι η επανεξέταση της JECFA ήταν πιο σημαντική στιγμή και ότι η επανεξέταση της IARC θα μπορούσε να «παραπλανήσει τους καταναλωτές».
Η IARC αρνήθηκε να σχολιάσει την έλλειψη δράσης για την ασπαρτάμη για πάνω από μια δεκαετία. Ο οργανισμός επικαιροποιεί τον κατάλογο προτεραιοτήτων του κάθε πέντε χρόνια και συνήθως διαβουλεύεται για πολλές -αλλά όχι για όλες- τις ουσίες σε κάθε περίοδο. Ορισμένα στοιχεία επανεξετάζονται: ο καφές, για παράδειγμα, είχε καταχωριστεί ως πιθανή καρκινογόνος ουσία τη δεκαετία του 1990, αλλά αφαιρέθηκε από τον κατάλογο το 2016.
Ο ερευνητικός οργανισμός δήλωσε ότι «νέα στοιχεία» ώθησαν την ασπαρτάμη στην αναθεώρησή της, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες. Οι ειδικοί επισημαίνουν μελέτες από το 2000 και μετά που σηματοδοτούν έναν πιθανό κίνδυνο σε ζώα και ανθρώπους ως πιθανή αφορμή για την IARC. Ωστόσο, καμία από αυτές δεν είναι οριστική όσον αφορά την απόδειξη μιας σχέσης.
Η πιο πρόσφατη μελέτη κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2022. Ήταν μια μελέτη παρατήρησης από τη Γαλλία μεταξύ 100.000 ενηλίκων και έδειξε ότι οι άνθρωποι που κατανάλωναν μεγαλύτερες ποσότητες τεχνητών γλυκαντικών, συμπεριλαμβανομένης της ασπαρτάμης, είχαν ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου.
: Reuters
