Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ενέκρινε μία χαμηλών τόνων πρόταση για την ενίσχυση της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας και κάλεσε σε επείγοντα μέτρα «για τη δημιουργία των συνθηκών για μια βιώσιμη παύση των εχθροπραξιών», μετά από μια εβδομάδα καθυστερήσεων στις ψηφοφορίες και έντονων διαπραγματεύσεων για την αποφυγή βέτο από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Εν μέσω παγκόσμιας οργής για τον αυξανόμενο αριθμό των νεκρών στη Γάζα σε 11 εβδομάδες πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς και εν μέσω της επιδεινούμενης ανθρωπιστικής κρίσης στον παλαιστινιακό θύλακα, το Συμβούλιο Ασφαλείας κατέληξε τελικά σε ένα σχέδιο απόφασης με 13 ψήφους υπέρ, καμία κατά και δύο αποχές, των ΗΠΑ και της Ρωσίας.
Στο κείμενο αναφέρεται ότι απαιτείται «από όλες τις πλευρές να επιτρέψουν και να διευκολύνουν αμέσως την ασφαλή και ανεμπόδιστη πρόσβαση» στην ανθρωπιστική βοήθεια καθώς και «να ληφθούν κατεπειγόντως» μέτρα προς την κατεύθυνση αυτή, ώστε «να δημιουργηθούν οι συνθήκες για μια βιώσιμη παύση των εχθροπραξιών».
«Ξέρουμε ότι δεν είναι τέλειο κείμενο, ξέρουμε ότι μόνο μια κατάπαυση του πυρός θα βάλει τέλος στην οδύνη», σχολίασε η πρέσβειρα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Λάνα Ζάκι Νουσέιμπα, που προώθησε αυτό το ψήφισμα. «Όμως αν δεν λάβουμε δραστικά μέτρα, θα πέσει λιμός στη Γάζα» και το κείμενο «απαντά με δράσεις στην απελπιστική κατάσταση του παλαιστινιακού λαού», πρόσθεσε, πριν από την ψηφοφορία στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.
Από την πλευρά του, ο πρεσβευτής της Παλαιστινιακής αρχής στον ΟΗΕ, Ριγιάντ Μανσούρ, τόνισε: «Το ψήφισμα αυτό είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Πρέπει να εφαρμοστεί και να συνοδευτεί από μαζικές πιέσεις για μια άμεση κατάπαυση του πυρός. Επαναλαμβάνω, άμεση κατάπαυση του πυρός».
Μετά από διαπραγματεύσεις υψηλού επιπέδου για να πειστεί η Ουάσιγκτον, το ψήφισμα δεν μειώνει πλέον τον έλεγχο του Ισραήλ σε όλες τις ανθρωπιστικές αποστολές σε 2,3 εκατομμύρια ανθρώπους στη Γάζα. Το Ισραήλ θα συνεχίσει να παρακολουθεί τις ανθρωπιστικές αποστολές στη Γάζα, μέσω του περάσματος της Ράφα από την Αίγυπτο και του ελεγχόμενου από το Ισραήλ περάσματος Kerem Shalom.
Ωστόσο, η αποδυνάμωση της γλώσσας σχετικά με τον τερματισμό των εχθροπραξιών απογοήτευσε αρκετά μέλη του συμβουλίου και αραβικά κράτη, όπως και κράτη του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας, μερικά από τα οποία, θεωρούν το ψήφισμα ως «πράσινο φως» για το Ισραήλ να ενεργήσει περαιτέρω κατά της Χαμάς.
Το αρχικό προσχέδιο ζητούσε «επείγουσα και βιώσιμη παύση των εχθροπραξιών» για να επιτραπεί η πρόσβαση σε βοήθεια στη Γάζα, διατύπωση που τελικά δεν «πέρασε».
«Το συμβούλιο ουσιαστικά θα δώσει στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις πλήρη ελευθερία κινήσεων για περαιτέρω εκκαθάριση της Λωρίδας της Γάζας», είπε ο Ρώσος πρεσβευτής στον ΟΗΕ, Βασίλι Νεμπένζια, στο συμβούλιο πριν από την ψηφοφορία.
Η Ρωσία πρότεινε να τροποποιηθεί το προσχέδιο για να επανέλθει στο αρχικό κείμενο που ζητούσε «επείγουσα και βιώσιμη παύση των εχθροπραξιών», με τις ΗΠΑ να ασκούν βέτο σε αυτήν την τροποποίηση. Το βέτο έλαβε 10 ψήφους υπέρ, ενώ τέσσερα μέλη απείχαν.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών απαίτησε κατάπαυση του πυρός για ανθρωπιστικούς λόγους. Από τα 193 κράτη-μέλη, 153 κράτη ψήφισαν υπέρ της κίνησης για την οποία οι ΗΠΑ είχαν ασκήσει βέτο λίγες μέρες νωρίτερα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ αντιτίθενται στην κατάπαυση του πυρός, πιστεύοντας ότι θα ωφελήσει μόνο τη Χαμάς. Η Ουάσιγκτον αντιπροτείνει παύσεις στις μάχες για «επαρκή αριθμό ημερών», για την προστασία των αμάχων και την απελευθέρωση ομήρων που έχει πιάσει η Χαμάς.
Οι ΗΠΑ έχουν ασκήσει βέτο δύο φορές σε πρωτοβουλίες ανάληψης δράσης από πλευράς του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, γεγονός που ερμηνεύεται ως προσπάθεια της Ουάσιγκτον να προστατεύσει το σύμμαχό της, το Ισραήλ.
Μόνο το 10% των τροφίμων μπαίνει στη Γάζα από τις 7 Οκτωβρίου
Στις 7 Οκτωβρίου, η Χαμάς εξαπέλυσε επίθεση στην πλευρά του Ισραήλ, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 1.200 άνθρωποι και 240 να κρατηθούν όμηροι, σύμφωνα με το Ισραήλ.
Το Ισραήλ αντέδρασε κατά της Χαμάς βομβαρδίζοντας τη Γάζα από αέρος, επιβάλλοντας πολιορκία και εξαπολύοντας χερσαία επίθεση. Περίπου 20.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί, σύμφωνα με αξιωματούχους υγείας στη Γάζα, η οποία διοικείται από τη Χαμάς.
Οι περισσότεροι άνθρωποι στη Γάζα εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους και αξιωματούχοι του ΟΗΕ έχουν προειδοποιήσει για μια ανθρωπιστική καταστροφή. Το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Επισιτισμού αναφέρει ότι ο μισός πληθυσμός της Γάζας λιμοκτονεί και μόνο το 10% των τροφίμων που απαιτούνται έχει εισέλθει στη Γάζα από τις 7 Οκτωβρίου.
Ανθρωπιστική βοήθεια με συντονισμό από τον ΟΗΕ
Ένα βασικό «αγκάθι» κατά τις διαπραγματεύσεις για το ψήφισμα, που εγκρίθηκε τελικά, ήταν η αρχική πρόταση προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, να δημιουργήσει έναν μηχανισμό για την παρακολούθηση της βοήθειας στη Γάζα, από χώρες που δεν συμμετείχαν στον πόλεμο.
Τελικά επετεύχθη ένας ήπιος συμβιβασμός και αποφασίστηκε ο Γκουτέρες να διορίσει έναν ανώτερο συντονιστή ανθρωπιστικής βοήθειας και ανασυγκρότησης, ο οποίος θα δημιουργήσει έναν μηχανισμό του ΟΗΕ, για την επιτάχυνση της βοήθειας στη Γάζα μέσω κρατών που δεν είναι συμμετέχουν στη σύγκρουση.
Το συμβούλιο κάλεσε επίσης τα εμπόλεμα μέρη «να τηρήσουν το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και αποδοκιμάζει όλες τις επιθέσεις εναντίον αμάχων και πολιτικών στόχων, καθώς και την άσκηση βίας και τις εχθροπραξίες κατά αμάχων, όπως και κάθε τρομοκρατική ενέργεια».
Χαμάς: Ανεπαρκές το ψήφισμα
Για «ανεπαρκές βήμα» κάνει λόγο η παλαιστινιακή ισλαμιστική οργάνωση Χαμάς, σχολιάζοντας, σε ανακοίνωσή της, το ψήφισμα του ΟΗΕ.
«Τις προηγούμενες πέντε ημέρες η κυβέρνηση των ΗΠΑ εργάστηκε σκληρά για να αφαιρέσει από το ψήφισμα την ουσία του και να παρουσιάσει αυτήν την αδύναμη εκδοχή (…) Αψηφά τη βούληση της διεθνούς κοινότητας και της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών για τον τερματισμό της επίθεσης του Ισραήλ εναντίον του ανυπεράσπιστου παλαιστινιακού λαού μας», αναφέρει η ανακοίνωση.
