Κωνσταντίνος Δημ. ΓραβιάςΠτυχιούχος Οικον. Παν/μίου ΠειραιάΛογιστής – φοροτεχνικός
Στη χώρα μας, είναι γεγονός πως συμβαίνουν πολλά παράδοξα, ευτράπελα ή ενίοτε και κωμικοτραγικά, αρκετά εκ των οποίων αφορούν σε χειρισμούς και αποφάσεις της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας που έχουν φυσικά άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινότητα των πολιτών και των επιχειρήσεων.
Μέχρι σήμερα, ο λογιστής θα έλεγα πως είναι μια σύγχρονη λυδία λίθος και πάνω του δοκιμάζονται διαχρονικά όλες οι αδόκιμες προσπάθειες των ιθυνόντων με πρόσχημα την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Για τα πλείστα προβλήματα που έχει δημιουργήσει η πλατφόρμα MyData στις επιχειρήσεις, αλλά κυρίως στους λογιστές που καλούνται να εφαρμόσουν το νέο πλαίσιο, έχουν γραφεί πολλά μέχρι και σήμερα οπότε δε θα τοποθετηθώ εκ νέου. Το μόνο που θα σημειώσω είναι ότι, κανείς από τους υπεύθυνους δε μιλά για το κόστος που επωμίστηκαν οι επιχειρήσεις και οι λογιστές, τις εργατοώρες που δαπανήθηκαν και ακόμη δαπανώνται και εν τέλει ουδείς μάς παρουσίασε με νούμερα ποια και πόσα θα είναι τα οφέλη από τα MyData. Όταν θεσπίζεις ένα τόσο μεγαλεπήβολο έργο πρέπει να είναι πρακτικά εφαρμόσιμο, να λειτουργούν όλα στην εντέλεια με ξεκάθαρους όρους και οδηγίες, ενώ συνάμα πρέπει να το συνοδεύεις από τεκμηριωμένη παρουσίαση των ωφελειών για το κράτος, τους επαγγελματίες και φυσικά τους φορολογούμενους πολίτες.
Κι ενώ θα περίμενε κανείς ότι η Διοίκηση θα είχε επικεντρωθεί με όλες τις δυνάμεις της στην επίλυση των προβλημάτων, στην απλούστευση κάποιων διαδικασιών και γενικότερα στη βελτίωση της πλατφόρμας MyData, εντούτοις, συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Πολλά προβλήματα χρονίζουν, λύσεις δεν υπάρχουν κι απλά συστήνονται άτυπες ομάδες χωρίς ωστόσο να αλλάζει κάτι επί τα βελτίω (σ.σ. οι άτυπες ομάδες έπρεπε να είχαν συσταθεί πριν να τεθεί σε λειτουργία η πλατφόρμα έτσι ώστε να είχαν επιλυθεί οι όποιες δυσλειτουργίες πριν τη γενική χρήση της).
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, με τα προβλήματα να παραμένουν, οι ιθύνοντες βρήκαν έναν τρόπο να ρίξουν και πάλι το «μπαλάκι» στους λογιστές των επιχειρήσεων, εφευρίσκοντας το «κλείδωμα» των δηλώσεων Φ.Π.Α. Δηλαδή, αν για παράδειγμα δε χαρακτηρίσει ο λογιστής τα έξοδα μιας επιχείρησης ή κάποια εξ αυτών, όχι φυσικά επειδή έτσι θέλησε, αλλά λόγω των προβλημάτων που υπάρχουν, τότε η επιχείρηση δεν θα μπορεί να εκπέσει το Φ.Π.Α. των συγκεκριμένων δαπανών. Το αποτέλεσμα θα είναι να πληρώνουν οι επιχειρήσεις μεγαλύτερο ποσό φόρου, οπότε αντιλαμβάνονται όλοι τι σημαίνει αυτό για την αγορά1. Επίσης, πρέπει να αναλογιστούν οι υπηρεσιακοί παράγοντες ότι εφόσον γίνει κάτι τέτοιο θα δημιουργηθούν τεράστια προβλήματα στις σχέσεις μεταξύ επιχειρηματιών και λογιστών, αλλά αυτό απ΄ ότι φαίνεται δεν τους απασχολεί.
Κι εδώ μού γεννώνται τα εξής ερωτήματα:
i. Σε τι διαφέρει ένας εκβιασμός από το κλείδωμα των δηλώσεων Φ.Π.Α.;
ii. Πώς είναι δυνατόν να θεσπιστεί διάταξη που θα απαγορεύει στην επιχείρηση να εκπέσει Φ.Π.Α. εισροών (σ.σ. πραγματικών δαπανών) μόνο και μόνο επειδή δεν έγινε χαρακτηρισμός των εξόδων στην πλατφόρμα MyData;
iii. Μια τέτοια διάταξη, αν κι εφόσον ψηφιστεί, θα είναι σύμφωνη με όσα ορίζονται στην έκτη οδηγία του Φ.Π.Α.; Εδώ να σημειωθεί πως με βάση την αρχή της αναλογικότητας που διέπει το δίκαιο του Φ.Π.Α. πανευρωπαϊκά, το δικαίωμα εκπτώσεως του ΦΠΑ το οποίο προβλέπεται στα άρθρα 167 της οδηγίας, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του μηχανισμού του Φ.Π.Α. και δεν επιδέχεται, κατ’ αρχήν, περιορισμό. Οι αποκλίσεις και το δικαίωμα κάθε κράτους-μέλους να περιορίζει την έκπτωση, είναι συγκεκριμένες και αναφέρονται ρητώς στην οδηγία.
iv. Εφόσον έχει προβλήματα η πλατφόρμα, πώς είναι δυνατόν να επιλέγεις τη «λύση» του κλειδώματος αντί της επίλυσης πρώτα όλων των δυσλειτουργιών; Ακόμα όμως κι εάν επιλυθούν τα προβλήματα μέχρι τέλους του έτους, δεν θα πρεπε το σύστημα να λειτουργήσει δοκιμαστικά για ένα ικανό χρονικό διάστημα μέχρι να ενημερωθούν όλοι για τους εναλλακτικούς τρόπους διαβίβασης, καθώς και για τις δύσκολες περιπτώσεις για τις οποίες η ΑΑΔΕ δεν έχει ακόμα δώσει κατευθύνσεις (π.χ. έξοδα προηγούμενων χρήσεων, κλπ);
v. Ο κλάδος μας θα παραμείνει απαθής και σε τούτη την εξέλιξη;
vi. Ο νομικός κόσμος της χώρας μας δεν έπρεπε ήδη να έχει αντιδράσει;
vii. Ο επιχειρηματικός κόσμος γιατί δεν έχει δείξει σημάδια ουσιαστικής αντίδρασης στο άκουσμα των νέων αυτών δεδομένων; Αυτούς κυρίως αφορά η μη έκπτωση του Φ.Π.Α. των δαπανών, το έχουν αντιληφθεί άραγε;
viii. Η Διοίκηση, φρόντισε να ενημερώσει τους επιχειρηματίες με ειδικές διαφημιστικές καμπάνιες για την εν λόγω σημαντική αλλαγή ή βρήκαν πάλι την εύκολη οδό του λογιστή;
Τα ερωτήματά μου είναι αρκετά ακόμη, όμως δεν μπορούν να καταγραφούν μέσα σε ένα σημείωμα σαν το σημερινό.
Καθώς φαίνεται, η Διοίκηση αρέσκεται σε τέτοιες πρακτικές που ουσιαστικά μεταθέτουν τις ευθύνες επίλυσης των προβλημάτων στους άλλους και δεν αναλαμβάνει πρωτοβουλίες τέτοιες που θα αποσυμπιέσουν άμεσα την κατάσταση. Επιλέγει την οδό της τιμωρίας όλων αυτών που, καλούνται να υλοποιήσουν αυτό το οποίο τεχνικά δεν μπόρεσε μέχρι τώρα ούτε η ίδια να το διορθώσει!
Κατά τη γνώμη μου, το μεγαλύτερο λάθος της Διοίκησης ως προς τα MyData, (σ.σ. πέραν όσων είχα αναφέρει σε προσωπικό επίπεδο παλαιότερα) είναι ότι δεν υπήρξε πραγματική διαβούλευση με τον κλάδο μας πριν βγει προς τα έξω το όλο εγχείρημα. Γιατί ο κλάδος μας, που απαρτίζεται από επιστήμονες που γνωρίζουν εκτός των άλλων και τις πραγματικές ανάγκες και συνθήκες της οικονομίας, θα μετέφεραν στη Διοίκηση τη «ζωντανή» εικόνα και την πραγματικότητα. Πρέπει να γνωρίζεις πλήρως την πραγματική εικόνα μιας κατάστασης, να αφουγκραστείς τον παλμό της καθημερινότητας και εν συνεχεία να σχεδιάσεις κάποιο μεγάλο έργο που θα αφορά στο σύνολο του επιχειρηματικού κόσμου.
Ο εθνικός μας ποιητής Δ. Σολωμός, για να αισθανθεί τη ζωντανή ελληνική γλώσσα πήγαινε σε ταβέρνες της Κέρκυρας, ενώ ο Κ. Καβάφης πήγαινε στα καφενεία της Αλεξάνδρειας μήπως κι ακούσει κάποια ζωντανή ελληνική φράση. Έτσι έπρεπε να πράξει και η Α.Α.Δ.Ε. Να βγει από τον αποστειρωμένο χώρο των γραφείων και να τείνει ευήκοον ους σε όσα πραγματικά συμβαίνουν στην ελληνική οικονομία, λαμβάνοντας φυσικά υπόψη τη φορολογική νομοθεσία, αλλά και όσα ορίζουν τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα. Κυρίως όμως να ακούσεις τους ανθρώπους της αγοράς και δη τους λογιστές. Γιατί, η πλατφόρμα MyData έπρεπε να προσαρμοστεί στην ελληνική νομοθεσία και όχι να επιμένουν να προσαρμοστεί ή να αλλάξει η νομοθεσία για να δουλέψει σωστά η πλατφόρμα. Δυστυχώς, όπως φαίνεται, στο βωμό της επιτυχίας του όλου σχεδίου των ηλεκτρονικών βιβλίων, πολλές διατάξεις της νομοθεσίας μας θα τροποποιηθούν με τέτοιο τρόπο ώστε να έχουμε αναγκαστική προσαρμογή, κι αυτό αποτελεί μεγάλο πλήγμα στην εμπέδωση της ασφάλειας δικαίου. Δεν πρέπει να λησμονούν όλοι, ότι ο κάθε συνάδελφος λογιστής αφιέρωσε άπειρες ώρες για τη μελέτη και την ορθή εφαρμογή των διατάξεων των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων, καθώς και του Κ.Φ.Ε. και τώρα καλείται να ακολουθεί -ας μου επιτραπεί η φράση-, προτεινόμενους αυτοσχεδιασμούς ώστε να διαβιβαστούν τα δεδομένα.
Η Διοίκηση, αντί να εγκύψει σε όσα τόνιζε εξαρχής ο κλάδος μας,
υλοποίησε μια πλατφόρμα χωρίς να σταθμίσει αφενός μεν, το πολυδαίδαλο
φορολογικό σύστημα της χώρας μας που δεν μπορεί να «χωρέσει» εύκολα -και
δη σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα- σε κωδικούς και ειδικές κατηγορίες
διαβίβασης, αφετέρου δε, την πολυπλοκότητα αποτύπωσης των σχετικών
κονδυλίων στο έντυπο Ε3.
Ξέρω πως μπορεί να ακούγεται κοινότυπο και χιλιοειπωμένο, ωστόσο κλείνοντας θέλω να επαναλάβω τα εξής: Οφείλουμε να ανασκουμπωθούμε, να λειτουργήσουμε με νηφαλιότητα και ομόνοια και να διεκδικήσουμε τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας μας, την αναβάθμιση του επαγγέλματός μας και το καλύτερο μέλλον του.
____________
[1] Τα ίδια θα ισχύουν και ως προς το κλείδωμα στο μέλλον
του εντύπου Ε3.
