Η οπαδική βία δεν είναι ένα πρωτοεμφανιζόμενο φαινόμενο. Είναι μια παγκόσμια διαχρονική μάστιγα που ανδρώθηκε κυρίως από «οπαδούς» ποδοσφαιρικών συλλόγων. Σε άλλες χώρες έχει αντιμετωπιστεί δραστικά και με επιτυχία και σε άλλες, όπως στη δική μας, δεν μπόρεσε να αντιμετωπιστεί, ισχυροποιήθηκε και κατέστη επικίνδυνη.
Στην Ελλάδα υπάρχει σημαντικό νομικό οπλοστάσιο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της βίας στους αθλητικούς χώρους και μάλιστα με νομοθεσία που δεν είναι νέα (από το 1999) και που με συνεχείς τροποποιήσεις έχει εμπλουτιστεί δυναμικά μέσα στον χρόνο. Θα έλεγα ότι δεν χρειάζονται περαιτέρω ρυθμίσεις και νόμοι αλλά εφαρμογή των ήδη υπαρχόντων.
Το πρόβλημα στη χώρα μας είναι η «εγκατάλειψη» των νομοθετικών ρυθμίσεων μετά τη θέσπισή τους, η έλλειψη πολιτικής βούλησης για εφαρμογή τους και η σοβαρά αναποτελεσματική διεξαγωγή ερευνών μετά από κάθε σοβαρό επεισόδιο που δημιουργεί προβλήματα, που τελικά δεν λύνονται. Μια σοβαρή έλλειψη είναι ότι δεν υπάρχει εξειδικευμένο προσωπικό που να διεξάγει προκαταρκτικές εξέτασης ή προανακρίσεις. Αυτές διεξάγονται είτε από μη ειδικούς αστυνομικούς είτε από άπειρους πταισματοδίκες χωρίς επιστημονικές και τεχνικές ερευνητικές γνώσεις. Ετσι η έρευνα καθίσταται αναποτελεσματική. Και αν ο δράστης γνωρίζει ότι δεν θα αποκαλυφθεί και δεν θα τιμωρηθεί αποθρασύνεται και «ξανακτυπά». Εδώ μπορεί να επιλυθεί το θέμα με τη δικαστική αστυνομία που θα διαθέτει προσωπικό με ειδικές γνώσεις στον τομέα αυτόν αλλά και σύγχρονη υποστηρικτική τεχνολογία. Είναι μια υπηρεσία που έρχεται(;) στο μέλλον.
Μια άλλη μεγάλη έλλειψη είναι η μη υλοποίηση των προβλέψεων του νομοθετικού πλαισίου. Ενώ προβλέπεται νομοθετικά εδώ και σχεδόν 20 χρόνια η τοποθέτηση καμερών εντός, εκτός και γύρω από τα γήπεδα και μάλιστα με ευθύνη της λειτουργίας τους από την αστυνομία και με τοποθέτηση αυτών με έξοδα των ομάδων δεν έχει υλοποιηθεί ακόμα! Μάλιστα προβλέπεται η έκδοση υπουργικών αποφάσεων που θα δίνουν προθεσμίες στις ομάδες για την τοποθέτησή τους και εάν δεν τηρηθούν προβλέπονται σοβαρές κυρώσεις αλλά δυστυχώς δεν έχουν εκδοθεί ακόμα!
Αυτά για την Ελλάδα. Αραγε στην Ευρώπη πώς αντιμετωπίζεται αυτή η μάστιγα; Στη Γερμανία ακολουθείται ένα μοντέλο αντιμετώπισης του χουλιγκανισμού μέσω της πρόληψης και της εκπαίδευσης. Θεσμοθετημένες οργανώσεις που ανήκουν στις ομάδες εκπαιδεύουν τους νεαρούς στο φίλαθλο πνεύμα. Αποτέλεσμα να έχει περιοριστεί το φαινόμενο του χουλιγκανισμού. Στην Ολλανδία που διαθέτει σοβαρή οπαδική βία αλλά και αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο παρατηρήθηκε η αποτυχία της αυστηροποίησης των ποινών και τελευταία μετατοπίστηκαν προς το γερμανικό μοντέλο με επιτυχή αποτελέσματα. Η εκπαίδευση δε επεκτάθηκε και στα σχολεία. Το ίδιο κάνει και το Βέλγιο που έχει επινοήσει την προπόνηση των φιλάθλων για μη βίαιες συμπεριφορές. Στην Ισπανία ισχύει η αρχή της μηδενικής ανοχής με αναλυτική και αυστηρή νομοθεσία. Στην Αγγλία είναι γνωστά τα μέτρα της Θάτσερ από το 1985. Το πρόβλημα όμως λύθηκε από τη συμμετοχή των ίδιων των ομάδων στην καταπολέμηση της βίας. Τελικά νομοθετικό πλαίσιο υπάρχει καθώς και λύσεις. Πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα χρειάζονται.
Ο κ. Βασίλης Χειρδάρης είναι ποινικολόγος.
