Η ανάπτυξη της ελληνικής περιφέρειας είναι διαχρονικά από τα κεντρικά ζητούμενα των δημόσιων πολιτικών. Από το 2019 έως και σήμερα πάνω από 3,7 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν διατεθεί στους δήμους και στις περιφέρειες της χώρας προκειμένου να προχωρήσουν σε μικρά και μεγάλα έργα στον τομέα ευθύνης τους.
Εργα ύδρευσης και αποχέτευσης, αστικών αναπλάσεων, αγροτικής οδοποιίας, αξιοποίησης κτηριακού αποθέματος των δήμων, ανέγερση σχολείων, κατασκευή και αναβάθμιση αθλητικών χώρων είναι ενδεικτικά μεταξύ αυτών που έχουν χρηματοδοτηθεί. Μέσω των προγραμμάτων «Αντώνης Τρίτσης» και «Φιλόδημος ΙΙ» πάνω από 1.000 έργα έχουν ολοκληρωθεί ή υλοποιούνται σε όλη τη χώρα.
Στόχος του Υπουργείου Εσωτερικών είναι η ολοκλήρωση όλων των απαραίτητων υποδομών, αρμοδιότητας των δήμων σε όλη τη χώρα. Εκτός από τη χρηματοδότηση μέσω ποικίλων δράσεων των Υπουργείων, οι νέες περιφερειακές αρχές, σε συνεργασία με τους νεοεκλεγέντες δημάρχους, οφείλουν να αξιοποιήσουν τα νέα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα, τα οποία έχουν τη δυνατότητα χρηματοδότησης των απαραίτητων έργων υποδομής.
Η σημαντικότερη θεσμική αλλαγή που ήδη πραγματοποιήθηκε είναι η αναθεώρηση του τρόπου υπολογισμού των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων, για πρώτη φορά μετά πολλά χρόνια. Οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι είναι τα ποσά που κατανέμονται από το κεντρικό κράτος σε κάθε δήμο της χώρας προκειμένου να καλύψει τα λειτουργικά του έξοδα και να υλοποιήσει έργα εντός των ορίων του. Εως το 2023, το σχεδόν μοναδικό κριτήριο υπολογισμού ήταν ο πληθυσμός του δήμου. Αυτό δημιουργούσε μια μεγάλη ανισορροπία μεταξύ των δήμων των αστικών κέντρων και των υπολοίπων, καθώς οι δεύτεροι έχουν τη διαχείριση επιπλέον αρμοδιοτήτων όπως είναι η αγροτική οδοποιία, η ύδρευση και η αποχέτευση και κατά κανόνα εκτείνονται σε πολύ μεγαλύτερη έκταση.
Με τα νέα κριτήρια, η έκταση κάθε δήμου αποτελεί πλέον βασικό κριτήριο, ενώ οι ορεινοί και οι νησιωτικοί δήμοι απολαμβάνουν επιπλέον χρηματοδότησης λόγω των αυξημένων αναγκών τους. Αποτέλεσμα του νέου τρόπου κατανομής είναι η αύξηση στη χρηματοδότηση των δήμων της ελληνικής περιφέρειας κατά κανόνα σε ποσοστό 30% έως 70%, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις δήμων με μικρό πληθυσμό αλλά μεγάλη έκταση, η χρηματοδότηση υπερδιπλασιάστηκε. Την ίδια στιγμή κανένας από τους 332 δήμους της χώρας δεν έλαβε λιγότερα χρήματα απ’ όσα έλαβε το 2023. Τα χρήματα αυτά είναι ήδη διαθέσιμα σε όλους τους δικαιούχους δήμους.
Αυτή η μεγάλη θεσμική αλλαγή είναι η έμπρακτη απόδειξη ότι η μέριμνα για τους δήμους της περιφέρειας είναι συνεχής και αδιάκοπη. Στο πλαίσιο αυτό, το Υπουργείο Εσωτερικών, αλλά ασφαλώς και η κυβέρνηση συνολικά βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με τα θεσμικά όργανα της αυτοδιοίκησης και όλους τους αιρετούς προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής όλων των κατοίκων της χώρας.
Ο κ. Θοδωρής Λιβάνιος είναι αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών.
