Η ιστορία της ζωής του Γκάρι Κασπάροφ περιλαμβάνει πολλά και διαφορετικά κεφάλαια. Ένα από αυτά ήταν τα παγκόσμια πρωταθλήματα στο σκάκι, αλλά μετά το τέλος της καριέρας του σε πρώτη μοίρα πέρασε η προεκλογική του καμπάνια απέναντι στον Βλάντιμιρ Πούτιν. 17 χρόνια μετά τη σύλληψή του θυμόμαστε το πώς ξεκίνησε η μεταξύ τους κόντρα, τις συγκρίσεις με τον Αδόλφο Χίτλερ αλλά και όλα όσα τον έθεσαν στη λίστα «τρομοκρατών και εξτρεμιστών» της Ρωσίας!
Η σχέση του Κασπάροφ με την πολιτική είχε ξεκινήσει από μικρή ηλικία. Ο παππούς του ήταν αφοσιωμένος κομουνιστής, αλλά ο ίδιος άρχισε να δημιουργεί αμφιβολίες για αυτήν την αντίληψη όταν στα 13 του επισκέφθηκε το Παρίσι για ένα τουρνουά σκακιού (1976). Τον Μάιο του 1990 συμμετείχε στην δημιουργία του Δημοκρατικού Κόμματος της Ρωσίας, αλλά αποχώρησε γρήγορα, και επέστρεψε για τα καλά στον χώρο της πολιτικής μετά την απόσυρσή του από το σκάκι το 2005.
Έτσι, ίδρυσε το «United Civil Front» (Ενιαίο Πολιτικό Μέτωπο), ένα κοινωνικό κίνημα με κύριο στόχο την προστασία της εκλογικής δημοκρατίας στη χώρα, το οποίο σύντομα έγινε κομμάτι του «The Other Russia» (Η Άλλη Ρωσία). Τον Απρίλιο του 2005 σημειώθηκε η πρώτη επίθεση εναντίον του, αφού τον χτύπησαν με μία σκακιέρα στο πίσω μέρος του κεφαλιού του.
«Σε θαύμαζα ως παίκτη στο σκάκι, αλλά τα παράτησες όλα αυτά για την πολιτική», έγραφαν χαρακτηριστικά τα ρεπορτάζ της εποχής πως είπε ο άντρας στον Κασπάροφ ακριβώς πριν τον χτυπήσει. Ο ίδιος υπήρξε μέρος πολλών παρόμοιων επεισοδίων, έχοντας πάρει θέση δημόσια κατά του Πούτιν για αρκετά χρόνια
Η KGB και το «ο Πούτιν πρέπει να φύγει»
Ο Κασπάροφ βοήθησε στην οργάνωση της «Πορείας των Διαφωτούντων» τον Μάρτιο του 2007, μία σειρά πολιτικών διαδηλώσεων της αντιπολίτευσης, ενώ πριν από 17 χρόνια (14/04/2007), συνελήφθη σε μία διαδήλωση υπέρ της δημοκρατίας, μετά από επιδρομή 9.000 αστυνομικών. Κρατήθηκε για περίπου 10 ώρες, έλαβε πρόστιμο και εν τέλει αφέθηκε ελεύθερος, ενώ κλήθηκε από την Υπηρεσία Ασφάλειας για παραβιάσεις των αντί-εξτρεμιστικών νόμων της Ρωσίας.
Ένας πρώην αποστάτης της KGB, ο Όλεγκ Καλούγκιν, είχε δηλώσει χαρακτηριστικά το 2007 για τον Κασπάροφ πως: «Δεν μιλάω με λεπτομέρειες. Όλοι όσοι τις ήξεραν τώρα είναι νεκροί επειδή δεν τις κρατούσαν για τους εαυτούς τους. Τα είπαν δημόσια, εγώ είμαι κλειστός. Μόνο ένας μιλάει δημόσια και κινδυνεύει: ο Κασπάροφ. Έχει υπάρξει πολύ ειλικρινής για τις επιθέσεις του στον Πούτιν και πιστεύω πως είναι επόμενος στη λίστα».
Αυτή η κόντρα απέναντι στον Πούτιν έφερε τον Κασπάροφ υποψήφιο Πρόεδρο στα τέλη του Σεπτέμβρη του 2007, αλλά γρήγορα απέσυρε την υποψηφιότητά του με τους συνεργάτες του να υποστηρίζουν πως «κάποιοι έθεσαν αξεπέραστα εμπόδια σκόπιμα μπροστά του». Στο ενδιάμεσο, συνελήφθη για δεύτερη φορά, σε μία διαδήλωση κατά της διαφθοράς στις εκλογές, όπου κατηγορήθηκε για την παράνομη οργάνωσή της, αλλά και για αντίσταση κατά των αρχών. Πέρασε, όμως, λιγότερες από 5 ημέρες στη φυλακή.
Την ίδια στιγμή, ο Πούτιν τον κατηγορούσε για το γεγονός πως μιλούσε στα αγγλικά αντί για τα ρώσικα, με τον Κασπάροφ, πλέον, να είναι ένας ανάμεσα στους πρώτους 34 που οργάνωσαν και συνυπέγραψαν την διαδικτυακή καμπάνια: «Ο Πούτιν πρέπει να φύγει», η οποία άρχισε τον Μάρτιο του 2010. Η καμπάνια ζητούσε από τους ρώσους πολίτες να αγνοήσουν τις εντολές του Πούτιν, με τις υπογραφές να ανέρχονται στις 90.000 μέχρι και το καλοκαίρι της επόμενης χρονιάς.
Η φυγή του Κασπάροφ από την Ρωσία
Ο Κασπάροφ συνελήφθη για 3η φορά στις 17 Αυγούστου 2012 και ξυλοκοπήθηκε έξω από ένα δικαστήριο στη Μόσχα, ενώ παρευρέθηκε στη δίκη της υπόθεσης που αφορούσε το γυναικείο πανκ συγκρότημα «Pussy Riot». Ο ίδιος κατηγορήθηκε πως έδωσε το «παρών» σε μία μη-εγκεκριμένη διαδήλωση μετά την καταδίκη τριών μελών του συγκροτήματος, αλλά η δικαστής, χάρις στη βοήθεια αμέτρητων βίντεο που κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο, κατέρριψε την μαρτυρία της αστυνομίας πως ήταν εκεί και αθώωσε τον Κασπάροφ.
Ο Παγκόσμιος Πρωταθλητής στο σκάκι, ο οποίος είχε χάσει τη μάχη από έναν υπολογιστή, αλλά κατάφερε να κερδίσει τον «πόλεμο», είχε διαψεύσει τις φήμες πως σκόπευε να αποχωρήσει από την χώρα εξαιτίας των όσων συνέβησαν. «Είμαι σοκαρισμένος από τα διαρκή ψέματα που διαδίδει προπαγανδιστικά το Κρεμλίνο», δήλωσε, ενώ κατηγόρησε και δημοσιογράφους για το ότι έκαναν τα… στραβά μάτια με τον Πούτιν.
Ωστόσο, παρά τα όσα είχε δηλώσει, ο ίδιος έφυγε από την Ρωσία τρεις μήνες αργότερα και στις 6 Ιουνίου 2013 ανακοίνωσε πως το έκανε καθώς φοβόταν την καταδίωξη για τις πολιτικές του πεποιθήσεις. «Η δημοκρατία πλέον δεν υπάρχει στη δικτατορία της Ρωσίας», δήλωσε στο «The Daily Beast».
«Αν επιστρέψω αμφιβάλλω πως θα μπορώ να ξαναφύγω δεδομένου της καταστολής που πραγματοποιεί ο Πούτιν σε όλους όσοι του πάνε κόντρα. Αυτή είναι η σκοτεινή πραγματικότητα της κατάστασης στη Ρωσία, όπου σχεδόν τα μισά μέλη της αντιπολίτευσης είναι υπό διερεύνηση για επινοημένες κατηγορίες», υποστήριξε.
«Η έρευνα του Εισαγγελέα θα επηρέαζε το πρόγραμμά μου, το οποίο απαιτεί να βρίσκομαι συχνά στην Ευρώπη», πρόσθεσε. «Ελπίζω ο Πούτιν να έχει λάβει τις απαραίτητες προφυλάξεις», απάντησε με tweet του τον Ιούλιο του 2013 σε ένα άρθρο που είχε δημοσιευτεί από τον Πούτιν στους «New York Times».
Το βιβλίο για τον Πούτιν, η αναφορά στον Χίτλερ και ο πόλεμος με την Ουκρανία
Ο Κασπάροφ δεν φοβόταν ποτέ να μιλήσει για αυτά που πίστευε: «Το δικαστικό σύστημα και οι δημοκρατικές διαδικασίες στη Ρωσία είναι περίτεχνες κοροϊδίες κατασκευασμένες να αποσπούν την προσοχή των πολιτών», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά. Είχε τοποθετηθεί επίσης για την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και είχε υποστηρίξει πως έπρεπε να επιστραφεί στην Ουκρανία μετά την ανατροπή του Πούτιν.
Η ιστοσελίδα του Κασπάροφ μπλοκαρίστηκε, όπως αναφέρουν τα ρεπορτάζ, εξαιτίας αυτών των δηλώσεων, κάτι που ο ίδιος διέψευσε. Τον Οκτώβριο του 2015 αποφάσισε να αποτυπώσει τα πιστεύω του και στο χαρτί και κυκλοφόρησε το βιβλίο: «Ο Χειμώνας έρχεται: Γιατί ο Βλάντιμιρ Πούτιν και οι εχθροί του Ελεύθερου Κόσμου πρέπει να σταματήσουν».
Στο βιβλίο του συγκρίνει τον Πούτιν με τον Αδόλφο Χίτλερ, ενώ στη συνέχεια υποστήριξε πως «οτιδήποτε παρά του Πούτιν θα ήταν καλύτερο, γιατί αυτό θα μηδένιζε την πιθανότητα ενός πυρηνικού πολέμου. Ο Πούτιν είναι τρέλος και η μόνη γλώσσα που καταλαβαίνει είναι αυτή της δύναμης και η δύναμή του είναι τα λεφτά του».
Στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ο Κασπάροφ έγραψε στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter: «Ο μόνος τρόπος που πραγματικά θα λήξει αυτό είναι με την πτώση του καθεστώτος του Πούτιν από την οικονομική κατάρρευση της Ρωσίας και την ήττα της από την Ουκρανία». Τον Μάιο του 2022 ορίστηκε ως «ξένος πράκτορας» από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και τον Μάρτιο του 2024 τοποθετήθηκε στη λίστα των «τρομοκρατών και εξτρεμιστών» της Ρωσίας.
