Μπορεί ο όρος ESG να έχει μπει στην φραστική μας καθημερινότητα και συνδέεται με μια σειρά εξελίξεων στο επιχειρείν και τον ευρύτερο τομέα της οικονομίας ως προς την ικανοποίηση των όρων της Βιωσιμότητας, στην πραγματικότητα, όμως, η «ουσία» του του οποίου δεν έχει γίνει ιδιαίτερα κατανοητή, ιδιαίτερα από μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες στην πλειονότητά τους θεωρούν ότι αφορά μόνο τους «μεγάλους» της οικονομίας. Κάτι που προφανώς δεν ισχύει…
Δεν είναι λίγοι αυτοί που εξακολουθούν να αντιλαμβάνονται ότι τα κριτήρια ESG, είναι μια …μετεξέλιξη των προγραμμάτων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ) που προέκυψε ως «προιόν» της πανδημίας και του παγκόσμιου κινήματος για τη διάσωση του πλανήτη. Στην πραγματικότητα όμως είναι μια εντελώς νέα αντίληψη και πραγματικότητα που αφορά όλους: από τις μικρομεσαίες και τις startups, μέχρι τους κολοσσούς.
Η διευρυνόμενη σημασία της βιωσιμότητας, φέρνει τις επιχειρήσεις μπροστά σε νέα δεδομένα. Μετατοπίζει το κέντρο βάρους της λειτουργίας τους, από τη διαμόρφωση μιας εταιρικής κουλτούρας με βάση τον εθελοντισμό και το κοινό καλό (ΕΚΕ) σε μια πιο ουσιαστική και ποσοτικοποιημένη πρακτική αναφοράς των κοινωνικών, περιβαλλοντικών και πολιτικών διακυβέρνησης τους (ESG) με ενοποιημένα κριτήρια και μετρήσιμα δεδομένα. Και κυρίως, με τα αποτελέσματα των επιδόσεών τους να επηρεάζουν πλέον τις ίδιες. Επομένως, δεν πρόκειται για μια μετεξέλιξη αλλά για μια ολική μετατόπιση. Και αυτή αφορά το μέλλον όλων των επιχειρήσεων.
Ας δώσουμε, ένα παράδειγμα: Οι δραστηριότητες μιας εταιρίας, σε όποιο τομέα και αν δραστηριοποιείται επηρεάζουν λιγότερο ή περισσότερο το περιβάλλον. Μια «βαριά», ρυπογόνος εταιρία μπορεί να ρυπαίνει τον αέρα μέσω της έκλυσης διοξειδίου του άνθρακα. Μία άλλη, όπως επί παραδείγματι, μία μεταλλευτική, μπορεί να ρυπαίνει το έδαφος, ενώ μία άλλη και τα ύδατα. Ακόμη, όμως και αν η δραστηριότητα, δεν θεωρείται βαριά, η λειτουργία της επίσης μπορεί να επηρεάζει το περιβάλλον και την κοινωνία, όπως συμβαίνει με τις εταιρείες εμπορίας καπνού. Την ίδια στιγμή, στην κοινωνική του ESG ενσωματώνονται κριτήρια που αφορούν όλους. Όπως, οι εργασιακοί όροι, η συμπερίληψη και θέματα ισότητας των δύο φύλων, όπως επίσης συμβαίνει με τα ζητήματα εταιρικής διακυβέρνησης.
Με αυτό το σκεπτικό, οι θετικές επιδόσεις μιας εταιρίας με βάση τα κριτήρια ESG, συμβάλλουν στη βιωσιμότητα του πλανήτη, στην ευημερία της κοινωνίας, αλλά και την μακροπρόθεσμη κερδοφορία μιας εταιρείας. Και κατά συνέπεια, δεν αφορούν μόνον τις μεγάλες σε μέγεθος επιχειρήσεις αλλά και τις μικρές και μεσαίες εταιρίες.
Αυτό, με τη σειρά του, συσχετίζεται και με την διαδικασία αξιολόγησης των εταιριών αναφορικά με την υιοθέτηση την επιμέρους κριτηρίων. Η αξιολόγηση αφορά τόσο το συνολικό ESG προφίλ της εταιρίας, όσο και τις επιμέρους τρεις διαστάσεις. Κάθε διάσταση έχει την δική της σημασία και μπορεί να έχει ουσιώδη επίδραση στα χρηματοοικονομικά μεγέθη της κάθε εταιρίας, ανάλογα με τον αξιολογητή και τις επιδόσεις της.
Για την αξιολόγηση της δράσης στον τομέα του περιβάλλοντος, λαμβάνονται υπόψη τα κριτήρια που αφορούν την κλιματική αλλαγή, τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, την ενεργειακή απόδοση, τη ρύπανση του αέρα των υδάτων, τη διαχείριση αποβλήτων κ.ά. Αντίστοιχα, για την κοινωνία, προσμετρούνται οι συνθήκες εργασίας, ασφάλειας και η υγεία των εργαζομένων, η προστασία προσωπικών δεδομένων τόσο του προσωπικού όσο και των πελατών, ο μηδενισμός των φυλετικών, ή και μισθολογικών ανισοτήτων, τα εργασιακά και ανθρώπινα δικαιώματα και η ποικιλομορφία (diversity) στην επιλογή εργαζομένων, συνεργατών, προμηθευτών κλπ.
Σε κάθε περίπτωση, καθώς το παγκόσμιο επιχειρείν κινείται σε μία κατεύθυνση στην οποία η αξιολογήσεις ESG θα επηρεάζουν ολοένα και περισσότερο την τραπεζική χρηματοδότηση ή πιστοληπτική δυνατότητα των επιχειρήσεων, η ενσωμάτωση των κριτηρίων στη λειτουργία των επιχειρήσεων γίνεται μια υπόθεση που αφορά όλους.
