Ο τομέας των οχημάτων βαρέως τύπου είναι υπεύθυνος για το 25% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου των οδικών μεταφορών στην Ε.Ε. και αυτό είναι απολύτως λογικό δεδομένου ότι τα φορτηγά και μόνο είναι υπεύθυνα για το 77% όλων των επίγειων μεταφορών αγαθών στην ευρωπαϊκή επικράτεια. Η σημασία τόσο των φορτηγών στην μεταφορά αγαθώς όσο και των λεωφορείων στην μεταφορά ανθρώπων δεν είναι δυνατόν να μεγαλοποιηθεί οπότε οποιαδήποτε δραστική μεταβολή στην υπάρχουσα νομοθεσία (θα) έχει τον ανάλογο αντίκτυπο. Με βάση όλα αυτά λοιπόν, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Κομισιόν συμφώνησαν στην αναθεώρηση των στόχων όσον αφορά στις εκπομπές ρύπων των οχημάτων βαρέως τύπου.
Η ανεπίσημη συμφωνία δεν αποτελεί μέρος του “Fit for 55” πακέτου αλλά συνδέεται στενά με αυτό και απαιτεί μείωση στις εκπομπές CO2 αυτής της κατηγορίας οχημάτων, δηλαδή για μεγάλα φορτηγά άνω των 7.5 τόνων και λεωφορεία, της τάξης του 45% μέχρι το 2030, 65% μέχρι το 2035 και 90% μέχρι το 2040 επιπλέον του στόχου μείωσης κατά 15% μέχρι το 2025 που προϋπήρχε βάση της τρέχουσας νομοθεσίας. Από τους στόχους αυτούς εξαιρούνται οι μικροί κατασκευαστές και οχήματα που χρησιμοποιούνται στα ορυχεία, την δασοκομία και την γεωργία, τα οχήματα που χρησιμοποιούνται από τις ένοπλες δυνάμεις και την πυροσβεστική καθώς και τα οχήματα που χρησιμοποιούνται από την πολιτική προστασία και τις υπηρεσίες υγείας. Η συμφωνία που επετεύχθη όμως περιλαμβάνει επαγγελματικά οχήματα όπως τα απορριμματοφόρα και τα φορτηγά τσιμέντου μεταξύ άλλων, έστω και σε μετέπειτα στάδιο (2035) ενώ η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι θα εξετάσει το ενδεχόμενο συμπερίληψης και ελαφρύτερων φορτηγών (κάτω των 5 τόνων). Άξιο αναφοράς είναι και το γεγονός ότι η προτεινόμενη ρύθμιση προσθέτει τον στόχο για 100% μηδενικούς ρύπους για τα αστικά λεωφορεία μέχρι το 2035 με ενδιάμεσο στόχο την μείωση κατά 90% στις εκπομπές CO2 για την κατηγορία μέχρι το 2030.
Δεν πέρασε πολύ ώρα από την επίσημη ανακοίνωση για να έρθει η εξίσου επίσημη αντίδραση της ACEA που δήλωσε ότι ενώ οι κατασκευαστές οχημάτων βαρέως τύπου (φορτηγών και λεωφορείων) στηρίζουν πλήρως την φιλόδοξη ατζέντα μείωσης των εκπομπών ρύπων, η συμφωνηθείσα υλοποίηση παραμένει εξαιρετικά δύσκολη δεδομένης της απουσίας βασικών συνθηκών.
“Οι υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών και ανεφοδιασμού υδρογόνου, τα εμπεριστατωμένα σχέδια τιμολόγησης του άνθρακα και τα ουσιώδη μέτρα στήριξης για την ταχεία επένδυση των operators είναι βασικά συστατικά για την γρήγορη απεξάρτηση του τομέα οχημάτων βαρέως τύπου από τον άνθρακα, επιπλέον των οχημάτων μηδενικών εκπομπών ρύπων.“
Δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του συλλογικού οργάνου των ευρωπαίων κατασκευαστών, Sigrid de Vries για να συμπληρώσει ότι δεν είναι λογικό να τίθενται συνεχώς φιλόδοξοι στόχοι και να είναι αναμενόμενη η ομαλή επίτευξη τους από τους κατασκευαστές χωρίς να έχει προηγηθεί κάποια προεργασία σε επίπεδο υποδομών και δημιουργίας συνθηκών ζήτησης. Για να επιτευχθούν οι στόχοι μέχρι το 2030 για παράδειγμα, θα πρέπει να είναι στον δρόμο περισσότερα από 400.000 ηλεκτρικά και υδρογονοκίνητα οχήματα και τουλάχιστον το 1/3 των νέων ταξινομήσεων να αφορά οχήματα μηδενικών εκπομπών ρύπων! Για να λειτουργήσουν αυτά όμως, θα πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον 50.000 κατάλληλοι φορτιστές (η πλειοψηφία των οποίων θα είναι ταχυφορτιστές) και τουλάχιστον 700 σταθμοί ανεφοδιασμού υδρογόνου που σημαίνει ότι η προσπάθεια για την απεξάρτηση από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα πρέπει να είναι συλλογική από ολόκληρο το οικοσύστημα των μεταφορών.
