Ο Ιμπραήμ Καλίν, τις ηλεκτρισμένες ημέρες πριν το β’ γύρο των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία – το Βήμα βρισκόταν για το ρεπορτάζ στην Άγκυρα, συνομιλώντας με το γραφείο του στην Τουρκική Προεδρία -, σύμφωνα με όλες τις διαρροές, αλλά και με δημοσιεύματα, προαλειφόταν για τη θέση του υπουργού Εξωτερικών, στο νέο υπουργικό συμβούλιο της κυβέρνησης του νεοεκλεγέντος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ωστόσο, έγινε η ανατροπή και τη θέση του ΥΠΕΞ ανέλαβε ο Χακάν Φιντάν, με την πολύχρονη επιτυχημένη θητεία στις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες. Τη θέση του στις μυστικές τουρκικές υπηρεσίες, ως επικεφαλής πλέον της ΜΙΤ, ανέλαβε τελικά ο Ιμπραχίμ Καλίν. Για κάποιους θεωρήθηκε υποβάθμισή του. Για άλλους, μια πολύ στοχευμένη και επιτυχημένη τοποθέτηση.
«Δύο άτομα εμπιστεύεται πλήρως ο Ερντογάν. Και αποκλειστικά. Τον Καλίν και τον Φιντάν», μας εξηγεί ο Μέριτς Σενιούζ, εκ των αρχισυντακτών της τουρκικής έκδοσης της Independent. «Όπως έλεγε πάντα ο Φιντάν “Είμαι κουρασμένος από τη MΙT, θέλω να εμπλακώ ενεργά στην πολιτική”. Οπότε το μόνο εναλλακτικό πρόσωπο για τη ΜΙΤ ήταν ο Καλίν. Αυτοί οι δύο άνδρες είναι οι μόνοι, πρέπει να επισημανθεί, από το κυβερνητικό σχήμα που χαίρουν της πλήρους εμπιστοσύνης του τούρκου προέδρου», προσθέτει ο Μέριτς Σενιούζ.
«Από απόσταση φαίνεται ότι υπάρχει ένα είδος… ανταλλαγής καθηκόντων, μεταξύ του Χακάν Φιντάν και του Ιμπραίμ Καλίν», επισημαίνει στο Βήμα ο Τούρκος αναλυτής Ντόρα Μεγκούτς. «Ωστόσο, σε ένα διεθνές περιβάλλον εξαιρετικά ολισθηρό, όπου ο ορισμός του φίλου και του εχθρού δεν είναι αρκετά σαφείς, η ευφυΐα και η διπλωματία είναι δεξιότητες και μηχανισμοί ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη των σωστών στρατηγικών. Υπάρχουν κάποιοι που υποστηρίζουν ότι με την τοποθέτηση του διδύμου Φιντάν-Καλίν, στις συγκεκριμένες θέσεις ευθύνης, αυτή την ευφυή διπλωματία επιτυγχάνει ο Ερντογάν. Η συγκεκριμένη αλλαγή φρουράς μπορεί να υποδηλώνει ότι οι διεθνείς επαφές τη νέα περίοδο θα είναι ιδιαιτέρως έντονες, υπό την ομπρέλα τόσο της ΜΙΤ, όσο και του υπουργείου Εξωτερικών. Ωστόσο δεν γνωρίζουμε ακόμη ποια γραμμή θα ακολουθήσει ο Φιντάν», σημειώνει ο Μεγκούτς.
«Ο Φιντάν δεν μπορεί να θεωρηθεί επιτυχημένος»
«Οι ευρύτερες αλλαγές στο υπουργικό σχήμα και η ανάληψη των συγκεκριμένων καθηκόντων από τους Καλίν και Φιντάν πηγάζει από τις νέες σχέσεις που επιδιώκει η Άγκυρα να δημιουργήσει με τη Δύση», είναι η ερμηνεία που αναπτύσσει στο Βήμα ο πρώην συμπρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών HDP, Σεζάι Τεμελί. «Υπάρχουν πολλοί εκκρεμείς παράγοντες, όπως η σχέση με το ΝΑΤΟ, το ζήτημα της Σουηδίας κ.ο.κ.», συνεχίζει ο κύριος Τεμελί.
«Από την άλλη, ο Φιντάν δεν μπορεί να θεωρηθεί επιτυχημένος», τονίζει ο μάχιμος πολιτικός και πρώην ακαδημαϊκός. «Όλες οι κρίσεις στη Συρία και οι αντανακλάσεις τους στην Τουρκία έγιναν κατά την περίοδο Φιντάν. Εχθρός απέναντι στους Κούρδους, ο Φιντάν υπερασπίζεται επίμονα τη συνέχιση του κουρδικού πολέμου. Υπάρχει εδώ ένα μεγάλο εμπόδιο. Γι’ αυτό το λόγο, είμαστε σε θέση να συμπεράνουμε πως ο Φιντάν απομακρύνθηκε από το κουρδικό ζήτημα, υπέρ του Καλίν. Οι εξελίξεις στη Ροζάβα και το βόρειο Ιράκ το επόμενο διάστημα είναι τα ζητήματα που θα καθορίσουν περισσότερο την τουρκική εξωτερική πολιτική, στις σχέσεις Τουρκίας-Δύσης. Και η MIT έχει σημαντική επιρροή σε αυτόν τον τομέα. Επομένως, ο Καλίν μπορεί να θεωρηθεί αναβαθμισμένος».
Σύμφωνα με τον εκλογικό αναλυτή Νεζίχ Ονούρ Ουρού, «οι ΗΠΑ οικοδομούν μια ευρεία συμμαχία γύρω από το Ιράν στη Μέση Ανατολή και τον Καύκασο. Αυτή η συμμαχία περιλαμβάνει επίσης τη Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Τουρκία, τo Koυρδιστάν, το Αζερμπαϊτζάν και την Αρμενία». Ο Ερντογάν κερδίζοντας τις εκλογές, «έχει την ευκαιρία να εφαρμόσει μια πολιτική ισορροπίας». Ο τούρκος πρόεδρος, συνεχίζει ο Ονούρ Ουρού, «από τη μια θέλει να ακολουθήσει μια πολιτική σύμφωνη με την αμερικανική στρατηγική περιορισμού του Ιράν και, από την άλλη, μια πολιτική που μπορεί να συνομιλήσει και με τις δύο πλευρές στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας. Με αυτόν τον τρόπο συμπεριέλαβε στο υπουργικό του συμβούλιο περισσότερα φιλοδυτικά ονόματα. Μια ματιά στο υπουργικό συμβούλιο, κι αντί για τα εθνικιστικά και ευρασιατικά ονόματα, απαντά κανείς περισσότερα επιτελείς με φιλοδυτικά χαρακτηριστικά» επισημαίνει ο τούρκος ειδικός αναλυτής.
Η αντικατάσταση του πρώην υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, «που είναι κοντά στη Ρωσία», από τον Χακάν Φιντάν, ο οποίος «σπούδασε στις ΗΠΑ και έχει ένα πιο ενημερωμένο προφίλ στη Μέση Ανατολή», είναι επιλογές που «συμβολίζουν κι επιβεβαιώνουν αυτή τη στροφή», σύμφωνα με τον Νεζίχ Ονούρ Ουρού.
«Ο Ιμπραχίμ Καλίν έχει επίσης παρόμοιο προφίλ με τον Χακάν Φιντάν. Και τα δύο είναι πρόσωπα τα εμπιστεύεται ο Ερντογάν και τα θεωρεί ικανά». Δεδομένου δε ότι ο Χακάν Φιντάν είναι «πολύ δημοφιλής μεταξύ των μελών του κυβερνώντος κόμματος AKP, μπορεί να είναι το πρόσωπο στο οποίο θα παραδώσει το δαχτυλίδι. Για το λόγο αυτό, ο Ερντογάν τον διόρισε στο Υπουργείο Εξωτερικών, που είναι ένα υπουργείο διεθνώς ορατό, αντί της ΜΙΤ, που βρίσκεται στη σκιά».
