Με το άρθρο 114 του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου που κατατέθηκε στη Βουλή, αναμορφώνεται το θεσμικό πλαίσιο απασχόλησης των συνταξιούχων εξ ιδίου δικαιώματος, λόγω γήρατος ή αναπηρίας, του e-ΕΦΚΑ και συγκεκριμένα:
α. Καταργείται η μείωση κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) της κύριας και επικουρικής σύνταξης και εφεξής καταβάλλεται ολόκληρη σε όλους τους συνταξιούχους, που αναλαμβάνουν ή έχουν ήδη αναλάβει απασχόληση υπακτέα στον e-ΕΦΚΑ.
β. Θεσπίζεται πόρος μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ του e-ΕΦΚΑ, ο οποίος κατανέμεται στους κλάδους κύριας και επικουρικής ασφάλισης και βαρύνει τους ασφαλισμένους απασχολούμενους συνταξιούχους, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα. Το συνολικό επιβαλλόμενο ποσό του εν λόγω πόρου σε ετήσια βάση δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το δωδεκαπλάσιο της εθνικής σύνταξης και τυχόν επιπλέον ποσά επιστρέφονται στους ασφαλισμένους.
γ. Αξιοποιείται για την προσαύξηση της ήδη καταβαλλόμενης σύνταξης (κύριας ή και επικουρικής) και για τη χορήγηση συμπληρωματικής εφάπαξ παροχής ο χρόνος ασφάλισης που δημιουργείται από την απασχόληση συνταξιούχου.
δ. Ισχύει αναδρομικά από την 1η.1.2017 ο ως άνω τρόπος υπολογισμού της προσαύξησης της ήδη καταβαλλόμενης σύνταξης και καταλαμβάνει τους συνταξιούχους, που κατά την 12η.5.2016 συνέχισαν απασχολούμενοι χωρίς διακοπή και μετά την έναρξη ισχύος του ν.4387/2016, εφόσον από τις προϊσχύουσες του ν.4387/2016 διατάξεις προβλέπεται αξιοποίηση του χρόνου απασχόλησης.
ε. Εφαρμόζεται και στα πρόσωπα που υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης στον e-Ε.Φ.Κ.Α. ο πόρος υπέρ e-Ε.Φ.Κ.Α., αλλά σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης συνταξιοδότησης ή μεταγενέστερης έναρξης καταβολής της σύνταξης, το αχρεωστήτως καταβληθέν ποσό του πόρου υπέρ e -Ε.Φ.Κ.Α. επιστρέφεται στον ασφαλισμένο.
στ. Αποσαφηνίζεται ότι η επιβαλλόμενη χρηματική κύρωση στους συνταξιούχους του e-Ε.Φ.Κ.Α. εξ ιδίου δικαιώματος, που παραλείπουν να δηλώσουν στον e-Ε.Φ.Κ.Α., πριν αναλάβουν υπακτέα στον φορέα απασχόληση, είναι ίση με δώδεκα (12) μηνιαίες όχι μόνο κύριες αλλά και επικουρικές συντάξεις.
Αιτιολογική έκθεση
Με την προτεινόμενη ρύθμιση αναμορφώνεται το πλαίσιο απασχόλησης των συνταξιούχων εξ ιδίου δικαιώματος του e-ΕΦΚΑ.
Από 1.1.2024 καταργείται η κατά 30% μείωση της σύνταξης, κύριας και επικουρικής, και η σύνταξη καταβάλλεται, πλέον, ολόκληρη σε όλους τους συνταξιούχους που αναλαμβάνουν ή έχουν ήδη αναλάβει απασχόληση υπακτέα στον e-ΕΦΚΑ. Με γνώμονα τη δικαιότερη και αναλογική αντιμετώπιση των απασχολούμενων συνταξιούχων, θεσπίζεται πόρος μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ του e-ΕΦΚΑ, ο οποίος είναι ανάλογος του εισοδήματος που προκύπτει από την απασχόληση του συνταξιούχου, ώστε η συνεισφορά τους να μην είναι οριζόντια, ανεξαρτήτως εισοδήματος, μερικής ή πλήρους απασχόλησης και επιλογής ασφαλιστικής κατηγορίας, αλλά αναλογική και συνυφασμένη με την ασφαλιστέα απασχόληση, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 4 του Συντάγματος (γενική αρχή περί ισότητας στα δημόσια βάρη). Κατά τη διάρκεια της απασχόλησης καταβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές, με βάση την ασφαλιστέα απασχόληση, οι οποίες αξιοποιούνται για την προσαύξηση της ήδη καταβαλλόμενης κύριας και επικουρικής σύνταξης.
Προτεινόμενες διατάξεις και αιτιολογική έκθεση ανα παράγραφο
ΜΕΡΟΣ Β ‘
ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΕΣ – ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ – ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΦΟΡΕΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’
ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ
Άρθρο 114
Κίνητρα απασχόλησης συνταξιούχων – Αντικατάσταση άρθρου 20 ν. 4387/2016
1. Το άρθρο 20 του ν. 4387/2016 (Α’85), περί απασχόλησης συνταξιούχων, αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 20
Απασχόληση συνταξιούχων
1. Οι εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχοι του e-ΕΦΚΑ, λόγω γήρατος, λόγω αναπηρίας (από κοινή νόσο, εργατικό ατύχημα, ατύχημα εκτός εργασίας, επαγγελματική νόσο) και γήρατος λόγω αναπηρίας του ν. 612/1977 (Α’ 164) και των νόμων που παραπέμπουν σε αυτόν, καθώς και του τετάρτου εδαφίου της περ. α’ της παρ. 1 των άρθρων 1 και 26 του π.δ. 169/2007 (Α’210), οι οποίοι αναλαμβάνουν υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλισή του απασχόληση, συνεχίζουν κατά τη διάρκεια αυτής να λαμβάνουν το σύνολο της κύριας και επικουρικής σύνταξης που δικαιούνται από τον Φορέα.
Αιτιολογική έκθεση
Με την παρ. 1 η κύρια και επικουρική σύνταξη καταβάλλεται ακέραιη στους συνταξιούχους που επιλέγουν την επανένταξη στην αγορά εργασίας, είτε ως μισθωτοί, είτε ως μη μισθωτοί. Από τη ρύθμιση καταλαμβάνονται οι εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχοι του e-ΕΦΚΑ, λόγω γήρατος, λόγω αναπηρίας (από κοινή νόσο, εργατικό ατύχημα, ατύχημα εκτός εργασίας, επαγγελματική νόσο) και γήρατος λόγω αναπηρίας του ν. 612/1977 και των νόμων που παραπέμπουν σε αυτόν, καθώς και του τετάρτου εδαφίου της περ. α’ της παρ. 1 των άρθρων 1 και 26 του π.δ. 169/2007. Για πρώτη φορά από τη δημιουργία του e-ΕΦΚΑ, οι συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας (από κοινή νόσο, εργατικό ατύχημα, ατύχημα εκτός εργασίας και επαγγελματική νόσο), οι οποίοι λαμβάνουν μονιμοποιημένη ή μη αναπηρική σύνταξη εξισώνονται με τους συνταξιούχους γήρατος λόγω αναπηρίας του ν.612/1977.
Ειδικότερα, με την προτεινόμενη ρύθμιση θεσπίζεται ενιαίος κανόνας για τη μεταχείριση των απασχολούμενων συνταξιούχων αναπηρίας όλων των ενταγμένων στον e-ΕΦΚΑ Φορέων, οι οποίοι από 1ης.1.2024 επιτρέπεται να εργάζονται και να λαμβάνουν τη σύνταξη αναπηρίας στο ακέραιο χωρίς την καταβολή του πόρου της παρ. 3.
2. Η εξ ιδίου δικαιώματος σύνταξη γήρατος, κύρια και επικουρική, προσώπων που αναλαμβάνουν υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ απασχόληση σε Φορέα της Γενικής Κυβέρνησης αναστέλλεται για όσο διάστημα συνεχίζει αυτή, εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει το εξηκοστό δεύτερο (62ο) έτος της ηλικίας τους. Για το διάστημα της αναστολής δεν καταβάλλεται ο πόρος της παρ. 3. Το ηλικιακό όριο της αναστολής δύναται να αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 11 του ν. 3863/2010 (Α’115).
Αιτιολογική έκθεση
Με την παρ. 2 επαναλαμβάνεται η ήδη ισχύουσα ρύθμιση για τους συνταξιούχους που απασχολούνται σε Φορείς Γενικής Κυβέρνησης.
3. Για την ασφάλιση του απασχολούμενου συνταξιούχου καταβάλλονται οι προβλεπόμενες από τη νομοθεσία ασφαλιστικές εισφορές σύμφωνα με την ασφαλιστέα απασχόληση και επιπλέον πόρος μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ e-ΕΦΚΑ ως εξής:
α) οι μισθωτοί και οι καταβάλλοντες εισφορές σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 39, καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές των άρθρων 38, 41, 35 και 97 μετά τυχόν συνεισπραττομένων εισφορών, με βάση την υπαγωγή τους στην ασφάλιση, επιμεριζομένων μεταξύ εργοδότη και ασφαλισμένου κατά την κείμενη νομοθεσία και επιπλέον πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ ύψους 7,7% επί των ασφαλιστέων αποδοχών κύριας ασφάλισης για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών και ύψους 2,3% επί των ασφαλιστέων αποδοχών επικουρικής ασφάλισης για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης, ο οποίος βαρύνει αποκλειστικά τον ασφαλισμένο,
β) οι μη μισθωτοί (ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοτελώς απασχολούμενοι) καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές των άρθρων 39, 41, 35 και 97 μετά τυχόν συνεισπραττομένων εισφορών, με βάση την υπαγωγή τους στην ασφάλιση και επιπλέον πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ ύψους πενήντα τοις εκατό (50%) επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και παροχών και σε περίπτωση υπαγωγής και στην επικουρική ασφάλιση, ύψους σαράντα τοις εκατό (40%) επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης για τον Κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών και σαράντα τοις εκατό (40%) επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας επικουρικής ασφάλισης για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης,
γ) οι αγρότες, οι οποίοι δεν εμπίπτουν στην παρ. 6, καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές των άρθρων 40 και 41 μετά τυχόν συνεισπραττομένων εισφορών, με βάση την υπαγωγή τους στην ασφάλιση και επιπλέον πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ ύψους πενήντα τοις εκατό (50%) επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και παροχών και σε περίπτωση υπαγωγής και στην επικουρική ασφάλιση, ύψους σαράντα τοις εκατό (40%) επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών και σαράντα τοις εκατό (40%) επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας επικουρικής ασφάλισης για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης,
(δ) οι μισθωτοί μηχανικοί και έμμισθοι δικηγόροι καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές των άρθρων 35, 38, 41 και 97 του παρόντος μετά τυχόν συνεισπραττομένων εισφορών, με βάση την υπαγωγή τους στην ασφάλιση, επιμεριζομένων μεταξύ εργοδότη και ασφαλισμένου κατά την κείμενη νομοθεσία και επιπλέον πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ ύψους 7,7% επί των ασφαλιστέων αποδοχών κύριας ασφάλισης για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών και ύψους σαράντα τοις εκατό (40%) επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας επικουρικής ασφάλισης για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης, ο οποίος βαρύνει αποκλειστικά τον ασφαλισμένο,
ε) οι αμειβόμενοι με Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών (Π.Π.Υ.), εκτός των προσώπων της περ. γ της παρ. 6, καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές του άρθρου 55 του ν. 4509/2017 (Α’ 201), μετά τυχόν συνεισπραττομένων εισφορών, με βάση την υπαγωγή τους στην ασφάλιση και επιπλέον πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ ύψους δέκα τοις εκατό (10%) επί της καθαρής αξίας του παραστατικού για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών, ο οποίος βαρύνει αποκλειστικά τον ασφαλισμένο,
(στ) οι αμειβόμενοι με εργόσημο του π. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές της παρ. 1 του άρθρου 21 του ν. 3863/2010 μετά τυχόν συνεισπραττομένων εισφορών, με βάση την υπαγωγή τους στην ασφάλιση, και επιπλέον πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ ύψους 7,7% επί της αναγραφόμενης τιμής του εργοσήμου για τον Κλάδο κύριας ασφάλισης και παροχών και ύψους 2,3% επί της αναγραφόμενης τιμής του εργοσήμου για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης, ο οποίος βαρύνει αποκλειστικά τον ασφαλισμένο,
(ζ) οι αμειβόμενοι με εργόσημο του π. ΟΓΑ καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές της παρ. 2 του άρθρου 22 του ν. 3863/2010 (Α’ 115) μετά τυχόν συνεισπραττομένων εισφορών, με βάση την υπαγωγή τους στην ασφάλιση και επιπλέον πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ ύψους δέκα τοις εκατό (10%) επί της αξίας των καταβαλλόμενων αμοιβών, για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών, ο οποίος βαρύνει αποκλειστικά τον ασφαλισμένο.
Σε περίπτωση παράλληλης απασχόλησης, εφαρμόζονται τα οριζόμενα στο άρθρο 36 μόνο ως προς την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών. Το άρθρο 36 δεν εφαρμόζεται για την είσπραξη του πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ. Σε περίπτωση πολλαπλής ασφάλισης καταβάλλεται πόρος αυτοτελώς για κάθε ασφαλιστέα απασχόληση.
Για τη βεβαίωση και είσπραξη του πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ εφαρμόζονται οι κείμενες διατάξεις περί βεβαίωσης και είσπραξης ασφαλιστικών εισφορών.
Αιτιολογική έκθεση
Με την παρ. 3 θεσπίζεται, πλέον των ισχυουσών ασφαλιστικών εισφορών που καταβάλλονται γενικά για την υπαγωγή στην ασφάλιση, πόρος μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ του e-ΕΦΚΑ και ορίζεται το ύψος και η βάση υπολογισμού του για κάθε κατηγορία απασχολούμενου. Προβλέπεται, επίσης, κατανομή του εισπραττόμενου πόρου στους κλάδους κύριας και επικουρικής ασφάλισης, ώστε να μην επιβαρυνθεί κανένας από τους δύο κλάδους σε σχέση με τα έσοδα που είχαν πριν από τη θέση σε ισχύ της προτεινόμενης ρύθμισης. Στόχος είναι η ενθάρρυνση της απασχόλησης των συνταξιούχων από την επανένταξη αυτών στην αγορά εργασίας.
Ειδικότερα, για τους μισθωτούς προβλέπεται η καταβολή πόρου ύψους 10% επί των ασφαλιστέων αποδοχών τους, όπως αυτές ορίζονται στη νομοθεσία. Για τους μη-μισθωτούς, το ύψος του πόρου διαφοροποιείται με βάση την υπαγωγή τους ή μη στην επικουρική ασφάλιση, προκειμένου να διασφαλιστεί η ισότιμη οικονομική μεταχείριση. Συγκεκριμένα, για υπαγωγή μόνον στην κύρια ασφάλιση καταβάλλεται πόρος το ποσό του οποίου ισούται με το 50% της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας, ενώ σε περίπτωση υπαγωγής και στην επικουρική ασφάλιση, καταβάλλεται πόρος στον e-ΕΦΚΑ ύψους 40% στον κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών και 40% στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης. Κατ’ αναλογία των ανωτέρω, ορίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές και ο πόρος για τους αγρότες που δεν εμπίπτουν στις εξαιρέσεις της παρ. 6 του παρόντος, καθώς και για τους μισθωτούς μηχανικούς και τους έμμισθους δικηγόρους. Ο συμψηφισμός των ασφαλιστικών εισφορών του άρθρου 36, που αφορά τους παράλληλα απασχολούμενους με περισσότερες ιδιότητες, εφαρμόζεται και στους απασχολούμενους συνταξιούχους, ωστόσο δεν εφαρμόζεται για την καταβολή του πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ, δηλαδή καταβάλλεται πόρος για κάθε ασφαλιστέα απασχόληση για την οποία οφείλονται εισφορές.
Ειδική πρόβλεψη υπάρχει για τα πρόσωπα που αμείβονται με παραστατικό παρεχόμενων υπηρεσιών (τίτλο κτήσης), και καταβάλλουν πόρο ύψους 10% επί της αμοιβής που αποκομίζουν από την ανάληψη εργασίας μετά τη συνταξιοδότηση. Σημειώνεται ότι ο πόρος δεν προσμετράται στο όριο του δεύτερου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 55 του ν. 4905/2017, σύμφωνα με το οποίο η παρακρατούμενη εισφορά υπέρ κύριας ασφάλισης δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό της πρώτης ασφαλιστικής κατηγορίας της παρ. 1 του άρθρου 39 του ν. 4387/2016 ανά Π.Π.Υ.. Άλλωστε, ο επιβαλλόμενος από τη διάταξη πόρος υπόκειται στο ανώτατο όριο της παρ. 4 του παρόντος. Στην περίπτωση συνταξιούχου αμειβόμενου με εργόσημο του π. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ο ως άνω καταβαλλόμενος πόρος ύψους 10% κατανέμεται στους κλάδους κύριας και επικουρικής ασφάλισης. Ομοίως επιβάλλεται πόρος 10% υπέρ e-ΕΦΚΑ και σε αμειβόμενους με εργόσημο του π. ΟΓΑ επί του ακαθάριστου εισοδήματος όπως αυτό απεικονίζεται στο παραστατικό αμοιβής.
4. Το συνολικό επιβαλλόμενο ποσό του πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ σε ετήσια βάση δεν μπορεί να υπερβαίνει το δωδεκαπλάσιο της εθνικής σύνταξης του άρθρου 7, όπως εκάστοτε ισχύει. Τυχόν επιπλέον ποσά επιστρέφονται στους ασφαλισμένους κατόπιν εκκαθάρισης σύμφωνα με το άρθρο 104.
Αιτιολογική έκθεση
Με την παρ. 4 θεσπίζεται ως ετήσιο ανώτατο ύψος καταβλητέου πόρου το δωδεκαπλάσιο της εθνικής σύνταξης, όπως ισχύει. Με τον τρόπο αυτό, το μέγιστο ποσό που θα καταβάλει ο συνταξιούχος ως πόρο δεν θα υπερβαίνει τη συμμετοχή του κρατικού προϋπολογισμού στη σύνταξη που καταβάλλεται, ακόμη και στην περίπτωση που οι ασφαλιστικές εισφορές καλύπτουν το σύνολο των δαπανών για την πληρωμή των ανταποδοτικών συντάξεων.
5. Από την καταβολή του πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ της παρ. 3 εξαιρούνται: α.Τα άτομα με ψυχική αναπηρία του άρθρου 23 του ν. 4488/2017 (Α’ 176).
β. Οι συνταξιούχοι του ν. 612/1977 (Α’ 164) και των διατάξεων που παραπέμπουν σε αυτόν. γ. Οι συνταξιούχοι του τρίτου εδαφίου της περ. α’ της παρ. 1 των άρθρων 1 και 26 του π.δ. 169/2007 (Α’ 210).
δ. Όσοι λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα ή το αντίστοιχο επίδομα του άρθρου 54 του π.δ. 169/2007.
ε. Οι πολύτεκνοι, των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του εικοστού τετάρτου (24ου) έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.
στ. Τα πρόσωπα που αναφέρονται στην παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4387/2016 (Α’ 85).
ζ. Οι συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας (από κοινή νόσο, εργατικό ατύχημα, ατύχημα εκτός εργασίας, επαγγελματική νόσο).
6. Δεν καταβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές, ούτε πόρος υπέρ e-ΕΦΚΑ της παρ. 3 και δεν αξιοποιείται ο χρόνος απασχόλησης σε περίπτωση απασχόλησης συνταξιούχου των κάτωθι κατηγοριών: α. Οι συνταξιούχοι του π. ΟΓΑ, εφόσον ασκούν απασχόληση υπακτέα στην ασφάλιση του π. ΟΓΑ.
β. Οι συνταξιούχοι των ενταγμένων στον e-ΕΦΚΑ φορέων, συμπεριλαμβανομένου του Δημοσίου, εφόσον το ετήσιο εισόδημά τους από απασχόληση στον αγροτικό τομέα ως αγροτών, μελισσοκόμων, κτηνοτρόφων, πτηνοτρόφων και αλιέων δεν υπερβαίνει το ποσό των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ.
γ. Οι συνταξιούχοι υπέρ των οποίων εκδίδεται Παραστατικό Παρεχόμενων Υπηρεσιών, οι οποίοι εξαιρούνται από την υποχρέωση ασφάλισης και καταβολής εισφορών σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 55 του ν. 4509/2017 (Α’201) και την παρ. 6 του άρθρου 243 του ν. 4957/2022 (Α’141).
Αιτιολογική έκθεση
Με τις παρ. 5 και 6 διατηρούνται οι κατηγορίες απασχολούμενων συνταξιούχων οι οποίες εξαιρούνταν από την περικοπή σύνταξης υπό το προϊσχύον καθεστώς, όπως π.χ. οι πολύτεκνοι με ανήλικα τέκνα, όσοι λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα, οι ψυχικά ασθενείς του άρθρου 23 του ν. 4488/2017 κ.α.. Επιπλέον, παραμένουν οι εξαιρέσεις από την καταβολή πόρου καθώς και ασφαλιστικών εισφορών για τους συνταξιούχους του π. ΟΓΑ που απασχολούνται στον π. ΟΓΑ, καθώς και τους συνταξιούχους του e-ΕΦΚΑ που απασχολούνται σε αγροτικές εργασίες και κερδίζουν έως 10.000€, με στόχο τη στήριξη της αγροτικής οικονομίας.
7. Ο χρόνος ασφάλισης που δημιουργείται από την απασχόληση συνταξιούχου αξιοποιείται για την προσαύξηση της ήδη καταβαλλόμενης σύνταξης (κύριας ή και επικουρικής) και για τη χορήγηση συμπληρωματικής εφάπαξ παροχής, κατόπιν αιτήσεως του απασχολούμενου συνταξιούχου, μετά τη διακοπή της απασχόλησης. Το ποσό της προσαύξησης για την κύρια σύνταξη υπολογίζεται με βάση τα ποσοστά αναπλήρωσης και τις συντάξιμες αποδοχές των άρθρων 8 και 28, και μόνο για το χρονικό διάστημα της απασχόλησης ως συνταξιούχου και τα οικονομικά αποτελέσματα της προσαύξησης εκκινούν από την πρώτη μέρα του επόμενου μήνα υποβολής της αίτησης προσαύξησης. Για την επικουρική σύνταξη χορηγείται ποσό που προκύπτει με βάση τον υπολογισμό της επικουρικής σύνταξης και μόνο για το χρονικό διάστημα της απασχόλησης μετά τη συνταξιοδότηση, σύμφωνα με το άρθρο 96. Ο πόρος υπέρ e-ΕΦΚΑ δεν είναι ανταποδοτικός και δεν αξιοποιείται για την προσαύξηση της ήδη καταβαλλόμενης σύνταξης ή για τη χορήγηση δεύτερης σύνταξης με το άρθρο 30 ή αντίστοιχες διατάξεις.
Απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση συμπληρωματικής εφάπαξ παροχής είναι η προσμέτρηση του πρόσθετου χρόνου ασφάλισης στην κύρια σύνταξη. Σε περίπτωση μη αξιοποίησης του χρόνου στην κύρια σύνταξη, εφαρμόζεται η παρ. 7 του άρθρου 35.
8. Για τους απασχολούμενους συνταξιούχους την 12η.5.2016, οι οποίοι συνέχισαν απασχολούμενοι χωρίς διακοπή και μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016, ο χρόνος εργασίας ή η αυτοαπασχόληση ή μέρος αυτού, οποτεδήποτε και εάν διανύθηκε, αξιοποιείται σύμφωνα με την παρ. 7, εφόσον από τις προϊσχύουσες του ν. 4387/2016 διατάξεις προβλέπεται αξιοποίηση του χρόνου απασχόλησης.
Αιτιολογική έκθεση
Με τις παρ. 7 και 8 προβλέπεται η δυνατότητα αξιοποίησης του επιπλέον χρόνου για την προσαύξηση της ήδη καταβαλλόμενης σύνταξης, ως ένα επιπλέον κίνητρο για τη συμμετοχή των συνταξιούχων στην αγορά εργασίας, αφού οι εισφορές που καταβάλλουν θα έχουν θετικό οικονομικό αντίκρισμα στη σύνταξη. Ο επιπλέον πόρος υπέρ e-ΕΦΚΑ που θεσπίζεται με το παρόν δεν αξιοποιείται καθότι ορίζεται ως μη ανταποδοτικός. Επιπλέον, ορίζεται ότι ο τρόπος υπολογισμού της προσαύξησης της ήδη καταβαλλόμενης σύνταξης, λόγω της αξιοποίησης του χρόνου απασχόλησης του συνταξιούχου, ισχύει από την 1η.1.2017, ημερομηνία έναρξης λειτουργίας του e-ΕΦΚΑ. Με την πρόβλεψη αυτή επιδιώκεται η εφαρμογή ενιαίων κανόνων υπολογισμού, τόσο για τους συνταξιούχους που, το πρώτον, αναλαμβάνουν υπακτέα στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ εργασία από την 1η.1.2024 και μετά, όσο και για τους συνταξιούχους που κατά την ανωτέρω ημερομηνία βρίσκονται ήδη σε καθεστώς απασχόλησης, μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016, για λόγους ίσης μεταχείρισης και επιτάχυνσης του υπολογισμού των σχετικών προσαυξήσεων με την εφαρμογή μιας ενιαίας μεθόδου. Σημειώνεται ότι, τον χρόνο ασφάλισης από απασχόληση συνταξιούχου μπορούν να χρησιμοποιήσουν και πρόσωπα που έχουν συνταξιοδοτηθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016, εφόσον μετά την έναρξη ισχύος αυτού συνέχισαν να απασχολούνται, με την προϋπόθεση ότι οι προϊσχύουσες του ν. 4387/2016 διατάξεις επέτρεπαν την αξιοποίησή του.
9. Ο πόρος υπέρ e-ΕΦΚΑ της παρ. 3 εφαρμόζεται και στα πρόσωπα που υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης στον e-ΕΦΚΑ. Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης συνταξιοδότησης ή μεταγενέστερης έναρξης καταβολής της σύνταξης, το αχρεωστήτως καταβληθέν ποσό του πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ επιστρέφεται στον ασφαλισμένο. Τα πρόσωπα του πρώτου εδαφίου και οι απασχολούμενοι συνταξιούχοι οφείλουν να ενημερώσουν για την ιδιότητά τους αυτή τον εργοδότη τους.
Αιτιολογική έκθεση
Με την παρ. 9 ορίζεται ότι τα πρόσωπα που έχουν υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται κανονικά για το διάστημα που εκκρεμεί η αίτησή τους, εφόσον το δηλώσουν στον Φορέα και στον εργοδότη τους, και ότι η καταβολή του πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ εκκινεί από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης, δεδομένης της αναδρομικής ισχύος των συνταξιοδοτικών αποφάσεων. Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης συνταξιοδότησης, προβλέπεται επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών από τον ΕΦΚΑ στον ασφαλισμένο.
10. Οι συνταξιούχοι του e-ΕΦΚΑ εξ ιδίου δικαιώματος, υποχρεούνται, πριν αναλάβουν υπακτέα στον e-ΕΦΚΑ απασχόληση, να δηλώσουν τούτο στον Φορέα. Παράλειψη της δήλωσης επιφέρει χρηματική κύρωση ίση με δώδεκα (12) μηνιαίες συντάξεις, κύριες και επικουρικές. Το ποσό της οφειλής δύναται να αποπληρωθεί με παρακράτηση έως ενός τετάρτου (%) από την κύρια σύνταξη και έως του ποσού του άρθρου 46 του ν. 4670/2020 (Α’ 43) από την επικουρική. Άλλως, εισπράττεται σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν. 4978/2022, Α’ 190). Η συνδρομή ιδιότητας που αποκλείει την επιβολή ασφαλιστικής εισφοράς ή και πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ δηλώνεται στο Φορέα.
Αιτιολογική έκθεση
Με την παρ. 10 επαναλαμβάνεται η ισχύουσα διάταξη περί υποχρέωσης δήλωσης της ανάληψης απασχόλησης και προβλέπεται χρηματική κύρωση ίση με δώδεκα (12) μηνιαίες συντάξεις, κύριες και επικουρικές σε περίπτωση παράλειψης. Για τη διευκόλυνση της δήλωσης των υποψηφίων προς εργασία συνταξιούχων και την άμεση ενημέρωση των αρμόδιων ασφαλιστικών υπηρεσιών, δημιουργείται ηλεκτρονική πλατφόρμα δήλωσης της ανάληψης εργασίας.
11. Σε περίπτωση μη καταβολής των προβλεπομένων στις περ. (β) και (γ) της παρ. 3 ασφαλιστικών εισφορών και πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ για διάστημα μεγαλύτερο των δύο (2) μηνών, οι οφειλές παρακρατούνται από το σύνολο των καταβαλλόμενων συντάξεων.»
Αιτιολογική έκθεση
Με την παρ. 11 προβλέπεται ότι σε περίπτωση δίμηνης καθυστέρησης καταβολής των προβλεπόμενων ασφαλιστικών εισφορών και πόρων της παρ. 3, από συνταξιούχους που απασχολούνται ως μη μισθωτοί, και είναι οι ίδιοι υπόχρεοι καταβολής αυτών, οι οφειλές θα παρακρατούνται από το ποσό της σύνταξης, κατ’ αναλογία με τους μισθωτούς, των οποίων οι εισφορές και ο πόρος παρακρατούνται προκαταβολικά από τη μισθοδοσία. Η ρύθμιση έχει στόχο την αποφυγή της συσσώρευσης ασφαλιστικών οφειλών καθώς και την -κατά ενιαίο τρόπο – διασφάλιση των εσόδων του ασφαλιστικού συστήματος.
