Σε κατάσταση συναγερμού έχουν τεθεί οι υπηρεσίες ασφαλείας σε ολόκληρη την Ευρώπη μετά από μία σειρά μυστηριωδών περιστατικών, τα οποία οι Αρχές συνδέουν με τη Ρωσία.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει αποκαλυπτικό δημοσίευμα της Guardian, στο «μικροσκόπιο» των υπηρεσιών ασφαλείας έχει βρεθεί μία σειρά από μυστηριώδεις πυρκαγιές και επιθέσεις σε υποδομές σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Σύμφωνα με το άρθρο της βρετανικής εφημερίδας, όταν ξέσπασε φωτιά στο IKEA στο Βίλνιους της Λιθουανίας αυτόν τον μήνα, πέρασε στα «ψιλά» της ειδησεογραφίας μέχρι που ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ντόναλντ Τουσκ, υποστήριξε ότι θα μπορούσε να πρόκειται για έργο ξένου σαμποτέρ.
Οι ερευνητές έχουν ήδη ισχυριστεί ότι είναι πιθανή η ρωσική εμπλοκή σε μία εμπρηστική επίθεση στο ανατολικό Λονδίνο, μια «κόλαση φωτιάς» που κατέστρεψε το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο στην Πολωνία, μία απόπειρα δολιοφθοράς στη Βαυαρία της Γερμανίας και τα αντισημιτικά γκράφιτι στο Παρίσι.
Αν και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι κάποιο από αυτά τα περιστατικά σε όλη την ήπειρο είναι προϊόν συντονισμένης προσπάθειας, οι υπηρεσίες ασφαλείας πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να αποτελούν μέρος μιας πρωτοβουλίας της Μόσχας να αποσταθεροποιήσει τις χώρες της Δύσης, που έχουν υποστηρίξει την Ουκρανία.
Ο νέος «Ψυχρός Πόλεμος» φέρνει και νέα… κόλπα
Αξίζει να σημειωθεί πως μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, οι επιχειρήσεις των ξένων μυστικών υπηρεσιών αποτελούνταν από κατασκόπους και τους χειριστές τους, αλλά στην εποχή των social media, μπορούν να προσληφθούν βάνδαλοι, με μερικές εκατοντάδες ευρώ ή με κρυπτονομίσματα, με αποτέλεσμα ο εντοπισμός τους ή η διασύνδεσή τους με κάποιον κρατικό παράγοντα να καθίσταται μία πολύ δύσκολη διαδικασία.
Είναι τόση η ανησυχία πως αυτές οι υβριδικές επιθέσεις θα μπορούσαν να είναι έργο της Ρωσίας που το θέμα τέθηκε επί τάπητος σε μια σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας στις Βρυξέλλες αυτή την εβδομάδα με αξιωματούχους ασφαλείας από Ολλανδία, Εσθονία και Λιθουανία να προειδοποιούν για πολλά ευάλωτα σημεία.
Ένας υπουργός, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί, είπε ότι ανησυχούν βαθιά για «δολιοφθορά που οργανώθηκε, χρηματοδοτήθηκε και πραγματοποιήθηκε από Ρώσους πληρεξούσιους».
Τα περιστατικά που έχουν κινήσει τις υποψίες της ΕΕ
Την περασμένη εβδομάδα, ο Ντόναλντ Τουσκ αποκάλυψε ότι οι πολωνικές Αρχές είχαν συλλάβει 9 άτομα για πράξεις δολιοφθοράς που φέρεται να διαπράχθηκαν κατόπιν εντολής ρωσικών υπηρεσιών.
Όπως σημείωσε ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, τα εγκλήματα φέρονται να περιελάμβαναν «ξυλοδαρμούς, εμπρησμούς και απόπειρες εμπρησμού» με τους ερευνητές να εξετάζουν εάν η Ρωσία εμπλέκεται στη φωτιά σε εμπορικό κέντρο στη Βαρσοβία, έναν ισχυρισμό που η ρωσική πρεσβεία περιέγραψε ως θεωρία συνωμοσίας.
Ένας εκπρόσωπος της Ikea ανέφερε, από την πλευρά του, ότι οι έρευνες συνεχίζονται για τα αίτια μίας φωτιάς στη Λιθουανία, αλλά ήταν μεταξύ των παραδειγμάτων, μαζί με μια απόπειρα εμπρηστικής επίθεσης σε εργοστάσιο χρωμάτων στην Πολωνία, που ανέφερε ο Τουσκ στην προειδοποίησή του για πιθανή ξένη παρέμβαση.
Τον Απρίλιο, ένας Βρετανός κατηγορήθηκε ότι ενορχήστρωσε μια εμπρηστική επίθεση σε δύο μονάδες που συνδέονται με έναν Ουκρανό επιχειρηματία σε μια βιομηχανική περιοχή στο Leyton, στο ανατολικό Λονδίνο, αφού φέρεται να είχε στρατολογηθεί από τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες. Η βασιλική Εισαγγελία ισχυρίστηκε ότι «συμμετείχε σε δραστηριότητα που στόχευε επιχειρήσεις που ήταν συνδεδεμένες με την Ουκρανία προκειμένου να ωφεληθεί το ρωσικό κράτος».
Την Τρίτη, ο Εσθονός υπουργός Άμυνας, Hanno Pevkur, βρέθηκε στις Βρυξέλλες για μια σύνοδο κορυφής στον τομέα της άμυνας της ΕΕ, όπου και δήλωσε ότι η χώρα έχει ήδη πέσει θύμα ρωσικών σαμποτάζ.
«Έχουν πραγματοποιήσει παρόμοιες επιχειρήσεις στην Εσθονία. Προσέλαβαν 10 άτομα για να επιτεθούν στο αυτοκίνητο του υπουργού Εσωτερικών και στο αυτοκίνητο ενός δημοσιογράφου. Αυτή είναι η φυσιολογική συμπεριφορά της Ρωσίας. Λυπούμαστε που το λέμε, αλλά πρέπει να καταλάβουμε ότι η Ρωσία είναι ολοένα και πιο επιθετική προς τις ευρωπαϊκές χώρες αλλά και προς τις χώρες του ΝΑΤΟ», είπε.
Αναφερόταν σε επεισόδια τον Φεβρουάριο, όταν έσπασαν τα τζάμια των αυτοκινήτων του υπουργού Εσωτερικών, Lauri Läänemets, και ενός δημοσιογράφου. Έξι άτομα συνελήφθησαν λίγο αργότερα, συμπεριλαμβανομένων Ρώσων υπηκόων και πολιτών με ρωσική και εσθονική υπηκοότητα, είπε ο εισαγγελέας.
Στη Γερμανία, υπάρχουν επίσης υποψίες για επιθέσεις που καθοδηγούνται από ξένες μυστικές υπηρεσίες, πέρα από από ένα κύμα επιθέσεων στον κυβερνοχώρο το 2023 από μια ομάδα χάκερ που συνδέεται με τις ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών.
Τον περασμένο μήνα, δύο Γερμανο-Ρώσοι υπήκοοι συνελήφθησαν ως ύποπτοι ότι σχεδίαζαν σαμποτάζ σε στρατιωτική βάση στη Βαυαρία. Ο κύριος ύποπτος κατηγορείται για σχεδιασμό έκρηξης, εμπρησμό και επαφές με τις ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών.
Παράλληλα, ερευνητές στη Γαλλία εξετάζουν εάν τα γκράφιτι που ζωγράφισαν άγνωστοι στο μνημείο του Ολοκαυτώματος του Παρισιού την περασμένη εβδομάδα ήταν «παραγγελία» από ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας.
Το συγκεκριμένο περιστατικό έγινε στον απόηχο μιας επίθεσης πέρυσι, όταν το Αστέρι του Δαβίδ ζωγραφίστηκε με σπρέι σε κτίρια μέσα και γύρω από το Παρίσι, προκαλώντας φόβους για μια φρικιαστική επανάληψη των προσπαθειών των ναζί που σημάδευαν τα σπίτια των Εβραίων. Οι αρχές δήλωσαν αργότερα ότι πιστεύουν ότι η επίθεση μπορεί να ήταν «απαίτηση» ενός ατόμου που ζει στο εξωτερικό.
Πώς συνδέεται η φάρσα για βόμβα σε σχολεία στην Ελλάδα
Οι επιθέσεις, φοβούνται Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, έρχονται να προστεθούν σε μια ήδη πολλαπλασιαζόμενη εκστρατεία παραπληροφόρησης. Την Τετάρτη (29/5), αρκετά σχολεία σε όλη την Αθήνα εκκενώθηκαν μετά από φάρσα για βόμβα. Η αστυνομία εντόπισε έναν ρωσικό διακομιστή και ανέφερε ότι η φάρσα είχε στόχο «να διαταράξει τη δημόσια τάξη». Παρόμοια περιστατικά είχαν σημειωθεί τις περασμένες εβδομάδες σε Κύπρο και Σλοβακία.
Οι χώρες της ΕΕ παρακολουθούν προσεκτικά αυτά τα γεγονότα. Το εθνικό κέντρο διαχείρισης κρίσεων της Λιθουανίας (NKVC) έχει προειδοποιήσει τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων εμπορικών κέντρων και οργανισμών που υποστηρίζουν την Ουκρανία, να εντείνουν την επαγρύπνηση τους.
Ο Vilmantas Vitkauskas, ο επικεφαλής του NKVC, δήλωσε στους δημοσιογράφους πριν από δύο εβδομάδες: «Το επίπεδο απειλής είναι αρκετά υψηλό. Καλούμε το κοινό να παραμείνει σε επαγρύπνηση».
Τη Δευτέρα, ο ολλανδικός εθνικός συντονιστής για την ασφάλεια και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας προειδοποίησε για τον κίνδυνο ανατρεπτικών επιχειρήσεων στην Ολλανδία, συμπεριλαμβανομένης της «κατασκοπείας και προκαταρκτικής τοποθέτησης για δολιοφθορά ζωτικής σημασίας υποδομής».
«Είμαστε ευάλωτοι»
Στις Βρυξέλλες την Τρίτη, ο Ολλανδός υπουργός Άμυνας, Kajsa Ollongren, είπε ότι η Ρωσία «προσπαθεί να εκφοβίσει» τις χώρες του ΝΑΤΟ, καθιστώντας τα κράτη μέλη της ΕΕ ευάλωτα.
«Ναι, είμαστε ευάλωτοι. Νομίζω ότι όλοι είμαστε. Έχουμε ζωτικής σημασίας υποδομές. Έχουμε υποδομές στον βυθό της θάλασσας, έχουμε προμήθειες ηλεκτρισμού, νερό, είμαστε ευάλωτοι σε κυβερνοεπιθέσεις. Βλέπουμε τώρα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες ότι η Ρωσία προσπαθεί να μας αποσταθεροποιήσει και επίσης να μας εκφοβίσει».
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, αναφέρθηκε επίσης στη Μόσχα. «Έχουμε δει αρκετές συλλήψεις σε όλη τη συμμαχία και σε διάφορες χώρες που είναι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ ανθρώπων που κατηγορούνται για εμπρησμό ή δολιοφθορά. Πρόκειται φυσικά για συνεχιζόμενες νομικές διαδικασίες», είπε. «Αλλά αυτό που μπορώ να πω είναι ότι έχουμε δει αυξημένη δραστηριότητα των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών σε ολόκληρη τη συμμαχία. Ως εκ τούτου, έχουμε αυξήσει την επαγρύπνηση μας».
