Στο Borgo Egnazia, ένα πολυτελές τουριστικό συγκρότημα στην Απουλία της Ιταλίας, στο οποίο συχνάζει η Μαντόνα και ο Τζάστιν Τίμπερλεϊκ, θα διεξαχθεί η σύνοδος κορυφής των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της G7 από τις 13 ως τις 15 Ιουνίου.
Τι είναι η G7;
Το G7 (Group of Seven) είναι ένας οργανισμός των επτά μεγαλύτερων αποκαλούμενων «προηγμένων» οικονομιών του κόσμου, που κυριαρχούν στο παγκόσμιο εμπόριο και στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα. Είναι ο Καναδάς, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ιαπωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η Ρωσία προσχώρησε το 1998, δημιουργώντας την G8, αλλά αποκλείστηκε το 2014 μετά την εισβολή της στην Κριμαία. Η Κίνα δεν ήταν ποτέ μέλος, παρά το ότι διαθέτει τεράστια οικονομία και τον δεύτερο μεγαλύτερο πληθυσμό στον κόσμο.
Το σχετικά χαμηλό επίπεδο πλούτου ανά άτομο σημαίνει ότι δεν θεωρείται προηγμένη οικονομία όπως τα μέλη της G7. Και τα δύο αυτά κράτη (Ρωσία, Κίνα) ανήκουν στην ομάδα των ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών της G20. Από την πλευρά της, η ΕΕ ως μπλοκ δεν είναι μέλος της G7, αλλά συμμετέχει στην ετήσια σύνοδο κορυφής. Καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, οι υπουργοί και οι αξιωματούχοι της G7 πραγματοποιούν συναντήσεις, συνάπτουν συμφωνίες και δημοσιεύουν κοινές δηλώσεις για γεγονότα παγκόσμιας σημασίας. Η Ιταλία έχει την προεδρία της G7 το 2024.
Ποια είναι η ατζέντα της Ιταλίας για τη σύνοδο κορυφής του 2024;
Η φετινή σύνοδος κορυφής θα είναι το πρώτο μεγάλο διεθνές φόρουμ που έχει φιλοξενήσει η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Giorgia Meloni, από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά της τον Οκτώβριο του 2022. Η κυβέρνηση της Ιταλίας τονίζει ότι θέλει η σύνοδος κορυφής να επικεντρωθεί σε θέματα όπως οι πόλεμοι στην Ουκρανία και τη Γάζα, η Αφρική και η μετανάστευση, η οικονομική ασφάλεια και η διεθνής συνεργασία για την τεχνητή νοημοσύνη (AI).
Η σκιά των Ευρωεκλογών
Υπενθυμίζεται ότι η φετινή συνδιάσκεψη των G7 θα διεξαχθεί στη σκιά των πρόσφατων Ευρωεκλογών, στις οποίες δύο από τους ηγέτες που θα συμμετάσχουν υπέστησαν σαρωτικές ήττες. Πιο συγκεκριμένα, το κόμμα του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν έχασε από τον ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό της Μαρίν Λεπέν με μεγάλη διαφορά. Υπενθυμίζεται ότι αυτή η εξέλιξη οδήγησε τον κ. Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες εθνικές εκλογές για τις 30 Ιουνίου.
Ακόμα χειρότερη φαίνεται πως είναι η κατάσταση για τον Γερμανό Καγκελάριο Σολτς, καθώς το σοσιαλιστικό κόμμα του οποίου ηγείται ήρθε τρίτο, πίσω τόσο από το κεντροδεξιό CDU όσο και από το ακροδεξιό AfD. Οι φωνές που καλούν μάλιστα τον κ. Σολτς να παραιτηθεί είναι αρκετές αν και μέχρι στιγμής αυτό το σενάριο δεν μοιάζει αρκετά πιθανό.
Τι θα μπορούσαν να κάνουν οι ηγέτες της G7 για την Ουκρανία και τη Γάζα;
Τα κράτη της G7 έχουν ήδη επιβάλει στη Ρωσία το μεγαλύτερο πακέτο κυρώσεων που έχει επιβληθεί ποτέ σε μια μεγάλη οικονομία. Έχουν επίσης εμποδίσει τη χώρα από το να συμμετέχει στο διεθνές εμπόριο και το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, ενώ έχουν παγώσει ρωσικά περιουσιακά στοιχεία περίπου 300 δισεκατομμύρια δολάρια που υπάρχουν στα εδάφη τους, όπως τα συναλλαγματικά αποθέματα των κεντρικών τραπεζών της Ρωσίας.
Οι χώρες της G7 φέρεται τώρα να επεξεργάζονται ένα σχέδιο για να μεταβιβάσουν τους τόκους που κερδίζουν από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στην Ουκρανία, με τη μορφή δανείου. Το δάνειο αυτό λέγεται ότι μπορεί να ανέλθει στα 50 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ακόμη, στις 3 Ιουνίου, οι ηγέτες των χωρών της G7 υποστήριξαν ομόφωνα το σχέδιο που υπέβαλε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα. Συγκεκριμένα, είχε προτείνει την άμεση κατάπαυση του πυρός από το Ισραήλ και τη Χαμάς, την απελευθέρωση όλων των ομήρων, την αύξηση της βοήθειας για τη Γάζα και μια ειρηνευτική συμφωνία που εγγυάται τόσο την ασφάλεια του Ισραήλ όσο και την ασφάλεια των κατοίκων της Γάζας.
Πώς θα μπορούσε το G7 να αντιμετωπίσει τους κινδύνους για την οικονομική ασφάλεια και την τεχνητή νοημοσύνη;
Ως πρόεδρος της G7 το 2023, η Ιαπωνία πίεσε την ομάδα να καταρτίσει ένα σχέδιο για τη διεθνή οικονομική ασφάλεια. Η G7 υιοθέτησε επίσης ένα σύμφωνο κατά του καταναγκασμού, με σκοπό να σταματήσει χώρες όπως η Κίνα και η Ρωσία να χρησιμοποιούν την οικονομική τους δύναμη για να επιβάλλουν τη θέλησή τους σε άλλους.
Τον Δεκέμβριο του 2023, η Ιταλία αποχώρησε από την Πρωτοβουλία Belt and Road της Κίνας – ένα σχέδιο για την επέκταση των λιμανιών και των διαδρομών μεταφορών παγκοσμίως με σκοπό την ενίσχυση του κινεζικού εμπορίου.
Η κ. Meloni ανέφερε τότε ότι η ένταξη ήταν «ένα σοβαρό λάθος». Οι ΗΠΑ έχουν χαρακτηρίσει το σχέδιο «διπλωματία παγίδας χρέους» από την πλευρά της Κίνας. Θεωρείται ότι οι ΗΠΑ επιθυμούν οι ηγέτες της G7 να αναλάβουν περαιτέρω δράση για την οικονομική ασφάλεια στη φετινή σύνοδο κορυφής στην Ιταλία.
Όσον αφορά την ασφάλεια της τεχνητής νοημοσύνης, αυτή τέθηκε προς συζήτηση στη σύνοδο κορυφής του 2023 στην Ιαπωνία και κατέληξε στη συμφωνία τεχνητής νοημοσύνης της Χιροσίμα, με σκοπό την προώθηση της «ασφαλούς και αξιόπιστης ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης παγκοσμίως».
Ωστόσο, η συμφωνία αυτή περιλαμβάνει μόνο εθελοντικά μέτρα. Η σύνοδος κορυφής της G7 μπορεί να εξετάσει την κατάρτιση περαιτέρω διεθνών κανονισμών για την ασφάλεια της τεχνητής νοημοσύνης, βασιζόμενη στον νόμο AI που εγκρίθηκε από την ΕΕ και το εκτελεστικό διάταγμα του προέδρου των ΗΠΑ για την τεχνητή νοημοσύνη.
Το G7 έχει κάποια ισχύ;
Η G7 δεν μπορεί να ψηφίσει νόμους. Ωστόσο, ορισμένες από τις προηγούμενες αποφάσεις της είχαν παγκόσμιες επιπτώσεις.Για παράδειγμα, η G7 διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο στη δημιουργία ενός παγκόσμιου ταμείου για την καταπολέμηση της ελονοσίας και του AIDS το 2002.
Ακόμη, πριν από τη σύνοδο κορυφής της G7 το 2021 στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι υπουργοί Οικονομικών του γκρουπ συμφώνησαν να υποχρεώσουν τις πολυεθνικές εταιρείες να πληρώνουν περισσότερους φόρους. Η G7 έχει επίσης παράσχει οικονομική βοήθεια σε αναπτυσσόμενες χώρες και έχει λάβει μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
