Ο μεγάλος θεωρητικός της ψυχανάλυσης Ζακ Λακάν υποστήριζε, ότι οι πολιτικές επαναστάσεις δεν είναι τίποτε άλλο, παρά περιστροφές με την αστρονομική έννοια του όρου, που μας φέρνουν πίσω στην αφετηρία από την οποία ξεκινήσαμε. Δηλαδή από το τίποτε στο τίποτε!
Γιατί κάνω αυτή την αναφορά;
Γιατί ενώ είναι απαραίτητο να αποτραπεί μια τρίτη πρωθυπουργική θητεία του κ. Μητσοτάκη, τα αποτελέσματα των εκλογών της 6ης Οκτωβρίου για την ηγεσία του σοσιαλδημοκρατικού χώρου, αλλά και το παρακμιακό κλίμα που επικρατεί στο κόμμα της «ανύπαρκτης Αριστεράς» του ΣΥΡΙΖΑ, μάλλον ενδυναμώνουν την ηγεμονία του σημερινού πρωθυπουργού.
Και ισχυρίζομαι ότι είναι αναγκαίο να αποτραπεί μια τρίτη πρωθυπουργική θητεία του κ. Μητσοτάκη, γιατί η κατάσταση της οικονομίας μας είναι πολύ κακή. Μάλιστα, το 1/3 των Ελλήνων κινδυνεύουν από τη φτώχεια και δεν μπορούν εύκολα να αγοράσουν τα πιο βασικά είδη διατροφής (Poverty Watch Greece, 2023), ενώ το έλλειμμα του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών έχει ξεπεράσει το 7,5% του ΑΕΠ!
Παρόλα αυτά δεν υπάρχει ένα σοβαρό πολικό υποκείμενο για να αμφισβητήσει αντιπολιτευτικά την ιδεολογική ηγεμονία του σημερινού πρωθυπουργού και οι εξελίξεις στο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα ενισχύουν δυστυχώς αυτή την ανησυχητική κατάσταση.
Γιατί; Γιατί στο δεύτερο γύρο των εκλογών στις 13 Οκτωβρίου για την ανάδειξη ενός νέου ηγέτη πηγαίνουν να αναμετρηθούν κατά την αξιολογική μου κρίση οι πιο «πολιτικά αδύνατοι». Τι εννοώ;
Ο κ. Ανδρουλάκης κατά τη γνώμη μου έχει ολοκληρώσει τον ιστορικό του κύκλο για τους ακόλουθους λόγους.
1 Επί τρία σχεδόν χρόνια, κατά τη διάρκεια της ηγεσίας του, ο σοσιαλδημοκρατικός χώρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ έμεινε καθηλωμένος στα εκλογικά του ποσοστά και κινήθηκε από 8 έως 13 τοις εκατό στην καλύτερη περίπτωση.
Εάν αυτό το μέγεθος δεν σημαίνει ένα έλλειμμα εμπιστοσύνης εκ μέρους της κοινωνίας των πολιτών και προς το πρόσωπο του κ. Ανδρουλάκη, τι άλλο σημαίνει;
2 Ο κ. Ανδρουλάκης έχει ένα ανεπεξέργαστο «αντιδεξιό ιδεολογικό πρόγραμμα» το οποίο παραπέμπει κατά την κρίση μου στο παρελθόν και είναι ασύμβατο με μία σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία.
Ένα κλασικό παράδειγμα αυτής της προσέγγισης συνιστά η θέση την οποία έλαβε στη Βουλή για την πρόθεση της κυβέρνησης να επιτρέψει την ίδρυση των ιδιωτικών πανεπιστήμιων.
Είπε όχι ολοκληρωτικά σε ένα τέτοιο εγχείρημα, ενώ η ορθή τοποθέτηση θα ήταν καταρχήν ναι στην ίδρυση των ιδιωτικών Πανεπιστημίων (αλλά με πολύ πιο αυστηρές προϋποθέσεις από εκείνες τις οποίες έβαλε η κυβέρνηση, η οποία εντελώς συνειδητά και απαράδεκτα αφήνει τα Δημόσια Πανεπιστήμια να παρακμάζουν).
Λ.χ. είναι εντελώς εσφαλμένο ένας κάτοχος απλώς διδακτορικού διπλώματος (χωρίς άλλη γνωστική εμπειρία) να μπορεί να διδάσκει δύσκολα μαθήματα σε μια Ιατρική ή σε μια Νομική Σχολή, όπως προτείνει η κυβέρνηση για τα υπό ίδρυση ιδιωτικά Πανεπιστήμια.
Αυτού του είδους τη «σύγχρονη αντιμετώπιση» δεν την υιοθέτησε ο κ. Ανδρουλάκης στη σχετική συζήτηση που έγινε στη δημόσια σφαίρα (εμμένοντας σε μια ανεπεξέργαστη «αντιδεξιά «ρητορεία»).
3. Μπορεί τέλος ο κ. Ανδρουλάκης να μην εμπνέει τον κόσμο, να μην έχει δηλαδή αυτό που οι Αμερικανοί αποκαλούν inspirational value, δηλαδή «εμπνέουσα αξία».
Ωστόσο, και ο άλλος διεκδικητής της ηγεσίας ο κ. Δούκας είναι κατά την αξιολογική μου κρίση αρκετά ευάλωτος. Από ποια άποψη;
Ενώ εξελέγη Δήμαρχος στο μεγαλύτερο Δήμο της χώρας, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα εγκατάλειψε το αξίωμά του για να διεκδικήσει την ηγεσία του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος.
Αυτό είναι μια «θεσμική αστοχία» και ίσως αυτό το μέγεθος ερμηνεύει για ποιο λόγο έλαβε στην Αθήνα ένα μικρό ποσοστό στις εκλογές της 6 Οκτωβρίου.
Ενδεχόμενα η υποψηφιότητα του κ. Γερουλάνου να ήταν η σχετικά καλύτερη, αφού έχει ένα σύγχρονο πολιτικό λόγο και μια «ευπρέπεια» που όλοι αναγνωρίζουν (πράγμα το οποίο είναι πολύ σημαντικό σε μια εποχή κατά την οποία τα πολιτικά ήθη είναι εντελώς «παρηκμασμένα»).
Και σίγουρα θα περνούσε στο δεύτερο γύρο, αν δεν υπήρχε η υποψηφιότητα της κ. Διαμαντοπούλου (που ήταν μάλλον ατυχής).
Και παραδόξως όλα αυτά συμβαίνουν, όταν με κάκιστες κυβερνητικές παρεμβάσεις αποδυναμώνονται οι συνταγματικά κατοχυρωμένες Ανεξάρτητες Αρχές (όπως η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών στη σκοτεινή υπόθεση των υποκλοπών).
Επιπρόσθετα έχουν εκδοθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τα τελευταία χρόνια εναντίον της Ελλάδας πολλές καταδικαστικές αποφάσεις για μη διεξοδική ποινική διερεύνηση περιστατικών θανάτου και κακομεταχείρισης πολιτών με φερόμενους δράστες όργανα των σωμάτων ασφαλείας και του Λιμενικού Σώματος (πράγμα που επεσήμανε και ο Αντιεισαγγελέας του ΑΠ κ. Σκιαδαρέσης με την εγκύκλιο 19/2023, Ποινικά χρονικά 2023, 713).
Το συμπέρασμα; Χάθηκε μια σημαντική ευκαιρία για την πραγματική ανανέωση της ηγεσίας του σοσιαλδημοκρατικού χώρου, που θα έθετε σε αμφισβήτηση τη ιδεολογική ηγεμονία του σημερινού πρωθυπουργού.
O Καλφέλης Γρηγόρης είναι Καθηγητής της Νομικής Σχολής στο ΑΠΘ
