Οι ημερομηνίες των εκλογών, βουλευτικών, δημοτικών ή ευρωεκλογών, κάποτε κλείδωναν στο μυαλό μας μήνες πριν. Ξέραμε την ημερομηνία, δεν είχαμε αμφιβολίες. Από πρόχειρα προσωπικά γκάλοπ τις τελευταίες σαράντα μέρες σε παρέες – που μόνο από απολιτίκ παρελθόν δεν μπορούν να χαρακτηριστούν – ήταν εντυπωσιακά πολλές οι απαντήσεις που ξεκινούσαν με το «νομίζω».
Νομίζω στις 9 ή στις 16 Ιουνίου. Το ότι δεν έπαιζαν κάποτε τα «νομίζω» δεν έχει να κάνει με το πόσο ενημερωμένοι πολίτες ήμασταν, αλλά με το τι ελπίζαμε να συμβεί στις συγκεκριμένες ημερομηνίες. Οταν έχεις επιθυμίες, προσδοκίες, ελπίδες, όνειρα ή και φόβους, δεν ξεχνάς το πότε κρίνονται.
Η αλήθεια είναι πως πάντα οι ευρωεκλογές για εμάς ήταν κάτι σαν το Κύπελλο Ουέφα, όχι το Πρωταθλητριών, μια διαδικασία αποτύπωσης συσχετισμών και δυναμικής, έστω μέσω μιας χαλαρής και όχι σκληρά ιδεολογικής ψήφου. Απ’ ό,τι φαίνεται, σε αυτές τις ευρωεκλογές όνειρα έχουν μόνο οι ακροδεξιοί. Απλώνονται, όπως και στις δικές μας τελευταίες βουλευτικές, σαν τον καπνό στο δωμάτιο καλύπτοντας το κενό που αφήνει το οξυγόνο που φεύγει. Η ζωή δεν αφήνει κενά ως γνωστόν.
Πρόσφατες έρευνες έδειξαν – προς έκπληξη ορισμένων, αλλά όχι όλων – πως η Ακροδεξιά ανεβαίνει πανευρωπαϊκά όχι λόγω του Μεταναστευτικού αλλά λόγω της οικονομικής κρίσης. Στον πυρήνα, παντού και πάντα, η μεγαλύτερη διάκριση ανάμεσα στους πολίτες των σύγχρονων κοινωνιών, η φτώχεια και ο αποκλεισμός. Αυτή είναι πάντα η βάση του θυμού, ο βιότοπος που αναπτύσσονται ο φόβος και η αντίδραση για τον ξένο, τον διαφορετικό.
Η ιδεολογική κρίση της Ευρώπης είναι πρωτίστως οικονομική, κανένας με οικονομική ασφάλεια δεν γίνεται οπαδός και υποχείριο πολιτικών αλλά ούτε και πολιτιστικών τσαρλατάνων και καιροσκόπων. Οταν είμαστε οικονομικά ασφαλείς, μπορεί να γινόμαστε πιο πρόσφοροι στην ευκολία αλλά όχι στη φθήνια.
Πριν από δεκαπέντε χρόνια θα έγραφα πως οι αξίες, οι ιδέες, η υψηλή τέχνη, ο στοχασμός είναι πιο ακριβό διακύβευμα από τα χρήματα. Μετά την κρίση δεν μπορώ να το υποστηρίξω δημόσια με την ίδια ευκολία δίχως να αισθανθώ εστέτ, κυρίως απέναντι σε εκείνους που τους έζησα να κλαίνε στα σαράντα πέντε τους γιατί δεν είχαν χρήματα να βγει ο μήνας και να πάρουν τα απαραίτητα για τα παιδιά τους. Δεν μπορείς να είσαι ελεύθερος σε κανένα επίπεδο όταν δεν είσαι σε αυτό, κυρίως όταν υπάρχουν άνθρωποι που εξαρτώνται από εσένα.
Σε αυτές τις ευρωεκλογές φαίνεται πως η δυσαρέσκεια και η απόγνωση βρίσκουν σπίτι στα σκοτάδια των ακροδεξιών και των φασιστών. Ενα χαιρέκακο «ας προσέχαμε» ακούγεται από τους παιδικούς μας εαυτούς, αλλά δεν γίνεται να αφεθούμε σε μια μοίρα που εμείς τουλάχιστον ξέρουμε καλά πού βγάζει. Ξέρουμε τι πρεσβεύουν εκείνοι που ευαγγελίζονται τη σωτηρία της Ευρώπης μέσω μιας ιδεολογίας που είναι ό,τι πιο άρρωστο γέννησε ο ανθρώπινος πολιτισμός.
Την Κυριακή ψηφίζουμε. Αν σκάσει μια λιακάδα με υψηλές θερμοκρασίες, ο ανταγωνισμός με καμιά εκδρομή και ένα μπανάκι στη θάλασσα θα είναι μεγάλος. Και εδώ πραγματικά ας προσέχαμε.
