Του Δημήτρη Κουτσούμπα*
Η φετινή ΔΕΘ είναι μια επανάληψη της ίδιας παράστασης που βλέπουμε κάθε χρόνο. Μια παράσταση όπου κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση θα επιδοθούν σε ένα εμπόριο ελπίδας προς τον λαό, φωτογραφίζοντας τις τάχα καλύτερες μέρες που θα έλθουν τους επόμενους μήνες, διαγκωνιζόμενοι μεταξύ τους για το ποιος είναι ο ικανότερος διαχειριστής της κατάστασης.
Στον κεντρικό του άξονα το αφήγημα των Ν.Δ.-ΣΥΡΙΖΑ, με ακόλουθους το ΚΙΝΑΛ και το ΜέρΑ25 είναι γνωστό και έχει μικρές -ήσσονος σημασίας- διαφορές από κόμμα σε κόμμα: «Η κλιματική αλλαγή πρέπει να γίνει εφαλτήριο για ανάπτυξη», στην ουσία πρόκειται για υλοποίηση, μέχρι κεραίας, του σχεδιασμού της Ε.Ε. για τη «νέα πράσινη κοινωνική συμφωνία», που δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια αξιοποίηση του κλίματος για να προχωρήσουν μεγάλες καπιταλιστικές επενδύσεις, για να απαξιωθεί ένα κομμάτι του επενδυμένου κεφαλαίου και να διασφαλιστεί η κερδοφορία των μεγάλων «πράσινων» ομίλων. Γι’ αυτό και η αναπτυξιακή πρόταση των αστικών κομμάτων μιλά για την ανάγκη «στροφής» σε μεγάλες καπιταλιστικές επενδύσεις στις λεγόμενες ΑΠΕ, σε νέες «πράσινες» λύσεις σε μέσα μεταφοράς, σπίτια και εμπορεύματα λαϊκής κατανάλωσης. Πρόκειται ουσιαστικά για μια αξιοποίηση της ανάγκης του λαού για προστασία του περιβάλλοντος, προκειμένου να δρομολογηθεί ο νέος γύρος επενδύσεων του μεγάλου κεφαλαίου.
Η φετινή παράσταση έχει, φυσικά, ορισμένες διαφορές. Σημαντικότερη απ’ αυτές είναι ότι το νέο αφήγημα, εκτός απ’ την «προστασία του κλίματος», αξιοποιεί και τις τεράστιες καταστροφές του περιβάλλοντος από τις μεγάλες πυρκαγιές για να δρομολογήσειτην πράσινη καπιταλιστική ανάπτυξη.
Πρόκειται για διπλή πρόκληση στη νοημοσύνη του λαού. Αφενός, συγκαλύπτονται οι τεράστιες, διαχρονικές ευθύνες για τις καταστροφές του καλοκαιριού, που αφορούν το σύνολο πρακτικά των κομμάτων που κυβέρνησαν. Η ανυπαρξία ουσιαστικής πρόληψης, η τεράστια έλλειψη πόρων και προσωπικού στα δασαρχεία, η κατάργηση της δασικής δασοπυρόσβεσης, που αποτελεί σχεδόν παγκόσμια πρωτοτυπία(!), η τραγική υποστελέχωση του Πυροσβεστικού Σώματος, οι μεγάλες ελλείψεις σε μέσα και εξοπλισμό, είναι βασικές αιτίες που οδήγησαν στο να χαθεί σε 10 μέρες το 10% του δασικού πλούτου της χώρας. Και πρόκειται για ιστορία 10ετιών. Η ίδια η καπιταλιστική ανάπτυξη, η κατανομή των πόρων του κρατικού προϋπολογισμού και κυρίως η ανάγκη του κεφαλαίου για αλλαγές στις χρήσεις γης και για επέκταση της καπιταλιστικής δραστηριότητας σε αρχαία, απάτητα βουνά, παραλίες, δάση, είναι ο πραγματικός αντίπαλος. Δεν πρόκειται, λοιπόν, για αποτέλεσμα δύσκολων περιβαλλοντικών συνθηκών… Πρόκειται, τελικά, για οργανωμένο έγκλημα, με κριτήριο το κέρδος του κεφαλαίου.
Άλλωστε, η ίδια η αξιοποίηση των καταστροφών, για να προχωρήσουν τα σχέδια του μεγάλου κεφαλαίου, μαρτυρά του λόγου το αληθές. Οι καταστροφές στα δάση γίνονται εργαλεία για μια έμμεση ιδιωτικοποίηση των δασών, μέσα απ’ τις ιδιωτικές αναδασώσεις, που θα αξιοποιηθούν στη συνέχεια για άλλες χρήσεις, είτε ΑΠΕ είτε τουριστικής ανάπτυξης, γίνονται εργαλεία για αλλαγές στον τρόπο και στον μηχανισμό διαχείρισης των δασών και των αναδασώσεων. Ο ωφελούμενος απ’ τις καταστρεπτικές δασικές πυρκαγιέςδεν κρύβεται.
Το αναπτυξιακό, λοιπόν, αφήγημα που θα ακούσουμε στη ΔΕΘ δεν φέρνει κάτι καινούργιο. Πρόκειται για την ίδια πορεία, που ακολουθούμε τις προηγούμενες δεκαετίες, με διαφορετικό προσωπείο. Διαμόρφωση των κατάλληλων όρων για την καπιταλιστική ανάπτυξη (και εκμετάλλευση) της επόμενης περιόδου.
Οι αναπτυξιακές εξαγγελίες στη ΔΕΘ, όλων των άλλων κομμάτων, συγκαλύπτουν τις πραγματικές συνέπειες που έχει η καπιταλιστική ανάπτυξη, τόσο στην παλαιά εκδοχή της όσο και στην πράσινη εκδοχή της, στους εργαζόμενους. Συγκαλύπτει πως απαράβατος όρος για τη διασφάλιση της καπιταλιστικής κερδοφορίας είναι η αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης. Συγκαλύπτει πως η πορεία ανάπτυξης που ακολουθούμε, όλα τα προηγούμενα χρόνια και που καλούν τον ελληνικό λαό να ακολουθήσει και τα επόμενα, είναι ο πραγματικός λόγος για τα τεράστια προβλήματα των εργαζόμενων.
Πίσω απ’ την εξαθλίωση των εργαζόμενων, τους μισθούς των 400 ευρώ και τα ωράρια «λάστιχο», βρίσκεται η ανάγκη να αυξάνει το κεφάλαιο τον βαθμό εκμετάλλευσης για να θωρακίζει την κερδοφορία του, βρίσκεται ένα ολόκληρο πλαίσιο αντεργατικών ρυθμίσεων όλων των κυβερνήσεων, με τον πρόσφατο αντεργατικό νόμο της Ν.Δ. να αποτελεί την τελευταία, αλλά όχι την έσχατη, πράξη του δράματος. Γι’ αυτό και οι προτάσεις τους για το μέλλον ουσιαστικά προβλέπουν διατήρηση του κατώτατου, αλλά και του μέσου μισθού στα ίδια επίπεδα. Η διάλυση της κοινωνικής ασφάλισης, ολόκληρη την τελευταία 20ετία, κινείται ακριβώς στον ίδιο άξονα αύξησης του βαθμού εκμετάλλευσης των εργαζόμενων. Οι εργοδοτικές οργανώσεις πιέζουν για νέο γύρο επίθεσης στα ασφαλιστικά δικαιώματα, χρησιμοποιώντας το «μη μισθολογικό κόστος» και ήδη βρίσκεται στα σκαριά το νέο αντιασφαλιστικό νομοσχέδιο. Οι πασιφανείς αδυναμίες διαχείρισης της πανδημίας αντανακλούν τους γενικότερους σχεδιασμούς του κράτους για την υγεία. Η εμπορευματοποιημένη υγεία, τα μεγάλα φαρμακευτικά μονοπώλια με τα τεράστια κέρδη, η ατομική ευθύνη για την υγεία, είναι ο πραγματικός ένοχος πίσω απ’ την υποστελέχωση του δημόσιου συστήματος υγείας, πίσω απ’ την έλλειψη πρόληψης και εκπαίδευσης του πληθυσμού, που θα αντιμετώπιζε και διάφορα φαινόμενα παραλογισμού το τελευταίο διάστημα. Η πίεση που δέχονται οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν το φάσμα του λουκέτου- απ’ τις τράπεζες για να αποπληρώσουν τα δάνεια της προηγούμενης περιόδου, απ’ τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις και απ’ το αστικό κράτος, που έχει στο στόχαστρο τους αυτοαπασχολούμενους και τους ΕΒΕ, ώστε να φοροαποφεύγουν -νόμιμα- οι μεγάλες επιχειρήσεις, είναι ακριβώς ο «νόμος της αγοράς», που το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό. Η τελική αιτία για την καταστροφή του περιβάλλοντος είναι η ίδια η καπιταλιστική ανάπτυξη, είτε δει κανείς τις προτεραιότητες χρηματοδότησης είτε δει τις αλλαγές στις χρήσεις γης. Και τώρα, η «πράσινη ανάπτυξη» Ε.Ε. – κεφαλαίου θέλει να ολοκληρώσει την καταστροφή μετατρέποντας δάση, βουνά και παραλίες σε πεδία τοποθέτησης κεφαλαίων.
Αρκεί, λοιπόν, ένας μικρός αναστοχασμός της κατάστασης σήμερα, για να καταλάβει κάποιος την πραγματικότητα. Η καπιταλιστική ανάπτυξη είναι ο πραγματικός υπαίτιος πίσω απ’ την εξαθλίωση του λαού, τις ανυπολόγιστες καταστροφές του περιβάλλοντος, πίσω απ’ την καπιταλιστική κρίση, πίσω απ’ την αδυναμία ουσιαστικής αντιμετώπισης της πανδημίας. Η καπιταλιστική ανάπτυξη της επόμενης περιόδου, λοιπόν, όχι μόνο δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα του λαού, αλλά θα τα επιδεινώσει.
Αποδεικνύεται, λοιπόν, ότι δεν υπάρχουν «εύκολες λύσεις», χωρίς σύγκρουση. Η καπιταλιστική ανάπτυξη είναι ο ένοχος πίσω απ’ όλα τα σημερινά προβλήματα του λαού και ο νέος γύρος πράσινης ανάπτυξης θα επιδεινώσει περαιτέρω την κατάσταση. Ο καπιταλισμός είναι καταστροφικός για τον λαό σε κάθε εκδοχή του.
Γι’ αυτό το ΚΚΕ σήμερα πρωτοστατεί και καλεί τους εργαζόμενους και τον λαό να οργανώσουν αποφασιστικά την πάλη τους ενάντια στα σχέδια του κεφαλαίου, στην κατεύθυνση της μοναδικής λύσης για τα προβλήματά τους, τον ριζικά διαφορετικό δρόμο ανάπτυξης, την εργατική εξουσία, τον σοσιαλισμό.
Η κατάργηση του κέρδους ως κριτηρίου της παραγωγής και της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας, η κοινωνικοποίηση της γης και των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, ο επιστημονικός κεντρικός σχεδιασμός με εργατικό έλεγχο και η ανάπτυξη με κριτήριο την όλο και διευρυμένη ικανοποίηση των συνδυασμένων λαϊκών αναγκών είναι οι επαναστατικές αλλαγές, οι ριζικά διαφορετικές σχέσεις που επιτρέπουν στον σοσιαλισμό να απαντήσει στα σύγχρονα λαϊκά προβλήματα. Να αναπτύσσει τις παραγωγικές δυνάμεις πολύ ταχύτερα, ελαχιστοποιώντας τις επιπτώσεις, να διασφαλίζει ισόμετρη ανάπτυξη περιοχών και κλάδων, να διασφαλίζει την αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογικών επιτευγμάτων για τη ριζική, καθολική μείωση του εργάσιμου χρόνου, με παράλληλη ριζική αύξηση του βιοτικού επιπέδου του λαού. Το μέλλον που αξίζει στους εργαζόμενους, στον ελληνικό λαό, δεν είναι οι προτάσεις των αστικών πολιτικών κομμάτων που θα ακούσουμε και στη ΔΕΘ, η μιζέρια ενός νέου γύρου καπιταλιστικής ανάπτυξης, που ανεξάρτητα απ’ το αν αποκαλείται «μαύρη» ή «πράσινη», ανεξάρτητα απ’ το χρώμα του πολιτικού διαχειριστή της, οδηγεί νομοτελειακά σε περαιτέρω εξαθλίωση, περιβαλλοντική καταστροφή, φτώχεια, κοινωνικούς αποκλεισμούς, νέα κρίση και πολέμους. Το μέλλον που τους αξίζει είναι η ριζικά διαφορετική πρόταση του ΚΚΕ, ο σοσιαλισμός.
