Στον εντοπισμό των φορολογουμένων που καταστρατήγησαν τη νομοθεσία για τις δωρεές και τις γονικές παροχές χρηματικών ποσών προχωρούν οι φοροελεγκτικές υπηρεσίες της ΑΑΔΕ, επιβάλλοντας στους παραβάτες βαρύτατα πρόστιμα.
Οι διατάξεις του νόμου 4839/2021 προβλέπουν αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ μόνο για τις γονικές παροχές χρηματικών ποσών, τις δωρεές χρηματικών ποσών από τα παιδιά προς τους γονείς, καθώς επίσης και για τις δωρεές χρημάτων μεταξύ συζύγων και μεταξύ παππούδων ή γιαγιάδων και εγγονιών.
Οι παραβάσεις που εντοπίζονται αφορούν συγκεκριμένα περιπτώσεις «τριγωνικών» δωρεών μεγάλων χρηματικών ποσών που γίνονται μεταξύ μελών μιας οικογένειας και ειδικότερα μεταξύ γονέων και τέκνων με στόχο τη φοροαποφυγή.
Το «τρίγωνο» που παρακάμπτει τη φορολογία
Ειδικότερα, σε κάθε τέτοια περίπτωση, ο σκοπός είναι ένα μεγάλο χρηματικό ποσό το οποίο θέλει να δώσει το ένα τέκνο στο άλλο (ο αδελφός στον άλλο αδελφό, η αδελφή στην άλλη αδελφή, η αδελφή στον αδελφό ή το αντίστροφο) να μην περάσει απευθείας από τον τραπεζικό λογαριασμό του ενός τέκνου στον τραπεζικό λογαριασμό του άλλου και φορολογηθεί με τον συντελεστή 20% από το πρώτο ευρώ που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία για κάθε δωρεά μεταξύ αδελφών (για τη Β’ κατηγορία συγγενών), αλλά η δωρεά να γίνει «τριγωνικά»:
δηλαδή, το χρηματικό ποσό να περάσει από τον τραπεζικό λογαριασμό του ενός αδελφού πρώτα στον τραπεζικό λογαριασμό του πατέρα ή της μητέρας του, ώστε λόγω του υψηλού αφορολογήτου των 800.000 ευρώ της δωρεάς αυτής (από τέκνο προς γονέα) το ποσό αυτό να παραμείνει αφορολόγητο και εν συνεχεία το ίδιο ποσό να περάσει από τον τραπεζικό λογαριασμό του πατέρα ή της μητέρας στον τραπεζικό λογαριασμό του άλλου αδελφού (τελικού δωρεολήπτη) και να παραμείνει και πάλι αφορολόγητο (ως δωρεά από γονέα προς τέκνο).
Με αυτή τη μεθόδευση, δηλαδή, παρακάμπτεται η διάταξη που προβλέπει φόρο δωρεάς 20% για μεταφορά μεγάλου χρηματικού ποσού από τον τραπεζικό λογαριασμό του ενός αδελφού στον τραπεζικό λογαριασμό του άλλου.
Το χρονικό διάστημα
Σύμφωνα με την υπ’ αριθμόν Ε.2077/2022 εγκύκλιο οδηγιών προς τις αρμόδιες φορολογικές αρχές, την οποία είχε εκδώσει ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γ. Πιτσιλής, κρίσιμο στοιχείο για να χαρακτηριστούν ως «τριγωνικές» τέτοιου είδους δωρεές και ως αποσκοπούσες τη φοροαποφυγή, μέσω της καταστρατήγησης των διατάξεων για το υψηλό αφορολόγητο των 800.000 ευρώ που ισχύει για δωρεές μεταξύ στενών συγγενών, είναι μεταξύ των δύο διαδοχικών δωρεών να μην έχει περάσει χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών.
Οι έλεγχοι που ξεκίνησαν από τις αρμόδιες φορολογικές υπηρεσίες σε τέτοιες περιπτώσεις «τριγωνικών» δωρεών έχουν αρχίσει να αποδίδουν αποτελέσματα. Οι παραβάτες που εντοπίζονται να έχουν πραγματοποιήσει τις διαδοχικές δωρεές σε διαστήματα πολύ μικρότερα των 6 μηνών, ακόμη και μέσα στην ίδια ημέρα, καλούνται να πληρώσουν τον φόρο δωρεάς 20% επί του μεταβιβασθέντος ποσού προσαυξημένο κατά 50% λόγω επιβολής προστίμου για μη υποβολή της προβλεπόμενης δήλωσης δωρεάς.
Πρόστιμο 18.000 ευρώ
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ενός φορολογουμένου στον οποίο ο έλεγχος της αρμόδιας φορολογικής αρχής καταλόγισε φόρο δωρεάς 20% για ποσό 60.000 ευρώ, το οποίο αυτός έλαβε έμμεσα από την αδελφή του, μέσω της «τριγωνικής» συναλλαγής που περιγράψαμε παραπάνω.
Ο έλεγχος καταλόγισε επίσης πρόστιμο 50% επί του βεβαιωθέντος φόρου, δηλαδή άλλα 6.000 ευρώ, λόγω μη υποβολής της προβλεπόμενης δήλωσης δωρεάς, βάσει του άρθρου 58 του ν. 4987/2022 (Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας).
Έτσι, το συνολικό ποσό που εκλήθη να πληρώσει ο εν λόγω φορολογούμενος ανήλθε σε 18.000 ευρώ, δηλαδή στο 30% του ποσού της δωρεάς! Το χαρακτηριστικό της υπόθεσης είναι ότι το χρηματικό ποσό των 60.000 μεταφέρθηκε στις 29-9-2022 από τον τραπεζικό λογαριασμό της αδελφής του φορολογούμενου στον τραπεζικό λογαριασμό της μητέρας τους και την ίδια κιόλας ημέρα το ίδιο ποσό μεταφέρθηκε από τον τραπεζικό λογαριασμό της μητέρας στον λογαριασμό του ελεγχθέντος φορολογούμενου που ήταν ο τελικός αποδέκτης.
Δηλαδή, σύμφωνα με τα όσα υποστήριξαν οι ελεγκτές της εφορίας, μια δωρεά 60.000 ευρώ της αδελφής στον αδελφό πέρασε πρώτα από τον τραπεζικό λογαριασμό της μητέρας τους, ώστε τελικά το ποσό να φθάσει αφορολόγητο στον λογαριασμό του αδελφού!
Το υπόμνημα
Ο φορολογούμενος, όταν έλαβε το Σημείωμα Διαπιστώσεων των ελεγκτών της εφορίας και εκλήθη από αυτούς για εξηγήσεις, ισχυρίστηκε με γραπτό υπόμνημα ότι επρόκειτο για δύο ξεχωριστές, διακριτές μεταξύ τους συμβάσεις (μια δωρεά και μια γονική παροχή), οι οποίες έγιναν καθ’ όλα νόμιμα και οι οποίες εκπληρώθηκαν τόσο κατά το υποσχετικό όσο και κατά το εκποιητικό τους μέρος και για τις οποίες βάσει των ισχυουσών διατάξεων προέκυψε μηδενικός φόρος. Τόνισε δε ότι «μεταξύ εμού και της αδελφής μου δεν έλαβε χώρα καμία δωρεά, όπως αναφέρεται στο έγγραφό σας».
Σημείωσε επίσης ότι «ο ισχυρισμός περί δήθεν τριγωνικής δωρεάς στηρίζεται μόνο στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ των δύο συμβάσεων. Δεν αρκεί ωστόσο μόνο αυτό, αλλά αντιθέτως θα πρέπει ο σκοπός της καταστρατήγησης να τεκμηριώνεται και από τα υπόλοιπα στοιχεία και πραγματικά περιστατικά και όχι αποκλειστικά και μόνο από το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε», οπότε «δεν υπάρχει σαφής, ειδική και επαρκής αιτιολογία» για την επιβολή του φόρου των 12.000 ευρώ και του προστίμου των 6.000 ευρώ και οι πράξεις αυτές πρέπει να ακυρωθούν.
Οι ελεγκτές δεν έκαναν δεκτά τα όσα ανέφερε στο υπόμνημά του ο φορολογούμενος, επισημαίνοντας ότι η «τριγωνική» συναλλαγή αποδεικνύεται από την κίνηση των τραπεζικών λογαριασμών την 29η/9/2022, όπου προκύπτει ότι, το ποσό των 60.000,00 ευρώ που πιστώνεται ως δωρεά στον λογαριασμό της μητέρας από την κόρη της, την ίδια μέρα αποστέλλεται ως δωρεά από τη μητέρα στον λογαριασμό του γιου της (του ελεγχθέντος φορολογουμένου).
Κατόπιν αυτών οι ελεγκτές καταλόγισαν τον φόρο δωρεάς των 12.000 ευρώ και το πρόστιμο των 6.000 ευρώ στον φορολογούμενο. Εκείνος άσκησε, στη συνέχεια, ενδικοφανή προσφυγή, ενώπιον της ΔΕΔ της ΑΑΔΕ ζητώντας την ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης. Η ΔΕΔ απέρριψε την προσφυγή, επικαλούμενη αφενός το γεγονός ότι οι δύο διαδοχικές δωρεές έγιναν την ίδια μέρα, αφετέρου την εγκύκλιο Ε.2077/2022 του διοικητή της ΑΑΔΕ, που προαναφέραμε.
