Σε ΗΠΑ, Βρετανία και Γαλλία εφαρμόζεται το πλειοψηφικό σύστημα – Στην Ελλάδα δεν υπάρχει πρόσφορο έδαφος συζήτησης εξαιτίας του χάσματος μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ
Του Αντώνη Αντζολέτου
Είναι εύκολο να διατυπώνεις την άποψη, πως θα μπορούσε η χώρα, μέσω της Συνταγματικής αναθεώρησης, να υιοθετήσει ένα σταθερό εκλογικό σύστημα. Το κέρδος θα είναι προφανές. Καμία πλειοψηφία δεν θα προχωρούσε σε αλλαγές με βάση το συμφέρον της. Είτε για να ξαναπάρει πιο εύκολα την πλειοψηφία είτε για να μη δώσει στην αξιωματική αντιπολίτευση, που βλέπει πως ανεβαίνει δημοσκοπικά, την ευκαιρία να σχηματίσει εύκολα κυβέρνηση. Για αυτό είχε κατηγορηθεί η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου το 1989 με τον “νόμο Κουτσόγιωργα” που ήταν μια παραλλαγή της απλής αναλογικής. Αν και ο ΣΥΡΙΖΑ είχε στο προεκλογικό του πρόγραμμα τη θέσπιση της απλής αναλογικής για σκοπιμότητα κατηγορήθηκε από τους πολιτικούς του αντιπάλους όταν άλλαξε το εκλογικό σύστημα το καλοκαίρι του 2016.
Ακόμα και αν η εκάστοτε κυβέρνηση γνωρίζει πως δεν διαθέτει τα 2/3 της Βουλής, ώστε να εφαρμόσει τον νέο νόμο από τη επόμενη εκλογική αναμέτρηση, καχυποψία πως οι “πινελιές” που σκοπεύει κάθε φορά να βάλει δεν είναι τόσο “αθώες” υπάρχουν. Όποιος έχει τους “151” ορίζει και τους κανόνες του εκλογικού παιχνιδιού. Αυτό είναι δίκαιο όσον αφορά τα νομοσχέδια που ψηφίζονται και γίνονται νόμοι του κράτους.
Το κυβερνητικό κόμμα εφαρμόζει το πρόγραμμα που υποσχέθηκε προεκλογικά. Δεν είναι τόσο δίκαιο όταν μιλάμε για το εκλογικό σύστημα. Ποιος είναι ο καλύτερος και ο πιο αποδεκτός αλγόριθμος της κάλπης και ποιος μπορεί να το ορίσει αυτό; Είναι η απλή αναλογική που επιβάλει τις συνεργασίες, η ψήφος δεν αλλοιώνεται, ωστόσο δύσκολα μπορούν να προκύψουν κυβερνήσεις; Ή είναι το πλειοψηφικό που ένα κόμμα ακόμα και με 35% μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση; Κάτι ενδιάμεσο ίσως.
Το χάσμα μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ
Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι αυτό που θα περάσει μέσα από μια Συνταγματική αναθεώρηση θα είναι τόσο αξιοκρατικό και δίκαιο ώστε να ισχύει για πάντα. Απαιτεί διεξοδική συζήτηση μεταξύ των κομμάτων στην Αναθεωρητική Βουλή και ασφαλώς ευρεία συναίνεση. Από τη στιγμή που απόλυτη συμφωνία είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί. Με δεδομένο το μεγάλο χάσμα που χωρίζει Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ στο συγκεκριμένο πεδίο δεν φαίνεται να υπάρχει πρόσφορο έδαφος, ώστε να ξεκινήσει σύντομα μια τέτοια συζήτηση.
Πλειοψηφικό σύστημα σε ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία
Σε πολύ μεγάλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία το σύστημα είναι πλειοψηφικό. Ενδεικτικά στην Αμερική το κόμμα που κερδίζει τις εκλογές σε κάθε πολιτεία παίρνει στη Βουλή όλες τις έδρες της πολιτείας. Δεν υπήρξε παραδοσιακά κάποιο πρόβλημα κυβερνησιμότητας. Το σύστημα στη Γερμανία είναι διπλό (σταυρός και λίστα) και έχουν υπάρξει διάφορες προτάσεις κατά καιρούς για υιοθέτησή του και στην Ελλάδα. Το όριο του 5% για ένα κόμμα να μπει στη Βουλή εμποδίζει σε μικρούς σχηματισμούς να πάρουν εύκολα το εισιτήριο ευνοώντας έτσι τις μεγαλύτερες δυνάμεις. Το ομοσπονδιακό γερμανικό εκλογικό σύστημα, που εφαρμόζεται και σε άλλες χώρες (Μεξικό, Νέα Ζηλανδία κλπ), είναι μικτό σύστημα αναλογικότητας και πλειοψηφικότητας.
Η περίπτωση της Ιταλίας
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Ιταλίας όπου η απλή αναλογική έχει οδηγήσει τη χώρα να μην έχει σταθερές κυβερνήσεις. Η κουλτούρα των συμμαχιών, πάντως λειτουργεί στη βόρεια Ευρώπη και η απλή αναλογική δεν έχει εμποδίσει το σχηματισμό κυβερνήσεων. Συνεπώς τα εκλογικά συστήματα που τα έχουν εμπεδώσει οι πολίτες και έχουν εφαρμοστεί για πολλά χρόνια δεν αποτελούν εμπόδιο. Σε μια χώρα, όπως η Ελλάδα, που πριν και μετά την μεταπολίτευση έχει κυριαρχήσει ο διπολισμός χρειάζεται να κυλήσει αρκετό νερό στο αυλάκι μέχρι οι κυβερνήσεις συνεργασίας να γίνουν η αυτονόητη επιλογή. Για αυτό και κατά πολλούς το δίλημμα στις επόμενες κάλπες θα έχει να κάνει και με το “μοντέλο της διακυβέρνησης”.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
