Ο πρώην ηγέτης της Κίνας Τσιανγκ Ζεμίν, ο οποίος ανήλθε στην εξουσία μετά τις διαδηλώσεις στην πλατεία Τιενανμέν, πέθανε σε ηλικία 96 ετών.
Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι πέθανε λίγο μετά τις 12:00 τοπική ώρα (04:00 GMT), στη Σαγκάη, την Τετάρτη. Σύμφωνα με δήλωση του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος, πέθανε από λευχαιμία και πολυοργανική ανεπάρκεια.
Ο εκλιπών διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος (ΚΚΚ) από το 1989 έως το 2002, Πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας από το 1993 έως το 2003 και πρόεδρος του Εθνικού Λαϊκού Συνεδρίου και του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού από το 1989 έως το 2004.
Ανήλθε στην εξουσία μετά τις αιματηρές διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας στην Πλατεία Τιενανμέν στο Πεκίνο το 1989, αλλά έβγαλε τη χώρα από τη συνεπακόλουθη διπλωματική απομόνωσή της, αποκαθιστώντας τις γέφυρες με τις Ηνωμένες Πολιτείες και επιβλέποντας μια χωρίς προηγούμενο οικονομική άνθηση.
Θεωρείται πως έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη της Κίνας. Κατηγορήθηκε ωστόσο για διαφθορά, πρακτικές καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εξουδετέρωση των πολιτικών του αντιπάλων.
Κατά την διάρκεια της θητείας του, η Κίνα ήταν ευρέως προσβάσιμη και γνώρισε ανάπτυξη υψηλής ταχύτητας, σχολιάζει το BBC. Η Washington Post κάνει λόγο για ένα «ευλύγιστο Κινέζο τεχνοκράτη που ανήλθε απροσδόκητα στην εξουσία στο Πεκίνο μετά τη σφαγή στην πλατεία Τιενανμέν το 1989 και ο οποίος ηγήθηκε του τελευταίου μεγάλου κομμουνιστικού κόμματος στον κόσμο καθώς εκμεταλλευόταν τον καπιταλισμό για να μετατρέψει την Κίνα σε παγκόσμιο οικονομικό παράγοντα».
Το Γερμανικό Πρακτορείο σημειώνει πως, αν και πρόεδρος της Κίνας και Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος επί 13 χρόνια, ο Τσιανγκ δεν έγινε ποτέ γνωστός για το όραμά του, αλλά έδρασε μάλλον ως διαχειριστής και ως μια συμβιβαστική φυσιογνωμία για τα διάφορα ρεύματα στο κόμμα.
Υπό την διακυβέρνησή του πάντως, η Κίνα πέρασε την οικονομική καταιγίδα της Ασίας το 1997-98 και, το 2001, εντάχθηκε στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, ένα σημείο καμπής για την άνοδο της χώρας ως οικονομική δύναμη. Υπό την εποπτεία του, σφυρηλατήθηκε μια τρομερή οικονομία, οι κομμουνιστές ενίσχυσαν την εξουσία τους και η Κίνα πήρε τη θέση της στο τραπέζι των παγκόσμιων δυνάμεων.
Ο Τσιανγκ σφυρηλάτησε τις σχέσεις της Κίνας με τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω μιας σειράς κρίσεων, μεταξύ των οποίων η σφαγή στην Τιενανμέν, η αντιπαράθεση του 1996 για την Ταϊβάν που πυροδότησε φόβους για ένοπλη σύγκρουση και ο βομβαρδισμός το 1999 της κινεζικής πρεσβείας στο Βελιγράδι κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ για το Κόσοβο.
«Αλλά ίσως το πιο εντυπωσιακό επίτευγμα του Τσιανγκ- πρώτα ως γενικός γραμματέας του κυβερνώντος Κομμουνιστικού Κόμματος και στη συνέχεια ως πρόεδρος- ήταν ο τρόπος που εγκατέλειψε την εξουσία: Αποσύρθηκε, απρόθυμα αλλά ειρηνικά, στην πρώτη τακτική μεταφορά της πολιτικής εξουσίας στο Κίνα από την κομμουνιστική επανάσταση του Μάο Τσε Τουνγκ το 1949. Οι εκκαθαρίσεις, που συχνά συνοδεύονταν από βία, ήταν παλαιότερα ο κανόνας. Ο Τσιανγκ εγκατέλειψε την τελευταία του θέση, την προεδρία της Κεντρικής Στρατιωτικής Επιτροπής του κόμματος, το 2004, ολοκληρώνοντας τη μετάβαση στον Χου Τζιντάο ως πρόεδρος και ηγέτης του κόμματος», σημειώνει η WP.
Ο θάνατός του έρχεται σε μια περίοδο που στην Κίνα πραγματοποιούνται διαμαρτυρίες που έχουν χαρακτηριστεί ως οι πιο σημαντικές από την εποχή των γεγονότων στην Τιενανμέν, με πολλούς πολίτες να συμμετέχουν στις διαδηλώσεις ενάντια στους περιορισμούς για τον Co-19.
