Οι μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου όπως το Facebook η Johnson & Johnson και η Amazon. αντιμετωπίζουν έναν επιπλέον παγκόσμιο φόρο εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων αφού 136 χώρες του ΟΟΣΑ υπέγραψαν την Παρασκευή μια αναλυτική συμφωνία για την αναθεώρηση των διεθνών εταιρικών φορολογικών κανόνων.
Βέβαια Google και facebook, χαιρέτισαν την συμφωνία, αλλα αυτό δεν αλλαζει τα δεδομένα, πως θα επιβαρυνθούν με νέους φόρους δισεκατομμυρίων.
Οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Κίνα, η Ινδία και όλες οι χώρες της ΕΕ υπέγραψαν τη διεθνή συμφωνία, μετά από διαπραγματεύσεις – υπό την εποπτεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης. Η Κένυα, η Νιγηρία, το Πακιστάν και η Σρι Λάνκα είναι από τις λίγες χώρες – από τις 140 που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις – που αποφάσισαν να μην υπογράψουν.
Η συμφωνία στοχεύει να διασφαλίσει ότι οι 100 μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο θα πληρώνουν φόρους για τις δραστηριότητες και τις πωλήσεις τους στα κράτη που δραστηριοποιούνται, ενώ εισάγει τον παγκόσμιο ελάχιστο φορολογικό συντελεστή που δεν μπορεί να είναι κατω από το 15%.
Η νέα ρύθμιση θα φέρει συνολικά στα ταμεία των χωρών επιπλέον 150 δις δολάριο φορολογικά έσοδα ετησίως ενώ θα μοιράσει επιπρόσθετα 125 δις δολάρια από φορολογικές εισπράξεις εταιρειών, στα συμμετέχοντα κράτη παγκοσμίως.
Η παγκόσμια συμφωνία που μένει να εγκριθεί και από τους ηγέτες της G20 την Τετάρτη, θα χρειαστεί πάντως τουλάχιστον δύο χρόνια για να εφαρμοστεί, την ώρα που τα οικονομικά επιτελεία ανα τον κόσμο αναζητούν εναγωνίως νέες πηγές εσόδων για να δόσουν ώθηση στην ανάκαμψη μετά την κρίσης της πανδημίας.
Για να φτάσουμε ως εδώ χρειάστηκαν χρόνια διαπραγματεύσεων. Το «πράσινο φως» έδωσε με τη στάση της η νέα αμερικανική διοίκηση του Τζο Μπάιντεν, που αναθεώρησε σε αυτό το θέμα τις θέσεις που εξέφραζε η Ουάσιγκτον επί του Τραμπ, φέρνοντας τις ΗΠΑ κοντά σε εμπορικό πόλεμο με την Ευρώπη, με την επίμονη άρνησή της να φορολογηθούν οι αμερικανικοί κολοσσοί της τεχνολογίας..
“Η συμφωνία είναι μια σημαντική νίκη που θα κάνει το διεθνές φορολογικό μας σύστημα πιο δίκαιο” έγραψε μεταξύ άλλων στο twitter ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ Ματίας Κόρμαν
Οι δύο Πυλώνες της συμφωνίας ουσιαστικά μπολοκάρουν την δυνατότητα έμμεσης απόκρυψης κερδών των παγκόσμιων κολοσών σε χώρες με χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές.
Ο λεγόμενος Πυλώνας Ένα, θα διανέμει κέρδη από φόρους εταιρειών – πάνω από ένα ορισμένο όριο – στις χώρες όπου πωλούν αγαθά και υπηρεσίες τους.
Ο Πυλώνας Δύο επιτρέπει σε ένα κράτος να φορολογεί τα κέρδη εξωτερικού μιας επιχείρησης που δραστηριοποιείται στην επικράτειά του τα οποία έχουν φορολογηθεί ήδη στο εξωτερικό με ποσοστό κατώτερο αυτού του ελάχιστου συντελεστή, ώστε να αντισταθμίσει τη διαφορά.
Οι επικριτές της συμφωνίας πάντως ισχυρίζονται ότι η αναθεώρηση ωφελεί δυσανάλογα τις δυτικές χώρες, ενώ παρεμποδίζει το δικαώμα των κυβερνήσεων να καθορίσουν τους δικούς τους φορολογικούς συντελεστές για να προσελκύσουν διεθνείς επενδύσεις στην χώρα τους.
«Η αναγγελθείσα συμφωνία θα επιτρέπει στις πλούσιες χώρες του ΟΟΣΑ να παίρνουν το μεγαλύτερο μέρος των νέων εσόδων και θα περιορίσει απότομα την ελευθερία των άλλων χωρών να καθορίζουν τους φορολογικούς τους κανόνες και να υπερασπίζονται τις φορολογικές τους βάσεις», δήλωσε ο Alex Cobham, διευθύνων σύμβουλος στο Tax Justice Network. «Ίσως ήταν πάντα αφελές να περιμένουμε από ένα κλαμπ πλούσιων χωρών να αντιμετωπίσει τη φορολογική κατάχρηση, όταν τα μέλη του συλλόγου και οι συνεργάτες τους είναι οι κύριοι δράστες αυτής της κατάχρησης», πρόσθεσε.
Πολλοί από τους υπογράφοντες είχαν ήδη δεσμευτεί για την αναθεώρηση τον Ιούλιο, όταν ο ΟΟΣΑ αποκάλυψε τις γενικές γραμμές της συμφωνίας. Υπήρχαν όμως κάποιες αντιρρήσεις, κυρίως από την Ιρλανδία, οι οποίες εμπόδισαν την έκδοση μιας κοινής δήλωσης τότε.
Το κείμενο της συμφωνίας μιλούσε πλέον για εταιρικό φόρο με ελάχιστο πραγματικό συντελεστή 15% και όχι “τουλάχιστον 15%”, μια διατύπωση στην οποία το Δουβλίνο αντιτίθετο καθώς άφηνε την πόρτα ανοικτή σε μελλοντικές αυξήσεις.
Υπενθυμίζεται , ότι ο φορολογικός συντελεστής 12,5%, που εισήχθη στην Ιρλανδία ατο 1996, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις ξένες επενδύσεις στη χώρα ιδίως από την πλευρά των αμερικανικών επιχειρήσεων που αξιοποίησαν το γεγονός αυτό για να μειώσουν περαιτέρω τις φορολογικές τους δαπάνες.
Σύμφωνα με το ιρλανδικό υπουργείο Οικονομικών, η χώρα θα μπορούσε να χάσει δύο έως 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ σε φορολογικά έσοδα εάν τεθεί σε ισχύ το σχέδιο ελάχιστου φόρου από τον ΟΟΣΑ.
«Πλήγμα» δέχονται και οι Κάτω Χώρες, το Λουξεμβούργο,η Μάλτα και η Κύπρο, όλες οι δημοφιλείς βάσεις για τις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου, οι οποίες υπερασπίστηκαν έντονα το δικαίωμα τους να επιβάλλουν φόρο εταιρειών σε επίπεδο της επιλογής τους».
Ένα από τα επιχειρήματα των μικρών χωρών, είναι ότι χρειάζονται χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές για να αντισταθμίσουν τα μειονεκτήματα της μικρής εσωτερικής αγοράς και την έλλειψη πρώτων υλών για την προσέλκυση επενδύσεων
Η νέα διατύπωση ήταν ζωτικής σημασίας. Το διεθνές επιτόκιο του ΟΟΣΑ θα απευθύνεται μόνο σε εταιρείες με ετήσια έσοδα τουλάχιστον 750 εκατ. ευρώ. Αυτό επιτρέπει στους Ιρλανδούς να διατηρήσουν το υπάρχον φορολογικό τους καθεστώς, εφαρμόζοντας παράλληλα μια λεγόμενη προσαύξηση 2,5 ποσοστιαίων μονάδων στις μεγαλύτερες διεθνείς εταιρείες που εδρεύουν στο νησί τους.
Στο πλαίσιο της τελικής συμφωνίας, οι εταιρείες θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε φορολογικές ελαφρύνσεις, βάσει προτάσεων για τον ελάχιστο συντελεστή φορολογίας εταιρειών, πράγμα που θα επιτρέπει σε αυτές τις εταιρείες να αφαιρούν μέρος της αξίας που κατέχουν σε φυσικά περιουσιακά στοιχεία και σε μισθοδοσία, σε χώρες όπου έχουν δραστηριότητες. Αυτές οι κρατήσεις θα μειωθούν από 8% και 10%, αντίστοιχα, σε 5% για 10 χρόνια.
