Ο Τόμας Βίμερ, επικεφαλής HR στην Altstoff Recycling Austria (ARA),δεν κρύβει την αισιοδοξία του: Όταν το κύμα της Δέλτα εκδηλώθηκε στην Αυστρία το περασμένο φθινόπωρο, η εταιρεία έστειλε επιστολή στους εργαζόμενους: Όποιος έχει εμβολιαστεί θα λάβει κουπόνια για την καντίνα αξίας 100 ευρώ. Εάν το εργατικό δυναμικό συνολικά επιτύχει ποσοστό εμβολιασμού άνω του 90% , θα υπάρξει ένα επιπλέον μπόνους 200 ευρώ. Στα μέσα Νοεμβρίου, η ARA πέτυχε τον στόχο της – και τώρα τον έχει ξεπεράσει σημαντικά. Σήμερα, το ποσοστό εμβολιασμού στην εταιρεία είναι περίπου 94%, λέει ο Βίμερ.
Ο εμβολιασμός θα είναι υποχρεωτικός στην Αυστρία από τις αρχές Φεβρουαρίου, αλλά τα μέτρα 3G θα συνεχίσουν να ισχύουν στους χώρους εργασίας. Ο λόγος είναι προφανής: μια γενική υποχρέωση εμβολιασμού στο χώρο εργασίας θα ισοδυναμούσε με απαγόρευση απασχόλησης για μη εμβολιασμένα άτομα. Οι απλές διοικητικές κυρώσεις, όπως προβλέπονται στον νόμο περί εμβολιασμού, είναι συγκριτικά, πιο ήπιο μέσο. Προκειμένου να ενθαρρύνουν τους υπαλλήλους τους να εμβολιαστούν, οι εταιρείες εισάγουν όλο και περισσότερο συστήματα οικονομικών κινήτρων. Επειδή τα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού κοστίζουν σε χρήμα: Κάθε εργαζόμενος που αρρωσταίνει ή πρέπει να μπει σε καραντίνα ως μη εμβολιασμένος προκαλεί πρόσθετο κόστος.
Σε ένα διαδικτυακό σεμινάριο του Ινστιτούτου Προηγμένων Μελετών (IHS), επιστήμονες, ενδιαφερόμενοι φορείς και επιχειρηματίες συζήτησαν τα συστήματα κινήτρων που θα μπορούσαν να αυξήσουν το ποσοστό εμβολιασμού. Σύμφωνα με τους ειδικούς του IHS, τέτοια «οικονομικά στοιχεία συμπεριφοράς» συμβάλλουν σημαντικά στην καταπολέμηση της πανδημίας. Αρκεί να ρίξουμε μια ματιά σε χώρες στις οποίες οι εκστρατείες εμβολιασμού ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένες, όπως στην Πορτογαλία, για παράδειγμα.
Μπόνους εμβολιασμού με κινδύνους;
Εκτός από το ARA, η κατασκευαστική εταιρεία I+R Group Lauterbach, για παράδειγμα, πέτυχε ποσοστό εμβολιασμού άνω του 90% με ανάλογα μπόνους 500 ευρώ. «Αυτές είναι φυσικά μεμονωμένες περιπτώσεις», λέει η ψυχολόγος Καταρίνα Γκάνγκλ,αλλά δίνουν αφορμή για αισιοδοξία».
Σε κάθε περίπτωση, τα «συνοδευτικά μέτρα» είναι καθοριστικά. Η ARA επικοινωνούσε με τους εργαζόμενους σε συνεχή βάση και προωθούσε τα κίνητρα της εταιρείας. «Είχαμε ξεκαθαρίσει από την αρχή ότι επιδιώκουμε δύο στόχους: την υγεία των εργαζομένων μας και τη λειτουργικότητα της εταιρείας», λέει ο Βίμερ .Αξιοσημείωτο αποτέλεσμα είχε και η διάλεξη ενός ασθενούς με κορωνοϊό που μίλησε στους εργαζόμενους για τη σοβαρή ασθένειά του. Δόθηκε ένα τράνταγμα στο εργατικό δυναμικό», λέει ο Βίμερ.
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να δίνεται προσοχή κατά την πραγματοποίηση χρηματικών πληρωμών. «Όποιος έχει συνηθίσει να πληρώνεται για τους εμβολιασμούς μπορεί να μην το κάνει πλέον εθελοντικά στο μέλλον», τονίζει η Καταρίνα Γκάνγκλ. Επομένως, τα κίνητρα εμβολιασμού είναι ιδιαίτερα χρήσιμα ,εάν η προθυμία εμβολιασμού στην εταιρεία είναι θεμελιωδώς πολύ χαμηλή.
Καρότο και μαστίγιο
Η ψυχολόγος Καταρίνα Γκάνγκλ ασχολείται εδώ και καιρό με το ερώτημα εάν είναι το καρότο ή το μαστίγιο παρακινεί τους πολίτες να εμβολιαστούν. Όπως είναι γνωστό από αυτήν την εβδομάδα, η αυστριακή κυβέρνηση σκοπεύει να επικεντρωθεί και στις δύο πτυχές στο μέλλον: οι αρχές θα πρέπει πρώτα να παράσχουν πληροφορίες σχετικά με τον υποχρεωτικό εμβολιασμό, οι κυρώσεις δεν θα καταβληθούν μέχρι τις 16 Μαρτίου. Θα υπάρξουν επίσης πολλά ήπια κίνητρα ως συνοδευτικό μέτρο.
Η ψυχολόγος θεωρεί θετικό το σχέδιο της κυβέρνησης να μην τιμωρήσει αμέσως και επίσης να βασιστεί σε ένα πακέτο κινήτρων. «Αν καταφέρουμε κάποιο τρόπο να αυξήσουμε την ποσόστωση με πιο ήπια μέτρα, τότε αυτό δεν είναι μόνο φθηνότερο, είναι και καλύτερο για την κοινωνική συνοχή», τονίζει η Αυστριακή ψυχολόγος.
