Ενα προϊόν που παρουσιάζει συνεχόμενες αυξήσεις από το 2022, όμως έχει δει την τιμή του να εκτινάσσεται το τελευταίο διάστημα, είναι ο χυμός πορτοκαλιού. Ο συμπυκνωμένος χυμός είναι ένα χρηματιστηριακό προϊόν του οποίου οι προοπτικές (futures) ανταλλάσσονται στο χρηματιστήριο.
«Οι προοπτικές για τη μελλοντική παραγωγή συμπυκνωμένου χυμού πορτοκαλιού έφτασαν πριν από μερικές ημέρες – στα τέλη Μαΐου – κοντά στα 5 δολάρια ανά λίβρα (450 γραμμάρια)» λέει στο «Βήμα» ο ειδικός σύμβουλος της INCOFRUIT Γιώργος Πολυχρονάκης. Αν και σήμερα η τιμή αυτή έχει πέσει στα 4,25 δολάρια, εξακολουθεί να κυμαίνεται σε υψηλότερα επίπεδα από ό,τι πέρυσι (περίπου 3,50 δολάρια/λίβρα) και οι προβλέψεις «δείχνουν» νέες ανατιμήσεις.
Οι αυξήσεις στην τιμή του χυμού πορτοκαλιού είναι λογικό επόμενο της καταστροφής μεγάλου μέρους της παραγωγής στη Βραζιλία. «Η Βραζιλία παράγει περίπου το 35% των πορτοκαλιών παγκοσμίως και το 75% του συμπυκνωμένου χυμού πορτοκαλιού. Η μείωση της παραγωγής πορτοκαλιού έπεσε από 1,5 εκατομμύρια τόνους πέρυσι σε περίπου 1-1,1 εκατομμύρια τόνους φέτος λόγω ασθενειών στα δέντρα. Πέρυσι η παραγωγή κατέγραψε άνοδο, όμως φέτος (σοδειά 2024-25) παρουσιάζει μείωση 24% μέχρι στιγμής».
Μικροκαρπία
Στα νωπά πορτοκάλια οι καλλιέργειες σε Ελλάδα και Ισπανία είχαν το περασμένο διάστημα ζήτημα μικροκαρπίας λόγω καιρού. Σύμφωνα με τον Γιώργο Πολυχρονάκη, αυτό οδήγησε σε μείωση των εξαγωγών από την Ελλάδα κατά περίπου 70.000 τόνους, καθώς σημαντικό μέρος της παραγωγής οδηγήθηκε στη χυμοποίηση. Στις αρχές του περασμένου χειμώνα η τιμή του πορτοκαλιού κατέγραφε αύξηση 30%-35%.
Ωστόσο, η άνοδος της τιμής στη χώρα μας συγκρατήθηκε λόγω του κλεισίματος της Ερυθράς Θάλασσας, με συνέπεια το 25% της παραγωγής της Αιγύπτου να κατευθύνεται προς τις αγορές της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ρωσίας αντί για αυτές της Νοτιοανατολικής Ασίας και του Κόλπου.
«Βέβαια, τώρα τελειώνει η παραγωγή της Αιγύπτου και η εγχώρια παραγωγή αυτή την εποχή περιορίζεται στην ποικιλία Valencia, με αποτέλεσμα να αναμένουμε αύξηση των τιμών λόγω και της περιορισμένης προσφοράς. Καθώς δεν μπορούμε να εισάγουμε από Βραζιλία λόγω της πολύ μειωμένης παραγωγής εκεί, θα αναγκαστούμε να εισαγάγουμε από τη Νότια Αφρική για την κάλυψη της ζήτησης, που τους καλοκαιρινούς μήνες είναι υψηλότερη λόγω τουρισμού. Αυτή η συνθήκη θα οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση της τιμής των πορτοκαλιών» εκτιμά ο σύμβουλος της INCOFRUIT. Στο συμπέρασμα αυτό, άλλωστε, καταλήγει και η Τράπεζα Πειραιώς στο Μηνιαίο Ενημερωτικό Δελτίο Τιμών Αγροτικών Προϊόντων για τον Μάιο: «Για τον χυμό πορτοκαλιού η σημαντικά μειωμένη παραγωγή πορτοκαλιών δύναται να ενισχύσει την τιμή του».
Υψηλά κόστη
Στο ίδιο δελτίο, η Πειραιώς κάνει λόγο για περαιτέρω αυξήσεις και σε άλλα αγροτικά προϊόντα με χρηματιστηριακή αξία, όπως είναι το καλαμπόκι και το σιτάρι.
Οι ανατιμήσεις αυτές θα αγγίξουν βεβαίως και την Ελλάδα. «Στα σιτηρά δεν παίζει μεγάλο ρόλο η εγχώρια παραγωγή, γιατί είναι ένα παγκόσμιο χρηματιστηριακό προϊόν και εξαρτάται από τις μεγάλες καλλιέργειες σε Ουκρανία, Ρωσία και Καναδά. Οι ανάγκες καλύπτονται μέσω εισαγωγών, όμως το μεταφορικό κόστος έχει εκτοξευθεί, επομένως οι εισαγωγές πρώτης ύλης έχουν γίνει πιο δύσκολες» εξηγεί ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Φορέων Παροχής Γεωργικών Συμβουλών Farmadvisors Γιάννης Καραστέργιος.
Αντιστοίχως, μεγάλες αυξήσεις σημειώνονται στις διεθνείς αγορές του κακάο και του καφέ, οδηγώντας σε ανατιμήσεις όλα τα παράγωγά τους.
Ο πληθωρισμός που πυροδοτήθηκε από την πανδημία και οι αλλεπάλληλες κρίσεις που ακολούθησαν (Ουκρανία, Μέση Ανατολή) έχουν διαταράξει το διεθνές αλλά και το εγχώριο εμπόριο. Την ίδια στιγμή, η κλιματική αλλαγή μάς δείχνει τα δόντια της με φυσικές καταστροφές και έντονα καιρικά φαινόμενα που θέτουν σε κίνδυνο ειδικά την πρωτογενή παραγωγή.
«Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει σημαντικά την παραγωγή» επισημαίνει ο καθηγητής Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Κωνσταντίνος Τσιμπούκας. «Το κόστος της ενέργειας και των καυσίμων οδηγεί τους αγρότες στον περιορισμό ορισμένων εργασιών, με αποτέλεσμα να μειώνεται η παραγωγή. Το υψηλό κόστος της παραγωγής και οι αυξημένες τιμές οδηγούν, με τη σειρά τους, σε περιορισμό της κατανάλωσης, διαμορφώνοντας μια ιδιαιτέρως δυσμενή κατάσταση για το σύνολο της ελληνικής γεωργίας» καταλήγει.
Συντονισμός:Αγγελος Σκορδάς
Γράφει:Πέτρος Κωνσταντινίδης
Επιμέλεια:Παναγιώτης Σωτήρης
