Του Ανέστη Ντόκα[email protected]
Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς το 2021 επέβαλε πρόστιμα συνολικού ύψους 28,4 εκατ. ευρώ μετά τη διαπίστωση 134 παραβάσεων της χρηματιστηριακής νομοθεσίας.
ΣΥΜΦΩΝΑ με την έκθεση της ΕπιΣυνολικά, στις τράπεζες και στις χρηματιστηριακές επιβλήθηκαν 30 πρόστιμα ύψους 391.000 ευρώ, στις εισηγμένες εταιρείες επιβλήθηκαν 14 πρόστιμα ύψους 176.000 ευρώ, ενώ 4 πρόστιμα ύψους 249.000 ευρώ είχαν αποδέκτες νομικά πρόσωπα και σε 86 φυσικά πρόσωπα επιβλήθηκαν πρόστιμα 27,6 εκατ. ευρώ.
Το χρόνιο πρόβλημα που αντιμετώπιζαν όλες οι διοικήσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς από τη σύστασή της το 1996, με πρώτο πρόεδρο τον ομότιμο καθηγητή του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών Σταύρο Θωμαδάκη, μέχρι και το 2018 ήταν ο χαμηλός δείκτης είσπραξης των προστίμων. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «Ν», αρκετές εισηγμένες, αλλά και φυσικά πρόσωπα προσέφευγαν στα διοικητικά δικαστήρια ζητώντας συνεχώς παρατάσεις, με αποτέλεσμα σε βάθος χρόνου τα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ πρόστιμα να μην έχουν εισπραχθεί για λογαριασμό της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
Με ψήφιση του άρθρου 105 του νόμου 4514/2018 από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προβλεπόταν πως τα επιβαλλόμενα από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς πρόστιμα αποτελούν δημόσια έσοδα και περιέρχονται στο Δημόσιο. Η σχετική δε διαδικασία έχει ήδη αναθεωρηθεί από το 2019 για να γίνει πιο αποτελεσματική η είσπραξη. Προβλέπει αφενός το πώς βεβαιώνονται επακριβώς τα πρόστιμα από την ΑΑΔΕ, αφετέρου το πώς μπορούν να μειωθούν κατά 20%, εφόσον ο υπόχρεος αποδεχτεί την απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς εντός δύο μηνών από τη γνωστοποίηση της ταμειακής βεβαίωσης. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία για το ποσοστό είσπραξης των προστίμων, αλλά είναι δεδομένο ότι βεβαιώνονται από την ΑΑΔΕ εφόσον οι εταιρείες και τα φυσικά πρόσωπα προσφεύγουν στα διοικητικά δικαστήρια ζητώντας αναθεώρηση των προστίμων. Σε καμία περίπτωση τα πρόστιμα δεν διαγράφονται, αφού βεβαιώνονται στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, που έχει ως στόχο τη συντομότερη είσπραξη δημοσίων εσόδων και την αποσυμφόρηση των διοικητικών δικαστηρίων από υποθέσεις που μπορούν να επιλυθούν σε επίπεδο φορολογικής διοίκησης.
Ζημιές 2020-2021
Η δυστοκία στην είσπραξη των προστίμων μπορεί να εξηγήσει και τις ζημιογόνες χρήσεις που εμφάνισε η εποπτική αρχή του Χρηματιστηρίου Αθηνών το 2021 (ζημιές 1,227 εκατ. ευρώ) και το 2020 (ζημιές 1,242 εκατ. ευρώ). Αντίθετα το 2019 η Ε.Κ. είχε κέρδη 302.200 ευρώ.
Επίσης μέσα στο 2ο εξάμηνο του 2022 θα ολοκληρωθεί η εξειδικευμένη μηχανογραφική εφαρμογή που θα επιτρέπει στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς να έχει ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο για ευρήματα των χρηματιστηριακών εταιρειών που αφορούν την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Οι χρηματιστηριακές εταιρείες υποβάλλουν μέχρι και σήμερα ειδική έκθεση των υπεύθυνων συμμόρφωσης τους που αφορά την πρόληψη του ξεπλύματος χρήματος. Για την αξιολόγηση των ετήσιων αυτών εκθέσεων έχει υιοθετηθεί ο έλεγχος βάσει ρίσκου, σύμφωνα με τη μεθοδολογία αποτίμησης κινδύνου που θέσπισε η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
Ωστόσο, μετά την εν εξελίξει παραμετροποίηση της προαναφερόμενης μηχανογραφικής εφαρμογής, οι χρηματιστηριακές θαεισάγουν οι ίδιες τα απαραίτητα δεδομένα στην πλατφόρμα της Κεφαλαιαγοράς και δεν θα στέλνουν εκθέσεις.
Αυτό θα επιταχύνει τις διασταυρώσεις και θα βελτιώσει σημαντικά την αποτίμηση κινδύνου και τους ελέγχους.
