Εδώ και αιώνες, τα μάτια θεωρούνται ο καθρέφτης της ανθρώπινης ψυχής, αντίληψη που έχει αποτυπωθεί με αριστουργηματικό τρόπο στην Τέχνη αλλά έχει ερευνηθεί πολλαπλά και στην επιστήμη.
Σήμερα, η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας και η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, έρχεται να συναντήσει το «διάβασμα» του βλέμματος και του προσώπου, προκειμένου να ανιχνεύσει τυχόν προβλήματα στην ψυχική υγεία.
Ειδικότερα, σε έναν κόσμο που σχεδόν 300 εκατομμύρια άνθρωποι παλεύουν με την κατάθλιψη, η έγκαιρη ανίχνευσή της ίσως θα μπορούσε να αλλάξει το παιχνίδι.
Σύμφωνα με στοιχεία που μεταφέρει το StudyFinds, η κατάθλιψη θα μπορεί πλέον να εντοπίζεται ακόμα και μέσα από ένα app, μια εφαρμογή στο κινητό μας. Στο πλαίσιο έρευνας σε τεχνολογίες αιχμής που διεξάγει το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Stevens στο Νιου Τζέρσι των ΗΠΑ, το smartphone σας εκτιμάται ότι μπορεί σύντομα να γίνει ένα ισχυρό εργαλείο για τον εντοπισμό των πρώιμων σημαδιών της κατάθλιψης. Αρκεί απλά να «κοιτάξει» το πρόσωπό σας.
Φωτό: Unsplash
Η καθηγήτρια Sang Won Bae και ο υποψήφιος διδάκτωρ Rahul Islam, ανέπτυξαν δύο καινοτόμες εφαρμογές για smartphone, με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης. Η πρώτη εφαρμογή ονομάζεται PupilSense και λειτουργεί «αναλύοντας» τα μάτια μας.
«Προηγούμενες έρευνες τις τελευταίες τρεις δεκαετίες έχουν επανειλημμένα αποδείξει πώς τα αντανακλαστικά και οι αντιδράσεις της κόρης του ματιού μπορούν να συσχετιστούν με καταθλιπτικά επεισόδια», τονίζει η Bae.
Το PupilSense έχει τη δυνατότητα να τραβά γρήγορα στιγμιότυπα από τα μάτια σας όταν χρησιμοποιείτε το τηλέφωνό σας, μετρώντας το μέγεθος της κόρης του ματιού σε σύγκριση με τις ίριδες. Αυτό το κάνει κατά τη διάρκεια σύντομων ριπών οφθαλμού επί 10 δευτερόλεπτα, όταν ανοίγετε το τηλέφωνό σας ή όταν χρησιμοποιείτε ορισμένες εφαρμογές.
Φωτό: Unsplash
Σε ένα πρώιμο τεστ με 25 εθελοντές, που διήρκεσε τέσσερις εβδομάδες, η εφαρμογή ανέλυσε περίπου 16.000 αλληλεπιδράσεις. Τα αποτελέσματα ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Η καλύτερη έκδοση του PupilSense είχε 76% ακρίβεια ως προς τον προσδιορισμό του χρόνου που οι άνθρωποι ανέφεραν ότι αισθάνονται κατάθλιψη. Αυτό το αποτέλεσμα είναι ακόμα καλύτερο από το σημερινό κορυφαίο σύστημα ανίχνευσης κατάθλιψης που υπάρχει σε smartphone.
Ανάλυση των εκφράσεων του προσώπου
Ωστόσο, οι Bae και Islam δεν σταματούν εκεί. Εργάζονται επίσης στην ανάπτυξη μιας άλλης εφαρμογής που ονομάζεται FacePsy, η οποία εξετάζει τις εκφράσεις του προσώπου σας προκειμένου να αποκτήσει μια εικόνα για τη διάθεσή σας.
«Ένας αυξανόμενος όγκος ψυχολογικών μελετών υποδηλώνει ότι η κατάθλιψη χαρακτηρίζεται από μη λεκτικά σήματα, όπως οι κινήσεις των μυών του προσώπου και οι κινήσεις του κεφαλιού», επισημαίνει η Bae.
Το FacePsy λειτουργεί αθόρυβα, στο παρασκήνιο του τηλεφώνου, τραβώντας γρήγορα στιγμιότυπα του προσώπου σας, και πάλι όταν ανοίγετε το τηλέφωνό σας ή όταν χρησιμοποιείτε ορισμένες εφαρμογές. Όσον αφορά τα προσωπικά δεδομένα, το σύστημα είναι προγραμματισμένο να διαγράφει τις εικόνες αφού τις έχει αναλύσει.
Φωτό: Unsplash
Μερικά από τα πρώτα ευρήματα ήταν ασυνήθιστα και ενδιαφέροντα. Για παράδειγμα, το επίμονο χαμόγελο μπορεί να συνδέεται με πιθανά σημάδια κατάθλιψης, καθώς λειτουργεί ως μηχανισμός άμυνας.
«Θα μπορούσε να είναι ένας μηχανισμός αντιμετώπισης. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι δείχνουν ένα ‘γενναίο πρόσωπο’ στον εαυτό τους και στους άλλους, όταν πραγματικά αισθάνονται απογοητευμένοι», εξηγεί η Bae. «Ή θα μπορούσε να είναι ένα μια κατασκευή της μελέτης. Χρειάζεται περισσότερη έρευνα», προσθέτει.
Άλλα πιθανά σημάδια κατάθλιψης περιελάμβαναν λιγότερες κινήσεις του προσώπου το πρωί και ορισμένα συγκεκριμένα μοτίβα κίνησης των ματιών και του κεφαλιού.
Προσιτό σε όλους
Απαντώντας στην ερώτηση «γιατί να χρησιμοποιήσουμε το smartphone μας για αυτό», οι εμπνευστές αυτών των εφαρμογών απαντούν: «προσβασιμότητα». Καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν σήμερα ένα smartphone καθημερινά, αυτές οι εφαρμογές θα μπορούσαν να παρέχουν ένα άμεσα διαθέσιμο εργαλείο για την έγκαιρη ανίχνευση της κατάθλιψης, προσιτό στον περισσότερο κόσμο.
Φωτό: Unsplash
Σε αντίθεση με άλλα συστήματα AI για τον εντοπισμό της κατάθλιψης, τα οποία συχνά απαιτούν τη χρήση ειδικών συσκευών, αυτές οι εφαρμογές που βασίζονται σε smartphone θα μπορούσαν να προσφέρουν μια πιο βολική και ίσως λιγότερο ενοχλητική επιλογή.
Βέβαια, ενώ αυτές οι τεχνολογίες δείχνουν πολλά υποσχόμενες, βρίσκονται ακόμα στα αρχικά στάδια ανάπτυξης. Το σύστημα PupilSense είναι πλέον διαθέσιμο στο GitHub, επιτρέποντας σε άλλους ερευνητές και προγραμματιστές να δουλέψουν πάνω σε αυτό το πρωτοποριακό έργο.
Όσο για το FacePsy, η Bae βλέπει την πιλοτική μελέτη ως «ένα εξαιρετικό πρώτο βήμα προς ένα συμπαγές, φθηνό, εύχρηστο διαγνωστικό εργαλείο».
Η ομάδα των επιστημόνων παρουσίασε τα ευρήματά της στο Διεθνές Συνέδριο ACM για την αλληλεπίδραση ανθρώπου-υπολογιστή-κινητής τηλεφωνίας (MobileHCI) που έγινε στην Αυστραλία.
