Μην ξεχάσετε να βάλετε τα ρολόγια σας μια ώρα μπροστά τα ξημερώματα της Κυριακής. Μαζί με τα χελιδόνια, επιστρέφει και η θερινή ώρα. Θα κερδίσουμε μία ώρα φωτός αλλά θα χάσουμε μία ώρα ύπνου.
Η θερινή ώρα επιλέχθηκε με στόχο επίσης την εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας και έχει έναν «ευγενή πατέρα»: η πρώτη εφαρμογή της χρονολογείται από τον 18ο αιώνα. Ήταν ο Αμερικανός Μπένζαμιν Φραγκλίνος, ο πολιτικός και εφευρέτης του αλεξικέραυνου και των διεστιακών φακών, μεταξύ άλλων, που κατάλαβε πριν 230 χρόνια ότι η αλλαγή της ώρας ανάλογα με τις διακυμάνσεις του φωτός κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, θα είχε σημαντικό όφελος όσον αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας.
Η ιδέα παρέμεινε νεκρό γράμμα μέχρι τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν υιοθετήθηκε από την Αυστρία και τη Γερμανία σε μια προσπάθεια εξοικονόμησης άνθρακα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Στις 30 Απριλίου 1916 στις 11 το βράδυ οι δείκτες μετακινήθηκαν μία ώρα μπροστά μέχρι τον επόμενο Οκτώβριο. Το μέτρο ακολούθησαν το Βέλγιο, η Δανία, η Γαλλία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία, η Νορβηγία, η Πορτογαλία, η Σουηδία, η Τουρκία και η Τασμανία.
Περίπου ένα μήνα αργότερα, στις 21 Μαΐου 1916, ήταν η σειρά της Βρετανίας. Την επόμενη χρονιά πείστηκε και η Αυστραλία.
Το 1918 εγκρίθηκε η θερινή ώρα και στις Ηνωμένες Πολιτείες,αλλά η εφαρμογή του μέτρου ανατέθηκε στις πολιτείες και έγινε αποσπασματικά.
Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Πρόεδρος Φραγκλίνος Ρούσβελτ εισήγαγε το νόμο της θερινής ώρας όλο το χρόνο. Από τον Φεβρουάριο του 1942 έως τον Σεπτέμβριο του 1945, η “θερινή ώρα” με το παρατσούκλι “Wat Time” παρέμεινε σε ισχύ. Μετά κατέληξε να ξεχαστεί να εμφανιστεί ξανά με το πρώτο πετρελαϊκό σοκ.
Το 1980, η θερινή ώρα υιοθετήθηκε από όλα τα κράτη της Ευρωπαικής Ένωσης, αλλά το καθένα επέλεξε τις δικές του ημερομηνίες. Τρομερή επιπλοκή. Έπρεπε να περιμένουμε μέχρι το 2002 για την εναρμόνιση των ημερολογίων χάρη στην οδηγία 2000/84/ΕΚ. Το σύστημα εναλλάσσει τους 5 μήνες της χειμερινής ώρας με τους 7 μήνες της θερινής ώρας.
Με τα χρόνια αποδείχθηκε ότι η θερινή ώρα δεν προσφέρει κάτι σημαντικό στην εξοικονόμηση ενέργειας και η πρόθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν να την καταργήσει.
Οι αντιπαραθέσεις
Το θέμα πάντα προκαλούσε αντιπαραθέσεις. Τα οφέλη για το περιβάλλον όπως η χαμηλότερη κατανάλωση ρεύματος –τώρα που οι λαμπτήρες είναι χαμηλής κατανάλωσης– δεν είναι τόσο σημαντικά. Ταυτόχρονα, αυτή η αλλαγή επηρεάζει τους βιορυθμούς των ανθρώπων, ορισμένοι από τους οποίους παρουσιάζουν διαταραχές όπως αυξημένο άγχος, κόπωση και κυκλοθυμία. Επιπλέον, διάφορες επιστημονικές μελέτες στο παρελθόν έχουν ήδη καταφέρει να αποδείξουν ότι, μεταξύ άλλων, υπάρχει μεγαλύτερος αριθμός τροχαίων ατυχημάτων και αναρρωτικών αδειών. Ο λόγος για τις πολυάριθμες αρνητικές επιπτώσεις τις ημέρες μετά την αλλαγή της ώρας την άνοιξη είναι η έλλειψη ύπνου στην κοινωνία.
Σύμφωνα επίσης με προσομοίωση που πραγματοποιήθηκε από διάφορες αρχές ηλεκτρικής ενέργειας, το μέγιστο όφελος από την άποψη της εξοικονόμησης ενέργειας θα επιτευχθεί με τη διατήρηση της θερινής ώρας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Μόνιμα θερινή ώρα;
Στα τέλη του 2019 η αλλαγή της ώρας φαινόταν να έχει τελειώσει, αλλά στη συνέχεια η έκτακτη ανάγκη για την αντιμετώπιση της πανδημίας έθεσε άλλες προτεραιότητες. Ετσι και ο φάκελος για την κατάργηση της θερινής ώρας γλίστρησε στο κάτω μέρος του σωρού στο γραφείο των Ευρωπαίων γραφειοκρατών. Οι αρχηγοί κρατών των μελών της Ένωσης τάχθηκαν υπέρ της διακοπής της αλλαγής της ώρας, αλλά οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι των διαφόρων χωρών αγωνίζονται να συμφωνήσουν για την τελική ώρα που θα εγκριθεί. Μάλλον χειμερινή ή θερινή ώρα; Οι απόψεις διίστανται, προκαλώντας αδιέξοδο εντός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ειδικά από τη στιγμή που με την κρίση του Co-19, το θέμα τέθηκε στην άκρη το 2020. Ως αποτέλεσμα, το ερώτημα παραμένει άλυτο μέχρι σήμερα. Άλλες χώρες, όπως η Τουρκία, η Ρωσία, η Αίγυπτος, η Τυνησία και η Ουκρανία αποφάσισαν να εγκαταλείψουν αυτές τις εποχιακές αλλαγές ώρας
Στις Ηνωμένες Πολιτείες επίσης, η Γερουσία ενέκρινε την Τρίτη 15 Μαρτίου 2022 ένα νομοσχέδιο που ονομάζεται The Sunshine Protection Act για να καταστήσει μόνιμη τη θερινή ώρα στις Ηνωμένες Πολιτείες από το έτος 2023. Εάν θεσπιστεί, οι Αμερικανοί δεν θα χρειάζεται πλέον να αλλάζουν το ρολόι δύο φορές τον χρόνο.
Γιατί η ώρα αλλάζει ξημερώματα Κυριακής
Αποφασίστηκε να τοποθετηθεί η αλλαγή ώρας στη νύχτα μεταξύ Σαββάτου και Κυριακής, επειδή μας επιτρέπει να προσαρμοστούμε στην αλλαγή με μεγαλύτερη ηρεμία, ίσως να κοιμηθούμε λίγο περισσότερο, αποφεύγοντας επίσης καθυστερήσεις στην άφιξη στο σχολείο ή στην εργασία. Η ερευνήτρια ύπνου Δρ. Εύα Γουίνεμπεκ από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου, λέει ότι « πάνω από όλα, τα παιδιά σχολικής ηλικίας, οι έφηβοι και τα άτομα που ξεκινούν πολύ νωρίς την εργασία επηρεάζονται από τις πολλές αρνητικές επιπτώσεις. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι γυναίκες αντιδρούν όλο και πιο έντονα από τους άνδρες μετά τη μετάβαση στη θερινή ώρα».
Σε κάθε περίπτωση, το επόμενο ραντεβού την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου. Για τη χειμερινή ώρα. Και βλέπουμε αν ο φάκελος της αλλαγής της ώρας θα ανασυρθεί από το συρτάρι κάποιου Ευρωπαίου γραφειοκράτη…
