Της Ανθής Αγγελοπούλου
Οι προηγούμενες επιδημίες μας έδειξαν τη σημασία των ανθεκτικών συστημάτων υγείας. Η πανδημία COVID-19 έφερε στο επίκεντρο τη σημασία των ανθεκτικών κοινωνιών, όπως επεσήμαναν οι επιστήμονες στην 10η Παγκόσμια Διάσκεψη για την Προαγωγή της Υγείας που έγινε 13-15 Δεκεμβρίου 2021 και η οποία, σηματοδότησε την έναρξη ενός παγκόσμιου κινήματος σχετικά με την έννοια της ευημερίας στις κοινωνίες. Η εστίαση στην ευημερία ενθαρρύνει διαφορετικούς τομείς να συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν παγκόσμιες προκλήσεις και να βοηθήσουν τους ανθρώπους να πάρουν τον έλεγχο της υγείας και της ζωής τους.
Πάνω από 4.500 συμμετέχοντες στην Παγκόσμια Διάσκεψη, οι οποίοι συναντήθηκαν εικονικά και στη Γενεύη της Ελβετίας, συμφώνησαν σε έναν Χάρτη της Γενεύης για την Ευημερία. Ο Χάρτης βασίζεται στη Χάρτα της Οττάβα για την Προαγωγή της Υγείας και στην κληρονομιά εννέα παγκόσμιων διασκέψεων για την προαγωγή της υγείας. Υπογραμμίζει την ανάγκη για παγκόσμιες δεσμεύσεις για την επίτευξη δίκαιων αποτελεσμάτων για την υγεία και τα κοινωνικά τώρα και για τις μελλοντικές γενιές, χωρίς να καταστρέφεται η υγεία του πλανήτη μας. Αυτός ο χάρτης θα οδηγήσει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους παγκόσμιους ηγέτες να υιοθετήσουν αυτήν την προσέγγιση και να δεσμευτούν για συγκεκριμένη δράση.
Ο Δρ Tedros Adhanom Ghebreyesus, Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ επεσήμανε ότι η υγεία δεν ξεκινά από ένα νοσοκομείο ή κλινική. Ξεκινά στα σπίτια και τις κοινότητές μας, με το φαγητό που τρώμε και το νερό που πίνουμε, τον αέρα που αναπνέουμε, στα σχολεία μας και στους χώρους εργασίας μας. «Πρέπει να αλλάξουμε ριζικά τον τρόπο με τον οποίο οι ηγέτες της πολιτικής, του ιδιωτικού τομέα και των διεθνών θεσμών σκέφτονται και εκτιμούν την υγεία και να προωθήσουμε την ανάπτυξη που βασίζεται στην υγεία και την ευημερία για τους ανθρώπους και τον πλανήτη, για τις χώρες σε όλα τα εισοδήματα επίπεδα» τόνισε χαρακτηριστικά ο Δρ Tedros.
Ο Χάρτης περιγράφει τα απαραίτητα στοιχεία μιας «κοινωνίας ευημερίας» και τι πρέπει να γίνει για την καλύτερη πρόληψη και ανταπόκριση στις πολλαπλές κρίσεις υγείας και οικολογίας που αντιμετωπίζουμε παγκοσμίως. Προσδιορίζει βασικούς τομείς δράσης και προσφέρει μέσα υλοποίησης.
Το έγγραφο ενθαρρύνει τις κυβερνήσεις για πέντε βασικές ενέργειες:
Σχεδιασμός μιας δίκαιης οικονομίας που εξυπηρετεί την ανθρώπινη ανάπτυξη εντός πλανητικών ορίων. Δημιουργία δημόσιας πολιτικής για το κοινό καλό. Επίτευξη καθολικής κάλυψης υγείας. Επίσπευση του ψηφιακού μετασχηματισμού για να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα και την αποδυνάμωση των δομών και να ενισχύσουν τα οφέλη. Και τέλος, να εκτιμήσουν όλοι τον πλανήτη που ζουν και να τον διατηρήσουν.
«Είναι καιρός να δούμε πώς η οικονομία μπορεί να υποστηρίξει τον κοινωνικό στόχο της ευημερίας, ως μια επένδυση που αποτελεί το θεμέλιο παραγωγικών, ανθεκτικών και χωρίς αποκλεισμούς οικονομιών», δήλωσε ο Δρ Rüdiger Krech, Διευθυντής Προαγωγής Υγείας του ΠΟΥ. «Δεν μπορούμε –δεν πρέπει– να επιστρέψουμε στα ίδια εκμεταλλευτικά πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης, στην ίδια περιφρόνηση για τον πλανήτη που συντηρεί όλη τη ζωή, στον ίδιο κύκλο πανικού και παραμέλησης και στην ίδια διχαστική πολιτική που τροφοδότησε αυτή την πανδημία».
Για να αλλάξει το τοπίο της παγκόσμιας ανάπτυξης, τόσο η ευημερία των ανθρώπων όσο και του πλανήτη πρέπει να καταστούν κεντρικό στοιχείο για τον καθορισμό της προόδου της ανθρωπότητας. Αυτός ο Χάρτης καλεί τις μη κυβερνητικές και αστικές οργανώσεις, την ακαδημαϊκή κοινότητα, τις επιχειρήσεις, τις κυβερνήσεις, τους διεθνείς οργανισμούς και όλους τους ενδιαφερόμενους να εργαστούν σε εταιρικές σχέσεις σε επίπεδο κοινωνίας για αποφασιστική εφαρμογή στρατηγικών για την υγεία και την ευημερία. Αυτά θα οδηγήσουν τον μετασχηματισμό προς κοινωνίες ευημερίας σε όλες τις χώρες, με επίκεντρο τους πιο περιθωριοποιημένους πληθυσμούς.
Προχωρώντας προς τα εμπρός, οι χώρες πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στην υγεία ως μέρος ενός ευρύτερου οικοσυστήματος που περιλαμβάνει περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτικούς παράγοντες. Η καθολική κάλυψη υγείας, βασισμένη στην ισχυρή πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, πρέπει να βρίσκεται στον πυρήνα όλων των προσπαθειών μας, ως ακρογωνιαίος λίθος της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας. Και η αφήγηση γύρω από την υγεία πρέπει να αναπλαισιώνεται, όχι ως κόστος, αλλά ως επένδυση στο κοινό μας μέλλον.
