Σε νέα υψηλά ρεκόρ εκτοξεύονται οι τιμές του χυμού πορτοκαλιού λόγω αρνητικών καιρικών συνθηκών αλλά και της ανίατης ασθένειας που πλήττει την παραγωγή (και) στη Βραζιλία, τον μεγαλύτερο εξαγωγέα στον κόσμο.
Τα futures του χυμού πορτοκαλιού (που λειτουργούν εξισορροπητικά στις διακυμάνσεις των τιμών) κλυδωνίζονται ήδη από τα τέλη του 2022, όταν αρχικά ένας τυφώνας και στη συνέχεια ένα κύμα ψύχους κατέστρεψε στρέμματα πορτοκαλεώνων στη Φλόριντα.
Όμως το ράλι των τιμών επιταχύνθηκε απότομα αυτόν τον μήνα καθώς η προοπτική μιας πτωχής συγκομιδής στη Βραζιλία έχει σχεδόν πανικοβάλει την αγορά. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του συμπυκνωμένου χυμού πορτοκαλιού, που διαπραγματεύονται στη Νέα Υόρκη, έφτασαν τα 4,92 δολάρια (τη λίβρα) την Τρίτη, σχεδόν διπλάσια από την τιμή από ό,τι πριν από ένα χρόνο.
Κρίση άνευ προηγουμένου
«Πρόκειται για κανονική κρίση», εκτιμά ο Kees Cools, πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Χυμών Φρούτων και Λαχανικών (IFU). «Δεν έχουμε δει ποτέ κάτι παρόμοιο, ακόμη και κατά τη διάρκεια των μεγάλων παγετώνων και των μεγάλων τυφώνων».
Οι ελλείψεις εγείρουν φόβους για αύξηση των τιμών που θα πλήξει τους καταναλωτές και θα αναδιαμορφώσει θεμελιωδώς την παγκόσμια βιομηχανία του χυμού πορτοκαλιού, εκτιμά η IFU.
Υπό κανονικές συνθήκες οι παρασκευαστές «απαντούν» αναμειγνύοντας αποθέματα κατεψυγμένου χυμού πορτοκαλιού -έχει διάρκεια ζωής δύο ετών- με την παραγωγή της νεότερης καλλιέργειας.
Γλυκοκοιτάζοντας τα μανταρίνια
Ωστόσο, τρία συνεχόμενα χρόνια φθίνουσας προσφοράς έχουν εξαντλήσει τα αποθέματα.
Μια μακροπρόθεσμη απάντηση στην έλλειψη πορτοκαλιών, σύμφωνα με τον Κees Cools, μπορεί να είναι η παρασκευή χυμού πορτοκαλιού (και) από μανταρίνια, των οποίων τα δέντρα είναι πιο ανθεκτικά στην κλιματική αλλαγή.
Η βιομηχανία πειραματίζεται ήδη. Στην Ιαπωνία, η οποία συνήθως εισάγει το 90 τοις εκατό του χυμού πορτοκαλιού της, κυρίως από φρούτα της Βραζιλίας, η μειωμένη προσφορά έχει περαιτέερω επιδεινωθεί και από το αδύναμο γιεν, αυξάνοντας έτσι περαιτέρω το κόστος εισαγωγής.
Αποτέλεσμα; Η Seven & iHoldings, ιδιοκτήτρια μεγάλης αλυσίδας σούπερ μάρκετ, εστράφη στην εγχώρια προμήθεια μανταρινιών, λανσάροντας ένα μεικτό προϊόν μανταρινιού και χυμού πορτοκαλιού.
Πλέον η Διεθνής Ενωση (IFU) εξετάζει το ενδεχόμενο να ξεκινήσει μια ρυθμιστική διαδικασία που ίσως καταλήξει σε μια μεγάλη αλλαγή στον κώδικα προτύπων τροφίμων, επιτρέποντας χυμούς από «εσπεριδοειδή» πέραν του πορτοκαλιού.
Η ανίατη ασθένεια
Οι αιτίες για την πρωτοφανή συμπίεση της προσφοράς που βιώνουμε σήμερα ξεκινμούν 20 χρόνια πριν. Τότε που εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ η χλώρωση των εσπεριδοειδών. Ανίατη ασθένεια που μεταδίδεται από ψύλλους οι οποίοι καθιστούν τον καρπό του δέντρου πικρό πριν τον καταστρέψουν εντελώς.
Μέχρι το 2008, η ασθένεια είχε εξαπλωθεί σε ολόκληρη τη Φλόριντα. Πριν από δύο δεκαετίες η αμερικανική αυτή Πολιτεία απέδιδε περίπου 240 εκατομμύρια κιβώτια χυμού πορτοκαλιού το χρόνο. Σήμερα, εξαιτίας και της κλιματικής αλλαγής, ο αριθμός έχει μειωθεί σε μόλις 17 εκατομμύρια.
Κάποια στιγμή, η Βραζιλία άρχισε σταδιακά να καλύπτει το έλλειμμα. Ομως τώρα οι πορτοκαλεώνες της Βραζιλίας πλήττονται από υψηλότερες θερμοκρασίες ενώ οι βροχοπτώσεις κυμαίνονται σε επίπεδα κάτω του μέσου όρου.
Υπάρχουν μάλιστα εκτιμήσεις ότι σχεδόν το 40 τοις εκατό των πορτοκαλεώνων στα νοτιοανατολικά της χώρας έχουν μολυνθεί από τη χλώρωση των εσπεριδοειδών. Η ίδια ασθένεια κάνει επίσης τα πορτοκάλια να ωριμάζουν νωρίτερα, πράγμα που εν τέλει σημαίνει ότι οι αγρότες τείνουν να τα συλλέγουν πιο νωρίς γεγονίς που επηρεάζει επίσης το γευστικό προφιλ του προϊόντος.
Ανακάλυψαν ξανά τον χυμό
Ο μόνος τρόπος για να θεραπεύσει κανείς την ασθένεια είναι να ξεριζώσει το δέντρο, πράγμα που δεν αρέσει σε κανέναν αγρότη όσο κουβαλάει ακόμα πορτοκάλια. Στελέχη του κλάδου λένε ότι οι καταναλωτές είναι πιθανό να αισθάνονται τον αντίκτυπο για χρόνια.
Και υπάρχουν και «χειρότερα»: Η καταναλωτική ζήτηση δεν δείχνει κανένα σημάδι χαλάρωσης. Πριν από την πανδημία του κορωνοϊού, πολλοί Αμερικανοί είχαν εγκαταλείψει τον χυμό πορτοκαλιού, προβληματισμένοι από την υψηλή περιεκτικότητά του σε ζάχαρη και είχαν στραφεί σε άλλα συμπληρώματα για να προσλάβουν την ημερήσια δόση βιταμίνης C.
Αλλά κατά τη διάρκεια του Co πολλοί άνθρωποι ανακάλυψαν ξανά χυμό…
Mε πληροφορίες από Financial Times
