Η κάθετη πτώση της ΝΔ στις ευρωεκλογές μπορεί να αποβεί η αρχή του τέλους της παντοδυναμίας της. Ο ανασχηματισμός έδειξε ότι έχουν στερέψει οι ιδέες, οι πηγές και τα πρόσωπα που θα μπορούσαν να ανανεώσουν την πολιτική της αυτάρκεια και ηγεμονία. Ενώ οι εσωτερικοί τριγμοί δείχνουν τα πρώτα σημεία ρηγμάτωσης του μετώπου των αντιφατικών δυνάμεων που εκπροσωπεί.
Η αποχή κατά γενική ομολογία υπήρξε ο μεγάλος νικητής των εκλογών. Το νούμερο είναι εφιαλτικό. Εξελίσσεται σε πρόβλημα δημοκρατικής νομιμοποίησης που αντανακλά την κρίση που βιώνει εδώ και πολύ καιρό το πολιτικό σύστημα της χώρας.
Το ΠαΣοΚ μπορεί να μην πέτυχε τους στόχους του, έδειξε όμως μια αντίσταση στη φθορά, έχασε λιγότερο από τους άλλους. Στην προεκλογική περίοδο κράτησε πιο σοβαρή και υπεύθυνη στάση, προσπάθησε να αναδείξει έναν προγραμματικό λόγο, επιχείρησε να επιβάλει με τα λίγα μέσα που διέθετε έναν άλλο τύπο προεκλογικής αντιπαράθεσης στην επικοινωνιακή καταιγίδα της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ.
Ωστόσο δεν μπορεί να μη σημειωθεί ότι δεν γέννησε ελπίδα ανατροπής, δεν πέτυχε την υπέρβαση που επιδίωκε, δεν κατάφερε να κινητοποιήσει ανενεργές προοδευτικές δυνάμεις στην εκλογική κάλπη. Είναι και αυτό κατά κάποιον τρόπο συνυπεύθυνο για την αποχή. Υστερα από δυόμισι χρόνια προσπάθειες από την εκλογή του προέδρου του, παραμένει κομμάτι της κρίσης του πολιτικού συστήματος, δεν έγινε ο εμβρυουλκός του νέου.
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει σοβαρά τη θετική πορεία και τα βήματα που έγιναν. Τόσο στη θητεία της Φώφης Γεννηματά όπου βγήκε το ΠαΣοΚ από την αφάνεια του τελευταίου κοινοβουλευτικού κόμματος, όσο και στη μέχρι τώρα θητεία του Νίκου Ανδρουλάκη που το οδήγησε στο κέντρο της πολιτικής σκηνής με διαδοχικές αυξήσεις της επιρροής του.
Σήμερα έχει ανάγκη από μία ακόμα επανεκκίνηση, για ένα άλμα μπροστά. Αν σε κάτι μπορεί κάποιος να σταθεί είναι ότι και στις δύο προηγούμενες φάσεις οι εκατοντάδες, χιλιάδες ψηφοφόροι της εκλογής προέδρου δεν κατέστησαν συμμέτοχοι της προσπάθειας και η διακήρυξη της αυτοοργάνωσης υποτάχθηκε στις παραδοσιακές πρακτικές της κομματικής λειτουργίας. Αυτό δεν πρέπει για κανέναν λόγο και με κανέναν τρόπο να επαναληφθεί.
Η πρόταση για προσφυγή στη βάση δραματοποιήθηκε επειδή προέκυψε την επόμενη κιόλας ημέρα από τις ευρωεκλογές. Ούτε την παραίτηση του προέδρου δικαιούται να ζητήσει κανείς ούτε το αναφαίρετο δικαίωμα της αναβάπτισής του μπορεί να απαλλοτριώσει. Η συζήτηση γίνεται μόνο για τον χρόνο της εκλογής και έχει ενδιαφέρον επειδή οι εξελίξεις τρέχουν και δεν είναι φρόνιμο να καθυστερήσει.
Το ΠαΣοΚ επείγεται να κατοχυρώσει κρίσιμες λειτουργίες που σήμερα δεν υπάρχουν ή υπολειτουργούν. Η προβολή του πρωθυπουργικού προφίλ του όποιου προέδρου εκλεγεί. Η συγκρότηση πολιτικού κέντρου για τον σχεδιασμό και τον συντονισμό της καθημερινής δράσης. Η ανάδειξη αξιοκρατικά μιας ισχυρής κυβερνητικής ομάδας στελεχών παλαιών και κυρίως νέων. Και πάνω απ’ όλα η αποκατάσταση του θεσμικού ρόλου και της λειτουργίας του κόμματος, η επανένωση όλων των δυνάμεων του, η δικτύωσή του στους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς και τους κοινωνικούς χώρους. Γιατί η δύναμη του ΠαΣοΚ ως πραγματικού κινήματος αλλαγής δεν εξαντλείται στα επικοινωνιακά τερτίπια της εποχής αλλά στην κινητοποίηση και συλλογική πράξη των κοινωνικών δυνάμεων και του εν δυνάμει πλειοψηφικού ρεύματος που εξακολουθεί και σήμερα να εκφράζει.
Μόνο έτσι, χωρίς ηγεμονισμούς και μικροκομματικές λογικές, μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για μια πραγματική ανασύσταση της δημοκρατικής προοδευτικής παράταξης που δεν αποζητά τεχνικές συγκόλλησης και αναμέτρησης προσωπικών επιδιώξεων. Αλλά που ενώνει τις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις του ευρύτερου χώρου της Κεντροαριστεράς από μηδενική βάση με προοπτική τη διαμόρφωση του πολιτικού σχήματος που θα διεκδικήσει τη διακυβέρνηση του τόπου από τη νεοΔεξιά.
Ο κ. Κώστας Σκανδαλίδης είναι πρώην υπουργός, μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΠαΣοΚ.
