Έχετε αναρωτηθεί ποτέ ποια ήταν η χειρότερη χρονιά που υπήρξε ποτέ στην παγκόσμια Ιστορία;
Μερικοί μελετητές έχουν αναγνωρίσει το 536 μ.Χ. ως το χειρότερο έτος που υπήρξε, αλλά πολλές ακόμη φρικτές χρονιές θα μπορούσαν εύκολα να το συναγωνιστούν.
Για παράδειγμα, ένα έτος όπου δεν υπήρξε καθόλου καλοκαίρι θα ήταν ένας αρκετά καλός (ή κακός) υποψήφιος, όπως το ίδιο ισχύει και για κάποια χρονιά που ήταν γεμάτη με πόλεμο, ασθένειες (βλέπε πανδημίες, κορονοϊό κλπ) και γενικώς… θάνατο.
Η ιστοσελίδα ranker.com συγκέντρωσε τις εννιά χειρότερες χρονιές που έχουν υπάρξει ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας και εμείς στις παρουσιάζουμε και το αφήνουμε πάνω σας για να αποφασίσετε ποιο έτος είναι περισσότερο προς αποφυγή…
1347: Ο Μαύρος Θάνατος φτάνει στην Ευρώπη
Η βουβωνική πανώλη ταξίδεψε από την Ασία στη Σικελία μέσω πλοίων, φτάνοντας τελικά στη Γαλλία, την Ιταλία και γενικώς σε ολόκληρη την Ευρώπη μέχρι τα τέλη του 1347 και το 1348.
Άλλες μορφές πανώλης (όπως η πνευμονική και η σηψαιμική) μεταφέρθηκαν με τον ίδιο τρόπο στην Ευρώπη και έφεραν μαζί τους εκατομμύρια θανάτους ως αποτέλεσμα. Στη Σικελία τον Οκτώβριο του 1347, περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού πέθανε. Οι προσπάθειες περιορισμού της έκθεσής του κατά τη διάρκεια του λοιμού στη Βενετία αποδείχθηκαν ανεπιτυχείς και περίπου το 60% του πληθυσμού έχασε τη ζωή του στις αρχές του 1348.
Μέχρι να υποχωρήσει η πανώλη (επέστρεψε αρκετές φορές τα επόμενα χρόνια), πάνω από 20 εκατομμύρια άνθρωποι μόνο στην Ευρώπη είχαν πεθάνει.
Ο Μαύρος Θάνατος εξαπλώθηκε και έφτασε στην Αγγλία στα μέσα του 1348. Σε συνδυασμό με όλο τον θάνατο ήρθε ο φόβος και (κλασικά) ο αποδιοπομπαίος τράγος που βρήκε ο κόσμος. Οι Εβραίοι ήταν ιδιαίτερα επιρρεπείς στο να δέχονται την ευθύνη για την πανούκλα και ως αποτέλεσμα βίωσαν εκτεταμένες διώξεις από τις Αρχές.
Ο πίνακας του Pieter Bruegel «Ο Θρίαμβος του Θανάτου» που απεικονίζει τον τρόμο που είχε προκαλέσει η πανούκλα / Φωτ.: Wikipedia
1942: Πόλεμος και θάνατος παγκοσμίως
Είναι δύσκολο να αναγνωρίσουμε ποια ήταν η χειρότερη χρονιά κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά το 1942 ήταν η χρονιά της πιο θανατηφόρας μάχης του πολέμου, της μάχης του Στάλινγκραντ. Πραγματοποιήθηκε μεταξύ Αυγούστου 1942 και Φεβρουαρίου 1943, με τον αγώνα για τον έλεγχο της πόλης μεταξύ του Άξονα και της Σοβιετικής Ένωσης να έχει ως αποτέλεσμα περίπου 1,2 εκατομμύρια θανάτους αμάχων και μαχητών.
Επίσης, το 1942 πραγματοποιήθηκε η μάχη του Μπατάν με τις ιαπωνικές δυνάμεις να αντιμετωπίζουν αμερικανικά και φιλιππινέζικα στρατεύματα. Όταν τελείωσε η μάχη, 75.000 άνδρες από τις ΗΠΑ και τις Φιλιππίνες παραδόθηκαν και αναγκάστηκαν να κάνουν αυτό που έγινε γνωστό ως η Πορεία Θανάτου του Μπατάν.
Άλλες πολύνεκρες μάχες στη Σιγκαπούρη, στο Μίντγουεϊ και στο Ελ Αλαμέιν έφεραν όλες μαζί θάνατο και καταστροφή και ο πολυμέτωπος πόλεμος έδειχνε πως θα συνεχιζόταν για πολύ καιρό ακόμα. Παράλληλα, οι ναζί εξόντωσαν περίπου 1,3 εκατομμύρια Εβραίους μόλις τον Αύγουστο, τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 1942.
Πτώματα Γερμανών στρατιωτών μετά από μάχη στο Στάλινγκραντ / Φωτ.: Wikipedia
1520: Το έτος της ασθένειας
Στην Αμερική, η άφιξη των Ευρωπαίων στα τέλη του 15ου αιώνα έφερε τα πάνω κάτω. Η ανταλλαγή αγαθών, ανθρώπων και ιδεών πέρα από τον Ατλαντικό Ωκεανό ωφέλησε τους Ευρωπαίους αλλά όχι τόσο τους ιθαγενείς Αμερικανούς οι οποίοι υπέστησαν διωγμούς στα όρια της γενοκτονίας.
Το 1520 ήταν η χρονιά που η ευλογιά έφτασε και στον Νέο Κόσμο. Χρονικοί και ιεραπόστολοι όπως ο Toribio de Benavente Motolinia έγραψαν για το πώς οι βιολογικές ανταλλαγές επηρέασαν τις αυτόχθονες ομάδες:
«[Αυτοί] Πέθαναν σε σωρούς, σαν κοριοί… Σε πολλά μέρη συνέβαινε να πέθαιναν όλοι σε ένα σπίτι, και καθώς ήταν αδύνατο να θάψουν τον μεγάλο αριθμό των νεκρών, γκρέμισαν τα σπίτια από πάνω τους… έτσι ώστε τα σπίτια έγιναν οι τάφοι τους…»
Η εισαγωγή ασθενειών οδήγησε τελικά σε θάνατο για το 90% του ιθαγενούς πληθυσμού του Νέου Κόσμου.
Απεικόνιση Αζτέκων να πεθαίνουν από ευλογιά / Φωτ.: Wikimedia Commons
1918: Η πανδημία της γρίπης
Με τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο να βρίσκεται σε εξέλιξη, το ξέσπασμα της γρίπης είχε ως αποτέλεσμα να «εκτοξευθούν» οι ήδη αυξανόμενοι θάνατοι λόγω των συγκρούσεων.
Είναι χαρακτηριστικό πως το 1918, περίπου 500 εκατομμύρια άνθρωποι αρρώστησαν από τη γρίπη, με το ένα τρίτο από αυτούς να πεθαίνουν. Την ίδια ώρα, ο αριθμός των νεκρών από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν περίπου 20 εκατομμύρια…
Την εποχή του ξεσπάσματος της ασθένειας, οι γιατροί μπορούσαν να κάνουν ελάχιστα για να θεραπεύσουν τους ασθενείς ενώ οι τοπικές Αρχές έλεγαν σε όλους τους τόνους προς τους πολίτες πως δεν χρειαζόταν να ανησυχούν, έτσι ώτσε να διατηρούταν το ηθικό ψηλά κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ορισμένες προφυλάξεις εφαρμόστηκαν στις κοινότητες – φορούσαν μάσκες, για παράδειγμα – αλλά η πανδημία έληξε μόνο όταν οι άνθρωποι είτε πέθαναν είτε ανέπτυξαν ανοσία στον ιό.
Η πανδημία γρίπης του 1918 ήταν η μεγαλύτερη που είχε δει ο κόσμος στην πρόσφατη ιστορία (μέχρι το 2020). Είναι γνωστή και ως ισπανική γρίπη επειδή αναφέρθηκε για πρώτη φορά από εφημερίδες στην Ισπανία.
Νοσοκομείο έκτακτης ανάγκης στο Κάνσας των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της πανδημίας της ισπανικής γρίπης / Φωτ.: Wikipedia
536: Ο «ηφαιστειακός χειμώνας»
Σύμφωνα με ορισμένους ιστορικούς και επιστήμονες, το 536 μ.Χ. ήταν η χειρότερη χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ στην ανθρώπινη Ιστορία. Ήταν επίσης η πρώτη χρονιά σε μία σειρά πολλών απαίσιων ετών.
Ο Προκόπιος, Βυζαντινός ιστορικός από τον 6ο αιώνα, έγραψε περίπου το 536: «Διότι ο ήλιος έδινε το φως του χωρίς λάμψη, όπως το φεγγάρι, κατά τη διάρκεια ολόκληρου αυτού του έτους, και φαινόταν υπερβολικά σαν τον ήλιο σε έκλειψη, γιατί οι ακτίνες που έριχνε δεν ήταν καθαρές ούτε τέτοιες που συνηθίζει να ρίχνει».
Το σκοτάδι στον ουρανό προκλήθηκε από την έκρηξη ενός ηφαιστείου στην Ισλανδία. Αφού η τέφρα «σκέπασε» τους ουρανούς, παρέμεινε εκεί για 18 ολόκληρους μήνες – εξού και ο «ηφαιστειακός χειμώνας». Αυτό προκάλεσε ραγδαία πτώση της θερμοκρασίας, οι σοδειές καταστράφηκαν και τα ποσοστά θνησιμότητας αυξήθηκαν δραματικά στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Ασία.
Πέντε χρόνια αργότερα, μια τεράστια πανούκλα σάρωσε την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Γνωστή και ως η «πανούκλα του Ιουστινιανού», η ασθένεια σκότωσε οπουδήποτε από το ένα τρίτο έως το μισό του πληθυσμού, συμβάλλοντας στη συνεχιζόμενη παρακμή της εναπομείνασας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Υπολογίζεται ότι τη χρονιά εκείνη έχασαν τη ζωή τους από 25 έως 50 εκατομμύρια άνθρωποι, που αναλογούσαν σε ένα ποσοστό 35-55% του συνολικού πληθυσμού της ηπείρου.
Απεικόνιση από την πανώλη του Ιουστινιανού / Φωτ.: Wikipedia
1816: Η χρονιά χωρίς καλοκαίρι
Οι καλοκαιρινοί μήνες του 1816 ήταν, σύμφωνα με τα διαθέσιμα αρχεία, οι ψυχρότεροι μεταξύ των ετών 1766 και 2000. Ως αποτέλεσμα οι καλλιέργειες καταστράφηκαν ενώ οι προμήθειες τροφίμων μειώθηκαν σε κρίσιμο βαθμό.
Σύμφωνα με τους μελετητές, η ραγδαία πτώση της θερμοκρασίας ήταν αποτέλεσμα αρκετών ηφαιστειακών εκρήξεων. Το 1814, η έκρηξη του Mayon κατέστρεψε περιοχές των Φιλιππίνων ενώ, το 1815, η έκρηξη του όρους Tambora έστειλε τεράστια ποσότητα ηφαιστειακού καπνού και τέφρας να σκεπάσει τον ουρανό.
Η έλλειψη καλοκαιριού το 1816 έμοιαζε πολύ με τον ηφαιστειακό χειμώνα του 536 μ.Χ, σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής. Χαρακτηριστικές είναι οι σημειώσεις ενός κατοίκου της Βιρτζίνια, του Pharaoh Chesney, ο οποίος έγραφε:
«Τον Ιούνιο… ήρθε άλλη μια χιονόπτωση και οι άνθρωποι πήγαν για έλκηθρο… Στις 4 Ιουλίου, το νερό πάγωσε στις στέρνες και έπεσε πάλι χιόνι, με τους εορταστές της Ημέρας της Ανεξαρτησίας να μετακινούνται μέσα σε εκκλησίες όπου οι φωτιές από τα τζάκια κρατούσαν τους πάντες όσο πιο ζεστούς γινόταν».
Οι κίτρινοι ουρανοί του 1816 αποτυπώνονται σε ζωγραφικό πίνακα του J.M.W. Turner / Φωτ.: Wikipedia
1783: Η έκρηξη του Λάκι
Μετά την έκρηξη του Λάκι στην Ισλανδία τον Ιούνιο του 1783, το ηφαίστειο εκτόξευε στάχτη, λάβα και συντρίμμια για περίπου οκτώ μήνες. Έτσι σχηματίστηκε μία ομίχλη που μπορούσε να δει κανείς σε όλη την Ευρώπη, με την έκρηξη του Λάκι να αλλάζει το κλίμα σε ολόκληρη την ήπειρο και να καταστρέφει τις σοδειές.
Η έκρηξη του Λάκι σκότωσε χιλιάδες ανθρώπους και εκατοντάδες χιλιάδες ζώα στην Ισλανδία. Παράλληλα, έχει συνδεθεί με ακραίες καιρικές συνθήκες, ακόμη και με δηλητηρίαση από αέριο διοξειδίου του θείου στην Αγγλία και τη Γαλλία κατά τα τέλη του 18ου αιώνα.
Στη Βόρεια Αμερική, ο χειμώνας του 1784 ήταν μεγαλύτερος από το κανονικό και ο συνεχιζόμενος λιμός των Μεγάλων Τενμέι που ξεκίνησε το 1782 σε μέρη της Ασίας μπορεί να επιδεινώθηκε επίσης λόγω της έκρηξης.
Το ηφαίστειο Λάκι / Φωτ.: Unsplash
1929: Το Μεγάλο Κραχ του Χρηματιστηρίου
Τα αίτια της ήταν πολύπλευρα, αλλά η κατάρρευση του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης συνέβαλε σημαντικά στη Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930.
Τα άμεσα αποτελέσματα του Μεγάλου Κραχ -που ονομάζεται επίσης «Μαύρη Τρίτη»- έκανε τους επενδυτές να χάσουν μέσα σε λίγο δισεκατομμύρια δολάρια. Κατά τη διάρκεια του 1930 και του 1931, οι τράπεζες κατέρρευσαν και οι άνθρωποι που είχαν χρήματα σε αυτές, έχασαν τα πάντα. Όλα αυτά αποσταθεροποίησαν την οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία, με τη σειρά της, έφερε έντονους κλυδωνισμούς σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο.
Οι αναποτελεσματικές κυβερνητικές αντιδράσεις, η έλλειψη διαθέσιμων πόρων και τα έντονα καιρικά φαινόμενα ήρθαν να δυσχεράνουν ακόμη περισσότερο τους πολίτες που ήδη είχαν να αντιμετωπίσουν τον εφιάλτη της ανεργίας. Μόνο με την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η Μεγάλη Ύφεση έφτασε στο τέλος της.
Πλήθος έξω από την Wall Street μετά το Κραχ του 1929 / Φωτ.: Wikipedia
2020: Η πανδημία COVID-19
Πέρα από τις θεωρίες συνωμοσίας που κυκλοφορούν, τα γεγονότα του 2020 φέρνουν στο μυαλό μνήμες από τη χειρότερη χρονιά της εποχής μας. Όταν αναφέρθηκαν τα πρώτα κρούσματα κορονοϊού τον Ιανουάριο, ήταν απλώς ένα βήμα σε αυτό που έμελλε να εξελιχθεί σε μία παγκόσμια πανδημία.
Καθώς ο ιός που προκάλεσε την COVID-19 συνέχισε να εξαπλώνεται σε ολόκληρο τον πλανήτη, οι χώρες άρχισαν να κλείνουν τις υπηρεσίες τους, οι επιχειρήσεις προχώρησαν στην απομακρυσμένη εργασία (όπου ήταν δυνατόν) και οι ιατρικές εγκαταστάσεις κατακλύστηκαν από ασθενείς. Οι θάνατοι από τον COVID-19 μόνο το 2020 έφτασαν τα τρία εκατομμύρια, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Πρόσθετα γεγονότα το 2020 που προκάλεσαν άγχος, φόβο και καταστροφή περιελάμβαναν τις τεράστιες πυρκαγιές στην Αυστραλία, τις μεγάλες κινητοποιήσεις για το κίνημα Black Lives Matter και μια τεράστια έκρηξη στον Λίβανο που είχε ως αποτέλεσμα ζημιές δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Γιατροί δίνουν μάχη να κρατήσουν στη ζωή ασθενή με κορονοϊό / Φωτ.: Unsplash
