Την περασμένη Παρασκευή ο Καγκελάριος της Γερμανίας, Olaf Scholz και ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Maros Sefcovic βρέθηκαν στην Σερβία για να οριστικοποιήσουν μία συμφωνία η οποία θα παρέχει στους ευρωπαίους κατασκευαστές αυτοκινήτων αποκλειστική πρόσβαση στο λίθιο της Σερβίας. Η ερώτηση που ακολουθεί λογικά λοιπόν, είναι: Ποιο λίθιο της Σερβίας; Αυτό το οποίο θα προέρχεται από το ορυχείο που έπειτα από χρόνια διαμαρτυριών κατάφερε επιτέλους να πάρει το πράσινο φως από την κυβέρνηση του Vucic και θα λειτουργεί ο αγλλο-αυστραλιανός κολοσσός Rio Tinto περίπου 100 χιλιόμετρα δυτικά της πρωτεύουσας της χώρας. Το ορυχείο στην Κοιλάδα Jadar είναι “πιθανώς ένα από τα μεγαλύτερα projects λιθίου παγκοσμίως”, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η Rio Tinto αλλά ταυτόχρονα, είναι αυτό προς το οποίο εστιάζει τις διαμαρτυρίες του ένα σημαντικό μέρος της κοινής γνώμης της Σερβίας που φοβάται, δικαίως, ότι το φιλόδοξο και άκρως επικερδές αυτό project θα κοστίσει περιβαλλοντικά. Φοβάται ότι θα αλλοιωθεί το τοπίο, θα καταστραφούν τα δάση και θα μολυνθούν οι υδάτινοι όγκοι της περιοχής και αυτοί οι φόβοι δεν είναι καθόλου αβάσιμοι.
Ένας ακόμα λόγος για τον οποίο το ορυχείο δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στους πολίτες της Σερβίας είναι επειδή αυτοί που θα ωφεληθούν πραγματικά είναι οι Ευρωπαίοι την στιγμή που η ίδια η Σερβία έχει υποβάλλει την αίτηση της για να γίνει κράτος-μέλος της Ένωσης από το 2009 και από το 2012 παραμένει υποψήφια χωρίς να υπάρχει κάποια άλλη σοβαρή πρόοδος. Την ίδια ώρα, το ποσοστό των Σέρβων που δηλώνουν ότι θέλουν να ενταχθούν στην Ε.Ε. μειώνεται χρόνο με τον χρόνο και η έναρξη ενός project που θα θέσει σε κίνδυνο μία πολύ όμορφη περιοχή της χώρας προς όφελος κάποιων πολυεθνικών και των Ευρωπαίων σίγουρα δεν ωφελεί την κατάσταση.
Ο Πρόεδρος της Σερβίας, Aleksandar Vucic αναφέρθηκε στην έλλειψη στήριξης για το συγκεκριμένο project αλλά τόνισε ότι “ο κόσμος θα σταθεί στο πλευρό της χώρας του και της κυβέρνησης του όταν δει το επίπεδο της δέσμευσης και της προσοχής με την οποία έχουμε προσεγγίσει το θέμα”. Ο Olaf Scholz από την πλευρά του, υπογράμμισε το γεγονός ότι η Γερμανία θα παρακολουθεί στενά την εξέλιξη του ορυχείου παρέχοντας οικολογικά αποδεκτές λύσεις και τεχνογνωσία. Να συμπληρώσουμε ότι το μνημόνιο συνεργασίας που υπογράφτηκε από την Ε.Ε. και την Σερβία προβλέπει επενδύσεις ύψους 6 δισεκατομμυρίων ευρώ ενώ προσύμφωνα έχουν υπογραφεί με μεγάλους ευρωπαίους κατασκευαστές όπως η Mercedes-Benz και ο όμιλος Stellantis για τον “λευκό χρυσό” που θα προέρχεται από το ορυχείο της Rio Tinto στη Jadar. Η απόφαση της κυβέρνησης της Σερβίας έχει και πολιτικό ενδιαφέρον καθώς έρχεται έπειτα από την κριτική που της άσκησε η Ε.Ε. πριν από 5 μήνες για τις εκλογές του Δεκεμβρίου και τις στενές σχέσεις με την Ρωσία ενώ υπήρξε και ένα… φλερτ με την Κίνα που προφανέστατα είχε εστιάσει την προσοχή της στα πλούσια αποθέματα λιθίου της χώρας.
